Praga (jurydyka)

Z Wikipedii

Widok Pragi na rycinie Erika Dahlberga z XVII w.

Praga to jurydyka, założona w 1648 przez Adama Kazanowskiego na gruntach wcześniejszej wsi Praga, wymienianej już w 1432. Zlikwidowana jako jurydyka w końcu XVIII wieku i włączona do Warszawy.

W latach 1568-1573 powstał Most Zygmunta Augusta na Wiśle łączący Pragę z Warszawą, a wraz z nim najprawdopodobniej w latach 1569-1572 przy przeprawie zbudowano drewniany dwór Zygmunta Augusta, wzniesiony na kamiennym fundamencie i posiadający 3 główne pomieszczenia: wielka ogrzewana sala jadalna, komnata z piecem kaflowym i sypialnia z wejściem do piwnicy. Dwór otoczony był ogrodem i palisadą i był wykorzystywany przez króla do odpoczynku przy przeprawach przez Wisłę. W 1603 po zniszczeniach dokonanych przez powódź zaniechano naprawy mostu i przestał on istnieć. Wjazd na most znajdował się w rejonie wylotu dzisiejszej ulicy Ratuszowej.

W 1617 wzniesiono tu klasztor i kościół oo. Bernardynów z Domkiem Loretańskim, ukończony w latach 1628-1638 pod pierwotnym wezwaniem św. Andrzeja. Prawa miejskie Praga uzyskała 10 lutego 1648 od króla Władysława IV. Domek Loretański został uwieczniony w herbie jurydyki - umieszczony zostaje w nim wizerunek Matki Bożej z Dzieciątkiem nad kaplicą Loretańską podtrzymywaną przez anioły. Oprócz tego znajdował sie tu klasztor i kościół Panien Bernardynek, a przy dzisiejszym przyczółku mostu śląsko-dąbrowskiego znajdowała się żupa królewska.

W 1656 ulega zniszczeniu Praga, ponownie zniszczona w czasie rzezi Pragi w 1794. Ostatecznie zabudowania Pragi zostały rozebrane około 1811 jako leżące w pasie umocnień wokół Warszawy. Istniał tu poza tym ratusz i rynek, po których dziś jedynym śladem jest ulica Ratuszowa, bowiem w centrum dawnej Pragi znajduje się Park Praski utworzony w latach 1865-1871 na terenie dawnych fortyfikacji napoleońskich mocą ukazu carskiego z dnia 4 kwietnia 1865 roku wydanego przez cara Aleksandra III. Innym śladem jest ulica Panieńska - nazwa pochodzi od klasztoru Panien Bernardynek na Pradze.