Przyprawa
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Przyprawa - składnik dodawany do potraw, zwykle w znikomych ilościach, dla polepszenia ich walorów smakowych, zapachowych i w rzadkich przypadkach (takich jak kurkuma czy szafran) wizualnych. W dalekiej przeszłości niektóre rośliny, które obecnie stosujemy jako przyprawy, były stosowane przez znachorów, czarowników i kapłanów. Służyły jako leki, afrodyzjaki, święte oleje, kadzidła itp.
Przez całe tysiąclecia handel przyprawami, szczególnie tymi korzennymi pochodzącymi z odległych krajów Azji, przynosił znaczne zyski i był rozwijany. Przypuszczalnie olbrzymie bogactwa króla Salomona pochodziły w znacznej mierze z tego handlu. Aleksandria za czasów Ptolemeuszów była centrum handlującym przyprawami indyjskimi. Celem wypraw morskich Krzysztofa Kolumba i Johna Cabota były zasobne w przyprawy Indie. Wyspy Moluki były wcześniej nazywane Wyspami Korzennymi i to one były głównym celem wyprawy Ferdynanda Magellana, która w rezultacie skończyła się pierwszym opłynięciem kuli ziemskiej.
W XVII wieku powstawały europejskie kompanie handlowe mające za jeden z celów opanowanie jak największej części handlu przyprawami i korzeniami. Były to kompanie angielskie, francuskie i holenderskie.
W większości są to produkty pochodzenia roślinnego (rośliny przyprawowe) i dzielą się na:
- ziołowe - patrz: rośliny przyprawowe
- warzywne - patrz: rośliny przyprawowe
- korzenne
- chili
- cynamon
- czarnuszka
- czosnek pospolity
- gałka muszkatołowa
- gorczyca
- goździki
- imbir
- owoce jałowca
- kardamon
- kozieradka
- kurkuma (ostryż długi)
- majeranek
- muszkatołowiec
- papryka ostra
- papryka słodka
- pieprz biały
- pieprz czarny
- pieprz zielony
- pieprz turecki
- szafran
- wanilia
- ziele angielskie
- inne
- bakalie
- cukier
- curry
- keczup
- majonez
- miód
- musztarda
- ocet
- ocet balsamiczny
- ocet winny
- orzechy
- sok z cytryny
- sos sojowy
- sambal oelek
- sól
- mieszanki ziołowe
- bouquet garni
- garam masala
- mole
- przyprawa pięciu smaków (mieszanka chińska)
- quatre epices
- zioła prowansalskie