Rajd Dakar

Z Wikipedii

Ślady na pustyni Sahara w Mauretanii

Rajd Dakar (dawniej Paryż-Dakar) jest dorocznym rajdem terenowym organizowanym obecnie przez Amaury Sport Organisation. Rajd dostępny jest również dla amatorów, którzy stanowią około 80% uczestników.

Jest to rajd terenowy, rozgrywany w o wiele trudniejszych warunkach niż rajdy płaskie – zawodnicy podróżują przez pustynię, a długość odcinków specjalnych sięga kilkuset kilometrów dziennie. Z tego powodu używa się pojazdów terenowych, znacznie wytrzymalszych od używanych w rajdach płaskich (jak te z cyklu World Rally Championship) samochodów o nadwoziu typu sedan.

[edytuj] Historia i trasa

Kraje przez które prowadził rajd Paryż Dakar. Paryż i Dakar zaznaczone są czarnymi kwadratami. Zaznaczone na pomarańczowo kraje przebyte w 1992 roku, w wyścigu do Kapsztadu w RPA.

Historia rajdu sięga roku 1977, kiedy to Francuz Thierry Sabine zgubił się na pustyni w Libii podczas rajdu Abidżan-Nicea. Urzeczony pustynią uznał, że miejsce to jest idealne do rozgrywania rajdów. Pierwotnie trasa rajdu wiodła z Paryża we Francji do Dakaru w Senegalu z przeprawą promową przez Morze Śródziemne, jednak ze względu na różne czynniki, w tym zawirowania polityczne, rajd zmieniał lokalizację zarówno startu jaki i mety. Ostatni rajd serii Paryż-Dakar wyruszył z Paryża w 1994 r. Ze względu na sprzeciwy władz tego miasta, większość późniejszych edycji rozpoczynało się już gdzie indziej.

Kolejnymi edycjami były rajdy:

1978: Paryż,Trocadéro (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 10.000 km. Liczba startujących: 182 pojazdy. Dotarło do mety: 74 pojazdy. Trasa wiedzie przez Algierię, Niger, Mali i Burkina Faso.
1979: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 6 696,6 km. Do mety dojeżdża niespełna połowa ze stawki wszystkich zawodników.
1980: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 10 000 km. Liczba startujących: 216 pojazdów. Dotarło do mety: 81 pojazdów. Rajd trwa od 1 do 23 stycznia 1980.
1981: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal). Dystans: 6 263 km. Liczba startujących: 291 pojazdów. Dotarło do mety: 91 pojazdów. Rajd otrzymuje certyfikat FIA.
1982: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 10 000 km. Liczba startujących: 385 pojazdów. Dotarło do mety: 127 pojazdów.
1983: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 12 000 km. Liczba startujących: 385 pojazdów. Dotarło do mety: 123 pojazdów.
1984: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 12 000 km. Liczba startujących: 427 pojazdów. Dotarło do mety: 148 pojazdów.
1985: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 14 000 km. Liczba startujących: 552 pojazdów. Dotarło do mety: 146 pojazdów.
1986: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 15 000 km. Liczba startujących: 486 pojazdów. Dotarło do mety: 100 pojazdów. W katastrofie helikoptera ginie Thierry Sabine - główny pomysłodawca i organizator rajdu.
1987: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 13 000 km. Liczba startujących: 539 pojazdów. Dotarło do mety: 124 pojazdy. Po raz pierwszy w rajdzie startują polscy zawodnicy (dwie ciężarówki Jelcz).
1988: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 12 874 km. Liczba startujących: 603 pojazdy. Dotarło do mety: 151 pojazdów. Dziesiąta edycja gromadzi na starcie ponad 600 uczestników (rekord). Na jednym z pierwszych etapów odpada ich rekordowa liczba – ok. 100. Kolejny występ polskich zawodników (dwie ciężarówki Star i jeden Jelcz).
1989: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 10 831 km. Liczba startujących: 473 pojazdy. Dotarło do mety: 209 pojazdów. Trasa rajdu zmieniona: ominięto Algierię, z Francji transport do Tunisu.
1990: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 11 420 km. Liczba startujących: 465 pojazdów. Dotarło do mety: 133 pojazdy. Trasa rajdu zmieniona: ominięto Algierię, z Francji transport do Tripoli. Udział polskiego kierowcy Andrzeja Kopera.
1991: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) Dystans: 9.186 km. Liczba startujących: 406 pojazdów. Dotarło do mety: 174 pojazdy.
1992: Paryż (Francja) - Syrta (Libia) - Kapsztad (RPA) Dystans: 12 427 km. Liczba startujących: 332 pojazdów. Dotarło do mety: 169 pojazdy. Duże zmiany w trasie rajdu - za sprawą Gilberta Sabina (ojca Thierriego) rajd przejeżdża Afrykę i kończy się w RPA (zmiana nazwy „Paryż – Le Cap”). Po raz pierwszy pojawia się technologia GPS.
1993: Paryż (Francja) - Tanger (Maroko) - Dakar (Senegal) Dystans: 8 877 km. Liczba startujących: 153 pojazdy. Dotarło do mety: 67 pojazdów. Kryzys rajdu. Gilbert Sabine sprzedaje prawa do organizacji Amaury Sport Organisation Group (ASO).
1994: Paryż (Francja) - Dakar (Senegal) - Paryż
1995: Grenada (Hiszpania) - Dakar
1996: Grenada - Dakar
1997: Dakar - Agadez (Niger) - Dakar
1998: Paryż - Grenada - Dakar
1999: Grenada - Dakar
2000: Paryż - Dakar - Kair (Egipt)
2001: Paryż - Dakar
2002: Arras (Francja) - Madryt (Hiszpania) - Dakar
2003: Marsylia (Francja - Szarm el-Szejk (Egipt)
2004: Grande Halle d'Auvergne niedaleko Clermont-Ferrand (Francja) - Dakar
2005: Barcelona (Hiszpania) - Dakar
2006: Lizbona (Portugalia) - Nawakszut (Mauretania) - Dakar
2007: Lizbona (Portugalia) – Málaga (Hiszpania) - An-Nadur (Maroko) - Nerna (Mauretania) - Dakar
2008: Rajd odwołano z powodu zagrożenia atakami terrorystycznymi na terytorium Mauretanii
2009: Buenos Aires - Buenos Aires^[1]

[edytuj] Pojazdy

Jeden z samochodów biorących udział w rajdzie Dakar - VW Race Touareg

Trzy podstawowe klasy, w jakich rywalizują zawodnicy, to:

motocykle (włączając w to quady i motocykle z wózkiem bocznym)
samochody (od maszyn typu buggy do małych ciężarówek)
ciężarówki

Wielu producentów traktuje rajd jako poligon doświadczalny dla swoich konstrukcji, starając się dowieść ich wytrzymałości, jednak większość pojazdów jest znacznie zmodyfikowana w porównaniu z egzemplarzami seryjnymi.

W przeszłości dominowały w rajdzie samochody głównie europejskich producentów, takie jak Land Rover, Range Rover, Mercedes-Benz (Klasa G) i Pinzgauer. Pozostali producenci wystawiali poważnie zmodyfikowane konstrukcje (Rolls-Royce, Citroën, a nawet Porsche). W roku 2002 dominowały takie auta jak Mitsubishi (Pajero/Montero), Nissan, i Hyundai. Francuz Jean-Louis Schlesser zaprojektował i zbudował serię buggy, na których kilkakrotnie wygrywał rajd.

Wśród ciężarówek występują Kamaz, Tatra, Hino, MAN, DAF oraz Mercedes-Benz (Unimog).

Najpopularniejszą (i zajmującą czołowe pozycje) marką wśród motocykli jest KTM. BMW produkowało kiedyś motocykl enduro nazwany "Dakar", ale ze względu na dominacje KTM wycofało się z zawodów. Ostatnio coraz lepiej radzą sobie motocykle Yamaha.

[edytuj] Sponsorzy

Total / ELF (koncerny naftowe)
Euromaster (opony)
Telefónica

[edytuj] Media

Rajd zyskał dużą popularność w mediach, szczególnie we Francji, gdzie transmisje telewizyjne są bardzo obszerne, z licznymi wejściami "na żywo". W Polsce ostatnio kronikę rajdu pokazywała Telewizja Polska, relacje można też obejrzeć na Eurosporcie.

[edytuj] Wypadki

W 1982 r., Mark Thatcher, syn brytyjskiej premier Margaret Thatcher, zaginął na pustyni razem ze swoim pilotem i mechanikiem. Cała trójka została odnaleziona po sześciu dniach cała i zdrowa.

W 1986 r. organizator rajdu Thierry Sabine ginie w wypadku helikoptera.

W 1988 r. wypadkowi uległa ciężarówka DAF, zginął jeden z kierowców

W 2005 r. na trasie rajdu zginęli: hiszpański motocyklista José Manuel Pérez oraz dwukrotny zwyciężca rajdu, Włoch Fabrizio Meoni. Meoni to czterdziesta piąta ofiara śmiertelna w historii rajdu.

W 2006 r. na trasie zginął motocyklista Andy Caldecott z Australii. Zajmował wysokie miejsce w klasyfikacji generalnej.

W 2007 w wypadku na trasie 4 etapu zginął 29-letni motocyklista z RPA Emer Symons. Podczas 14. etapu zmarł tuż przed metą na atak serca francuski motocyklista Eric Aubijoux. Była to 48 ofiara śmiertelna zmagań tego rajdu.

[edytuj] Udział Polaków

W rajdzie brali udział polscy sportowcy, m.in.:

Marek Dąbrowski
Jacek Czachor
Krzysztof Hołowczyc
Łukasz Kędzierski
Jarosław Cisak
Albert Gryszczuk
Robert Górecki
Ernest Górecki
Rafał Marton
Łukasz Komornicki
Jarosław Kazberuk - dotychczas jedyny Polak obecny trzykrotnie na mecie Rajdu
Grzegorz Baran
Jerzy Franek
Tomasz Sikora
Jerzy Mazur
Julian Obrocki
Martyna Wojciechowska
Maciej Majchrzak
Michał Dominiak
Wojciech Rencz
Adam Chmielewski
Paweł Taraszkiewicz
Feliks Gaca
Tadeusz Barbacki
Jan Kornicki
Andrzej Koper
Dariusz Piątek
Piotr Więckowski
Maciej Stańco
Andrzej Dziurka

[edytuj] Lista zwycięzców

Lista zwycięzców Rajdu Paryż-Dakar od 1979:

Rok	Zwycięzca, Samochód	Zwycięzca, Motocykl	Trasa
2007	Stephane Peterhansel, Mitsubishi	Cyril Despres, KTM	Lizbona - Dakar
2006	Luc Alphand, Mitsubishi	Marc Coma, KTM	Lizbona - Nawakszut - Dakar
2005	Stephane Peterhansel, Mitsubishi	Cyril Despres, KTM	Barcelona - Dakar
2004	Stephane Peterhansel, Mitsubishi	Nani Roma, KTM	Clermont-Ferrand - Dakar
2003	Hiro Masuoka, Mitsubishi	Richard Sainct, KTM	Marsylia - Szarm el-Szejk
2002	Hiro Masuoka, Mitsubishi	Fabrizio Meoni, KTM	Arras - Madryt - Dakar
2001	Jutta Kleinschmidt, Mitsubishi	Fabrizio Meoni, KTM	Paryż - Dakar
2000	Jean-Louis Schlesser, Renault-Buggy	Richard Sainct, BMW	Paryż - Dakar - Kair
1999	Jean-Louis Schlesser, Renault-Buggy	Richard Sainct, BMW	Grenada - Dakar
1998	Jean-Pierre Fontenay, Mitsubishi	Stephane Peterhansel, Yamaha	Paryż - Grenada - Dakar
1997	Kenjiro Shinozuka, Mitsubishi	Stephane Peterhansel, Yamaha	Dakar - Agadez - Dakar
1996	Pierre Lartigue, Citroën	Edi Orioli, Yamaha	Grenada - Dakar
1995	Pierre Lartigue, Citroën	Stephane Peterhansel, Yamaha	Grenada - Dakar
1994	Pierre Lartigue, Citroën	Edi Orioli, Yamaha	Paryż - Dakar - Paryż
1993	Bruno Saby, Mitsubishi	Stephane Peterhansel, Yamaha	Paryż - Dakar
1992	Hubert Auriol, Mitsubishi	Stephane Peterhansel, Yamaha	Paryż - Sirte (Libia) - Kapsztad
1991	Ari Vatanen, Citroën	Stephane Peterhansel, Yamaha	Paryż - Trypolis - Dakar
1990	Ari Vatanen, Peugeot	Edi Orioli, Cagiva	Paryż - Trypolis - Dakar
1989	Ari Vatanen, Peugeot	Gilles Lalay, Honda	Paryż - Tunis - Dakar
1988	Juha Kankkunen, Peugeot	Edi Orioli, Honda	Paryż - Algier - Dakar
1987	Ari Vatanen, Peugeot	Cyril Neveu, Honda	Paryż - Algier - Dakar
1986	René Metge, Porsche	Cyril Neveu, Honda	Paryż - Algier - Dakar
1985	Patrick Zaniroli, Mitsubishi	Gaston Rahier, BMW	Paryż - Algier - Dakar
1984	René Metge, Porsche	Gaston Rahier, BMW	Paryż - Algier - Dakar
1983	Jacky Ickx, Mercedes-Benz	Hubert Auriol, BMW	Paryż - Algier - Dakar
1982	Claude Marreau, Renault	Cyril Neveu, Honda	Paryż - Algier - Dakar
1981	René Metge, Range Rover	Hubert Auriol, BMW	Paryż - Dakar
1980	Freddy Kottulinsky, VW	Cyril Neveu, Yamaha XT 500	Paryż - Dakar
1979	Genestier, Range Rover	Cyril Neveu, Yamaha XT 500	Paryż - Dakar