Rurykowicze
Z Wikipedii
Rurykowicze (ros. Рю́риковичи) - ród ruski wywodzący się od legendarnego wodza Waregów - Ruryka, pochodzącego najprawdopodobniej z Półwyspu Jutlandzkiego. Kniaziowie z tej dynastii zdołali skupić pod swymi rządami część Waregów, plemion słowiańskich i plemion ugrofińskich i tym samym dali początek Rusi. Z czasem ludność wareska uległa całkowitej asymilacji z Słowianami. Dynastia ta sprawowała rządy w Rosji do 1598 roku. Jej ostatnim przedstawicielem, który zasiadał na tronie był car rosyjski Fiodor I Iwanowicz, syn Iwana IV Groźnego.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Powieść minionych lat (Latopis ruski Nestora, powstały w początkach XII w.):
|
Legenda o Ruryku: lata 6370 (czyli, rok 862; Ruś za wzorem Bizancjum liczyła lata od początku świata) wygnali Waregów za morze i nie dali im dani; i sami poczęli się rządzić i nie było u nich sprawiedliwości; i powstał ród przeciw rodowi, były zwady i poczęli wojować sami ze sobą. Powiedzieli sobie: Poszukamy księcia, by nami władał według porządku i prawa. Szli za morze ku Waregom ku Rusi, bowiem tak się zwali ci Waregowie Rusią jako się drudzy zowią Szwedami, inni Normanami, Anglami a inni Gotami; takoż i ci się zwali. Rzekli Rusi Czudowie, Słowianie, Krywicze i Wesowie: Ziemia nasza wielka jest i obfita, a ładu w niej nie ma; pójdźcie, więc rządzić i władać nami. I wybrali się trzej bracia z rodami swoimi, wzięli z sobą wszystką Ruś i przyszli do Słowian najprzód i obwarowali gród Ładogę i siadł Ruryk najstarszy w Ładodze, a drugi Sineus w Białym Jeziorze, a trzeci Truwor w Izborsku. Od tych Waregów Nowogrodzianie nazwani zostali Rusią; i są dziś ludzie nowogrodzcy rodu waregskiego, a pierwej byli Słowianami. Po dwóch zaś latach umarł Sineus i brat jego Truwor. I objął Ruryk sam wszystką ziemię i przyszedłszy nad Ilmeń obwarował gród nad Wołchowem i nazwał go Nowogród. I osiadł w nim jako książę i rozdawał dostojnikom swoim włości i grody. A w tych grodach Waregi są przybysze, zaś pierwsi osadnicy są w Nowogrodzie Słowianie. |
[edytuj] Genealogia
Ruryk miał przypuszczalnie jednego syna - Igora. Igor ożenił się z Olgą, z którą miał syna Światosława.
Światosław I miał trzech synów - byli nimi:
- Jaropełk
- Oleg
- Włodzimierz (pochodził z nieformalnego związku z Maluszą).
[edytuj] Potomstwo Włodzimierza I Wielkiego
Jego żonami z czasów sprzed przyjęcia chrztu były:
- Rogneda - córka połockiego księcia Rogwołoda[1][2],
- Greczynka[1],
- dwie Czeszki[1],
- Bułgarka[1] - wg Wasyla Tatiszczewa miała mieć na imię Adela.
Skandynawskie sagi (których wiarygodność bywa podawana w wątpliwość) dają Włodzimierzowi żonę o imieniu Olava lub Allogia. Część badaczy sądzi, że imię to pojawiło się przez błąd skaldów, którzy przypisali imię babki Włodzimierza (Olga) jego żonie[3].
W 989 roku Włodzimierz poślubił Annę Porfirogenetkę, siostrę cesarza bizantyjskiego Bazylego II Bułgarobójcy. Owdowiał w 1011 roku. Po jej śmierci ożenił się jeszcze raz z córką hrabiego Kuno von Engingen, a wdowa po Włodzimierzu żyła jeszcze w sierpniu 1018 roku.
Synami Włodzimierza byli:
- Wyszesław - wg Powieści minionych lat syn pierwszej żony -Czeszki Ołowy[1],
- Izasław - wg Powieści minionych lat oraz Latopisu ławrentjewskiego syn Rognedy[2][4],
- Jarosław I Mądry - wg Powieści minionych lat syn Rognedy[1][2],
- Światopełk I Przeklęty - wg Powieści minionych lat syn Greczynki[1][2],
- Wsiewołod - wg Powieści minionych lat syn Rognedy[1][2],
- Światosław - wg Powieści minionych lat syn drugiej Czeszki[1]
- Mścisław I Chrobry - wg Powieści minionych lat syn Rognedy[1],
- Borys (imię chrzestne Roman[5]) - wg Powieści minionych lat syn Bułgarki[1], wg A. Poppego syn Anny[6]
- Gleb (imię chrzestne Dawid[5]) - wg Powieści minionych lat syn Bułgarki[1], wg A. Poppego syn Anny[6]
- Stanisław,
- Pozwizd,
- Sudzisław.
Córkami Włodzimierza były:
- Teofano - żona Ostomira, posadnika Nowgrodu[6],
- Przedsława - konkubina Bolesława Chrobrego, córka Rognedy
- Maria Dobroniega - żona Kazimierza I Odnowiciela.
Przypuszcza się, że córką Włodzimierza mogła być też nieznana z imienia żona Bernarda II, margrabiego Marchii Północnej[2].
[edytuj] Wybrane linie dynastii Rurykowiczów
Ruryk (zm. 879) ~ NN └─>Igor "Stary" (877-945/946) ~ NN └─>Światosław (942-972) ~ NN └─>Włodzimierz "Wielki" (958-1015) ~ NN ├─>Izjasław (980/981-1001) → Rurykowicze połoccy i witebscy └─>Jarosław "Mądry" (986-1054) ~ NN ├─>Włodzimierz (ok. 1020-1052) → Rurykowicze przemysko-haliccy ├─>Izjasław (1024-1078) → Rurykowicze pińsko-turowscy i stepańscy ├─>Światosław (1027-1076) │ ~ NN │ ├─>Oleg (zm. 1115) → Rurykowicze czernihowscy │ └─>Jarosław (zm. 1130) │ ~ NN │ ├─>Światosław (zm. 1145) → Rurykowicze muromscy │ └─>Rościsław (zm. ok. 1155) → Rurykowicze riazańscy i prońscy └─>Wsiewołod (1030-1093) ~ NN └─>Włodzimierz "Monomach" (1053-1125) ~ NN ├─>Mścisław "Wielki" (1076-1132) │ ~ NN │ ├─>Izjasław (1096-1154) → Rurykowicze włodzimiersko-wołyńscy │ └─>Rościsław (1110-1168) → Rurykowicze smoleńscy └─>Jerzy "Dołgoruki" (1100-1157) ~ NN └─>Wsiewołod "Wielkie Gniazdo" (1154-1212) ~ NN ├─>Konstanty "Dobry" (1186-1218) │ ~ NN │ ├─>Borys (1231-1277) → Rurykowicze rostowscy │ └─>Gleb (1237-1278) → Rurykowicze białozierscy ├─>Jarosław Fiodor (1191-1246) │ ~ NN │ ├─>Aleksander "Newski" (1220-1263) → Rurykowicze moskiewscy i borowscy │ ├─>Andrzej (1221?-1264) → Rurykowicze suzdalscy │ └─>Jarosław (1230-1272) → Rurykowicze twerscy └─>Iwan "Kasza" (1198-1246/1247) → Rurykowicze starodubscy
Przypisy
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Powieść minionych lat, tłum. F. Sielicki, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999, s. 95.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 W. Dworzaczek, Genealogia, Warszawa 1959, tabl. 21.
- ↑ Rydzevskaya, Ancient Rus and Scandinavia in 9-14 cent., 1978.
- ↑ Powieść minionych lat, tłum. F. Sielicki, Wrocław – Warszawa – Kraków 1999, s. 61, 95. Zob. J. Bieniak, Rognieda, Słownik Starożytności Słowiańskich, t. 4, 1970, s. 524.
- ↑ 5,0 5,1 H. Fros, F. Sowa, Księga imion i świętych, t. 1, 1997, szpalta 497.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 A. Poppe, Walka o spuściznę po Włodzimierzu Wielkim, "Kwartalnik Historyczny" 102, 1995/3-4, s. 4-22.
