Sąd Najwyższy Kryminalny

Z Wikipedii

Sąd Najwyższy Kryminalny dla Korony i Litwy – sąd najwyższy insurekcji kościuszkowskiej utworzony 17 czerwca 1794 przez Radę Najwyższą Narodową.

Jego wprowadzenie zapowiadał już Akt Powstania Obywatelów, Mieszkańców Województwa Krakowskiego z 24 marca 1794.

Decyzją RNN utworzono 2 odrębne sądy oddzielnie dla Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Każdy z nich składał się z 16. sędziów, z tym, że komplet sędziowski wynosił 7.

Spis treści 1 Kompetencje 2 Sędziowie 3 Bibliografia 4 Zobacz też

[edytuj] Kompetencje

• rozpatrywał sprawy dotyczące zbrodni, przestępstw i wykroczeń pospolitych dokonanych przez urzędników RNN i Deputacji Centralnej Wielkiego Księstwa Litewskiego.
• orzekał w sprawach przestępstw urzędowych, popełnionych przez urzędników powstańczych, do których zaliczano ucisk prywatny, nadużycie urzędu, nieposłuszeństwo rozkazom zwierzchności, defraudację pieniędzy publicznych, korupcję, zdradę tajemnicy państwowej
• rozstrzygał sprawy, nierozstrzygnięte w sądach kryminalnych wojewódzkich i powiatowych z powodu paritatis votorum
• sprawy przeciwko osobom, oskarżonym o występki przeciwko narodowi, których dobra zajęte są przez wojska nieprzyjacielskie i w związku z tym nie mogą odpowiadać przed stosownym sądem wojewódzkim i powiatowym

Sąd Najwyższy Kryminalny skazał Stanisława Szczęsnego Potockiego, Franciszka Ksawerego Branickiego, Seweryna Rzewuskiego, Jerzego Wielhorskiego, Antoniego Polikarpa Złotnickiego, Adama Moszczeńskiego, Jana Zagórskiego i Jana Suchorzewskiego na karę śmierci przez powieszenie, wieczną infamię, konfiskatę majątków i utratę wszystkich urzędów. Wobec nieobecności skazanych, wyrok wykonano in effigie 29 września 1794.

[edytuj] Sędziowie

27 czerwca 1794 desygnowała sędziów, zostali nimi m:

• Stanisław Baczyński
• Wojciech Bęczkowski
• Telesfor Billewicz
• Stefan Florian Dembowski
• Teodor Dembowski
• Józef Domański
• Józef Durantowicz
• Adam Glezmer
• Ignacy Gomoliński
• Jan Ludwik Koch
• Leon Kochanowski
• Stanisław Ledóchowski
• Franciszek Leszczyński
• Daniel Lottich
• Franciszek Ksawery Makarowicz
• Franciszek Orsetti
• Aleksander Potocki
• Tomasz Przytulski
• Stanisław Rutkowski
• Jan Nepomucen Sokolnicki
• Aleksander Walichnowski
• Wacław Zakrzewski
• Wawrzyniec Żukowski

[edytuj] Bibliografia

• Akty Powstania Kościuszki wyd. Szymon Askenazy i Włodzimierz Dzwonkowski, Kraków 1918 cz. I, s. 328-332.

[edytuj] Zobacz też

• Sąd Kryminalny Księstwa Mazowieckiego
• Sąd Kryminalny Wojskowy