Sakrament pokuty i pojednania
Z Wikipedii
Sakrament pokuty i pojednania – jeden z sakramentów w Kościele katolickim, starokatolickim i prawosławnym. Polega on na wyznaniu grzechów przez wiernego (zwanego penitentem) duchownemu (zwanemu spowiednikiem).
Większość protestantów (z wyjątkiem luteran) odrzuca spowiedź uszną, ponieważ ich zdaniem darować grzechy może tylko Bóg. Starokatolicy uznają spowiedź uszną (obowiązującą do 18. roku życia, potem dobrowolną) i powszechną.
Spis treści |
[edytuj] Podstawy
- Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane. J 20, 22b-23.
W teologii katolickiej podstawą biblijną sakramentu jest Ewangelia Jana (20,23), w której Jezus nadaje uczniom władzę odpuszczania i zatrzymywania grzechów. Choć najważniejszą częścią spowiedzi jest wyznanie grzechów i otrzymanie rozgrzeszenia, to stanowi ona także pewne przewodnictwo w sprawach sumienia. W praktyce sakrament jest realizowany w małej kabinie (zwanej konfesjonałem, choć nie musi), co ma za zadanie oddzielenie się penitenta i udzielającego sakramentu od reszty wiernych i tym samym zapewnić tajemnicę spowiedzi. Dla ważności tego sakramentu obok wyznania grzechów oraz odpowiedniej formuły i gestów liturgicznych niezbędna jest skrucha, czyli żal za grzechy, mocne postanowienie poprawy oraz pokuta, będące odpowiedzią grzesznika na łaskę. W sytuacjach niezbędnych (np. zbiorowego zagrożenia życia) kapłan może udzielić rozgrzeszenia zbiorowego (absolucja zbiorowa), możliwy jest też udział pośrednika między wierzącym a kapłanem (np. tłumacza).Wtedy pośrednika również obowiązuje tajemnica spowiedzi!
[edytuj] Historia
W Kościele starożytnym kwestia pokuty i praktyk pokutnych nie była uregulowana. W III w. rozpowszechnił się zwyczaj jednorazowej pokuty, której poddawano się dopiero na łożu śmierci. Z obszarów irlandzko-anglosaskich w VI w. rozpowszechniła się na powrót praktyka pokuty wielokrotnej. Rozwój spowiedzi prywatnej, jako równoprawnej ze spowiedzią powszechną, przypada na czasy Grzegorza Wielkiego. W 1215 Sobór Laterański IV wprowadził do dziś obowiązujące regulacje dotyczące pokuty, tj. obowiązek spowiedzi przynajmniej raz w roku w czasie wielkanocnym oraz tajemnicę spowiedzi. Dopiero w XVI w. wprowadzone zostały powszechne dziś konfesjonały. Dzisiejsze praktyki pokutne reguluje Ordo Poenitentiae (1973).
[edytuj] Tajemnica spowiedzi
Tajemnica spowiedzi jest podstawowym obowiązkiem księdza, obwarowana wieloma karami kanonicznymi, tak więc nie jest szerzej znany żaden przypadek złamania tej tajemnicy. Dodatkowo kapłan ma obowiązek zachowywać się tak, jakby w ogóle spowiedź nie miała miejsca. Tajemnica spowiedzi jest szanowana przez prawo większości krajów (bardziej niż tajemnica lekarska, z której może zwolnić sąd, ponadto lekarze nie są zobowiązani do zachowania tajemnicy lekarskiej przy konsultacjach z innymi lekarzami), dlatego też ksiądz jest m.in. zwolniony z obowiązku zeznawania z faktów, o których dowiedział się podczas spowiedzi. Tajemnica spowiedzi wiąże także osoby trzecie, które poznały treść spowiedzi zarówno przypadkowo, jak i nieprzypadkowo (np. tłumacze).
[edytuj] Warunki Sakramentu Pokuty
- Rachunek sumienia.
- Żal za grzechy.
- Mocne postanowienie poprawy.
- Spowiedź szczera.
- Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu.
[edytuj] Częstotliwość spowiedzi
Katolicy mają obowiązek przystąpienia do spowiedzi przynajmniej raz do roku oraz jeżeli popełnili grzech śmiertelny (przystąpienie do komunii w stanie grzechu śmiertelnego jest świętokradztwem, a więc grzechem szczególnie ciężkim).
[edytuj] W pierwsze piątki
W obecnej praktyce duszpasterskiej przyjęła się spowiedź co miesiąc[1]. W Polsce wiele osób spowiada sie w pierwsze piątki każdego miesiąca[2]. Zwyczaj ten pochodzi z tradycji przyjmowania wynagradzającej Komunii Świętej w pierwszy piątek miesiąca, która wynika z objawień Św. Małgorzaty Marii Alacoque. Usłyszała ona m.in. od Jezusa: Przystępującym przez 9 z rzędu pierwszych piątków miesiąca do Komunii Świętej dam łaskę pokuty ostatecznej, że nie umrą w stanie niełaski ani bez sakramentów świętych, a to Serce Moje stanie się dla nich ucieczką w godzinę śmierci.
A ponieważ kiedyś uważano, że każda Komunia Święta musi być poprzedzona spowiedzią, ludzie zaczęli spowiadać się właśnie w pierwsze piątki miesiąca.
[edytuj] Częsta spowiedź
Częsta spowiedź z grzechów lekkich jest zalecana przez Kościół dla wszystkich wierzących. Przypomniał o niej np. Pius XII w encyklice Mystici Corporis Christi. "Przez [częstą spowiedź] bowiem wzmaga się poznanie siebie, rośnie pokora chrześcijańska, tępi się złe obyczaje, zapobiega się lenistwu duchowemu i oziębłości, oczyszcza się sumienie, a wzmacnia wola, zapewnia się zbawienne kierownictwo duszy, a wreszcie mocą tego sakramentu pomnaża się łaska."[3].
Wielu świętych spowiadało się co tydzień, m.in. Franciszek Salezy czy Josemaria Escriva[4]. Cotygodniową spowiedź praktykował m.in. Jan Paweł II.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Przypisy
- ↑ http://www.krolowapokoju.alleluja.pl/tekst.php?numer=3288
- ↑ http://www.radosc.parafia.info.pl/?p=main&what=71&PHPSESSID=aaebb20005bacc3819e2ad8c66ae3b84
- ↑ http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pius_xii/encykliki/mystici_corporis_29061943.html#m3-3
- ↑ http://www.spowiedz.pl/roz2.htm
