Sakrament
Z Wikipedii
Sakramenty (w łacinie kościelnej sacramentum — „tajemnica religii”; od późnołacińskiego sacramentum — „przysięga wierności”, np. legionistów, od sacro, sacrare — „poświęcić, ubóstwić”) - w chrześcijaństwie obrządek religijny rozumiany jako znak lub sposób przekazania łaski Bożej, ustanowiony, zgodnie z wiarą, przez Chrystusa.
Spis treści |
[edytuj] Sakramenty w chrześcijaństwie
[edytuj] Rozumienie katolickie
Według Katechizmu Kościoła katolickiego "Sakramenty są skutecznymi znakami łaski, ustanowionymi przez Chrystusa i powierzonymi Kościołowi. Przez te znaki jest nam udzielane życie Boże. Obrzędy widzialne, w których celebruje się sakramenty, oznaczają i urzeczywistniają łaski właściwe każdemu sakramentowi. Przynoszą one owoc w tych, którzy je przyjmują z odpowiednią dyspozycją" (KKK 1131).
Sakramenty święte przeznaczone są dla żywych i dla wierzących. W Kościele katolickim istnieje siedem sakramentów. Są to:
- chrzest (łac. baptismum)
- bierzmowanie (s. zstąpienia Ducha Świętego) (confirmatio)
- Eucharystia (eucharystia)(pierwsza komunia Sw.)
- pokuta (spowiedź, s. pojednania) (paenitentia)
- namaszczenie chorych (unctio infirmorum)
- kapłaństwo (sacri ordines)
- małżeństwo (matrimonium)
[edytuj] Liczba sakramentów
Katolicka doktryna mówiąca, że jest 7 sakramentów, formowała się dość długo. W XI w. św. Piotr Damiani († 1072) wymieniał 12 sakramentów. Oprócz znanych nam siedmiu jeszcze: namaszczenie na króla, dedykację kościoła, konsekrację dziewic, poświęcenie zakonnic i obmycie nóg w Wielki Czwartek. Inni dodawali jeszcze jałmużnę. Hugo od św. Wiktora (1096-1141), który uważał augustyńską definicję sakramentu za zbyt szeroką, zaproponował zawężenie jej znaczenia i do sakramentów zaliczył oprócz uznawanych obecnie również wcielenie Chrystusa, Kościół, wodę święconą, święte rany, znak krzyża i śluby . Liczba 7 pojawiła się dopiero w XII w., ale ryty te były w użyciu na długo przedtem, gdy wykrystalizowała się teologiczna koncepcja sakramentów jako skutecznych znaków łaski. Właśnie takie określenie sakramentów pozwoliło odróżnić je od innych znaków.
W magisterialnych orzeczeniach Kościoła liczba siedmiu sakramentów pojawia się w 1208 w Wyznaniu wiary przepisanym Waldensom, gdzie wymienia się je wszystkie, na Soborze Liońskim II (1274), a następnie Florenckim (1439) w wyznaniu wiary Michała Paleologa. Sobory te stwierdziły, że jest siedem sakramentów i wyliczyły je. Sobór trydencki stwierdził zaś zdecydowanie, że jest ich „ani więcej, ani mniej jak siedem”. Takie jest więc stanowisko teologii i wiary katolickiej
[edytuj] Podział sakramentów
- Sakramenty, które można przyjąć raz w życiu, czyli niepowtarzalne (chrzest, bierzmowanie, święcenia (potocznie kapłaństwo) i takie, które można przyjąć wiele razy, czyli powtarzalne (Eucharystia, pokuta, namaszczenie chorych, małżeństwo).
- Sakramenty, które można przyjąć tylko w stanie łaski uświęcającej - tzw. sakramenty żywych (bierzmowanie, Eucharystia, namaszczenie chorych, święcenia (potocznie kapłaństwo), małżeństwo) i takie, które przyjmuje się dla zgładzenia grzechów - tzw. sakramenty umarłych (chrzest, pokuta).
- Sakramenty wtajemniczenia chrześcijańskiego (chrzest, bierzmowanie, Eucharystia), sakramenty uzdrowienia (pokuta, namaszczenie chorych), sakramenty w służbie komunii i posłania wiernych(święcenia (potocznie kapłaństwo), małżeństwo)
[edytuj] Skuteczność i znaczenie sakramentów
W teologii katolickiej skuteczność sakramentów należy do dziedziny misterium. Jeżeli zostały udzielone zgodnie z rytuałem przez upoważnioną osobę, sakramenty są ważne "ex opere operato" (same w sobie, same przez się), czyli niezależnie od sprawiedliwości udzielającego (szafarza) i przyjmującego sakrament. Chrzest i bierzmowanie należą do sakramentów inicjacji chrześcijańskiej. Są przyjmowane tylko raz i wiążą się na ogół z narodzinami i wejściem w okres dojrzałości. Eucharystia - najważniejszy sakrament - jest znakiem pożywienia i wspólnoty; pokuta - misterium przebaczania grzechów, a namaszczenie chorych - misterium pomocy w chorobie. Kapłaństwo upoważnia chrześcijanina do wypełniania urzędu kapłańskiego, a małżeństwo upoważnia dwoje ludzi do założenia chrześcijańskiego związku małżeńskiego. Skutki sakramentów zależą jednak także od dyspozycji tego, kto je przyjmuje.
29.05 20:37 Zedytowane przez Kostur98.
[edytuj] Rozumienie prawosławne
[edytuj] Liczba sakramentów
Prawosławne nauczanie podobnie jak katolickie również wymienia najczęściej 7 sakramentów. Jest to uznane za wygodną klasyfikację, jednak teologia ortodoksyjna daleka jest od dogmatyzowania tej liczby, tak jak uczynił to katolicyzm. Niektórzy teologowie prawosławni uważają, że liczba ta ma wyraźnie zachodnią genezę (John Meyendorff). W Pismach teologów różnych wieków znajdujemy różne wyliczenia: od dwóch (Chrzest i Eucharystia) aż po uznawanie za sakramenty takich gestów jak obmycie nóg w dzień Wielkiego Czwartku. Prawosławie nie widzi jakościowej różnicy między sakramentami a sakramentaliami, co najwyżej różnicę w randze i ważności. Najwyższą rangę przypisuje się oczywiście sakramentom Chrztu i Eucharystii.
[edytuj] Działanie i forma sakramentów
Wszystkie sakramenty są manifestacją realnie przyjmowanej łaski. Łaska ta jednak zgodnie z nauką o synergii może odnieść skutek tylko wtedy, jeśli wierny z nią współpracuje.
Cerkiew przykłada dużą wagę do zewnętrznej formy sakramentu. Najważniejszym jest, aby nie utracić istotnego przesłania kryjącego się za danym symbolem. Tak więc praktyki takie jak komunia pod jedną postacią, czy chrzest przez pokropienie dopuszczalne są wyłącznie w szczególnych przypadkach.
[edytuj] Rozumienie protestanckie
Kościoły protestanckie za św. Augustynem z Hippony i Marcinem Lutrem rozumieją sakramenty jako połączenie Słowa Bożego i jego zewnętrznej postaci (woda, wino, chleb). Dlatego większość kościołów protestanckich uznaje tylko dwa sakramenty: Chrzest i Eucharystię, która zgodnie z nauczaniem Reformacji nierozdzielnie powinna być udzielana wiernym pod postacią chleba (Ciało Chrystusa) i wina (Krew Chrystusa). W Kościele ewangelickim poza sakramentami sprawuje się tzw. święte obrzędy. Są to: konfirmacja, ordynacja, i wprowadzenie w urząd (np. rady parafialnej). Niektóre Kościoły protestanckie uznają także Obmycie Nóg i pieczętowanie Duchem Świętym. W Kościele ewangelickim, odmiennie niż w katolicyzmie, wyznaje się, że działanie sakramentu opiera się na wierze przyjmującego, gdyż sakramenty nie działają ex opere operato (same w sobie).
[edytuj] Sakramenty w hinduizmie
[edytuj] Wisznuizm
W wisznuizmie istnieje pięć sakramentów[1]:
- Znakowanie ciała pięcioma emblematami Wisznu
- Malowanie na czole znaku w kształcie litery "U" (robione jest to codziennie)
- Nadanie imienia wisznuity
- Szeptanie do ucha mantry
- Ofiarowanie
[edytuj] Śiwaizm
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Przypisy
- ↑ *Wielka historia świata tom V, wyd. Oxford Educational sp. z.o.o. 2005 ISBN 83-7425-030-5
