Siewierz

Z Wikipedii

Współrzędne: 50°28'07.3" N 19°14'11.7" E50.4686944 19.2365833 (Siewierz)

Siewierz

Herb Siewierza

Gmina
- rodzaj

Siewierz
miejsko-wiejska

Zdzisław Banaś

38,22 km²

Położenie

50° 28'07.3'' N
19° 14'11.7'' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

5560
145,5 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

42-470

Tablice rejestracyjne

SBE

Położenie na mapie Polski

Siewierz

TERC10
(TERYT)

2243301074

Urząd miejski³

ul. Żwirki i Wigury 16
42-470 Siewierz
tel. 32 64 99 400; faks 32 64 99 402
(e-mail)

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Siewierz – miasto w Zagłębiu Dąbrowskim, w woj. śląskim, w powiecie będzińskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Siewierz. Leży na Garbie Tarnogórskim nad rzeką Czarną Przemszą.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. katowickiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 5560 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Już w XII wieku Siewierz był osadą targową, a od początku XIII w. siedzibą kasztelanii. Początkowo ośrodek grodowy znajdował się na południowy zachód od dzisiejszego miasta i zlokalizowany był wokół romańskiego kościoła pw. św. Jana Chrzciciela. Prawdopodobnie po najazdach mongolskich został przeniesiony w miejsce łatwiejsze do obrony. W 1276 Siewierz uzyskał prawa miejskie. Wytyczono wówczas Rynek będący do dziś głównym centrum miasta. W XIV wieku książęta bytomscy wznieśli lub zainicjowali budowę murowanego zamku. (patrz: zamek biskupi w Siewierzu)

Ruiny zamku biskupów krakowskich

26 lutego 1289 doszło pod miastem do krwawej bitwy między wojskami sprzymierzonych z Henrykiem IV Probusem książąt śląskich a koalicją Władysława Łokietka, wówczas księcia kujawskiego, i książąt mazowieckich. Wcześniejsze wtargnięcie wojsk Probusa na teren księstwa bytomskiego, w granicach którego leżała wówczas kasztelania siewierska, spowodowało złożenie przez zagrożonego Kazimierza hołdu lennego królowi Czech, Wacławowi II. Był to pierwszy z czeskich hołdów lennych na Śląsku.

30 grudnia 1443 biskup krakowski, Zbigniew Oleśnicki wykupił księstwo siewierskie wraz z zamkiem od zadłużonego księcia cieszyńskiego, Wacława I. Miasto stało się stolicą świeckiego księstwa feudalnego, rządzonego przez biskupów krakowskich (patrz: księstwo siewierskie). Od 1486 biskup krakowski Jan Rzeszowski zaczął używać tytułu księcia siewierskiego.

Kościół św. Macieja Apostoła

W XVI w. biskupi rozbudowali gotycki zamek dążąc do przekształcenia go w renesansową rezydencję.

W czasie potopu szwedzkiego księstwo nominalnie pozostawało neutralne, jednak na zamku przebywały oddziały hetmana Stefana Czarnieckiego, co skłoniło Szwedów do jego zajęcia.

W 1790 Sejm Wielki zlikwidował Księstwo Siewierskie wcielając je do Rzeczypospolitej. W tym samym roku książę – biskup Feliks Paweł Turski opuścił oficjalnie zamek w Siewierzu. W 1807 Napoleon Bonaparte restytuował księstwo siewierskie i oddał je swemu marszałkowi Jean Lannes, księciu Montebello. Po kongresie wiedeńskim Siewierz znalazł się w granicach Królestwa Kongresowego. W 1870 Siewierz utracił prawa miejskie, aby odzyskać je w 1962. Wcześniej przez 4 lata posiadał status osiedla. 4 września 1939 r. niemiecki Freikorps zamordował w Siewierzu 10 Polaków.

Dzisiaj stanowi ośrodek turystyczny, leżący w zapleczu aglomeracji górnośląskiej. Zachowane zabytki to barokowe kościoły datowane od XVI do XVIII wieku, a zwłaszcza ruiny gotyckiego zamku książąt śląskich, a następnie biskupów krakowskich – książąt siewierskich powstałego od XIV do XVI. Pod miastem zachował się romański kościół z I poł. XII wieku (według Jana Długosza datowany na 1144 r.). Ruch wypoczynkowy obsługuje także Przeczycki zbiornik wodny, zalew powstały w wyniku spiętrzenia wód Czarnej Przemszy. Od lutego 2005 r. funkcjonuje Izba Tradycji i Kultury Dawnej obejmująca ekspozycje dawnego rzemiosła, rzeźby i rękodzieła artystycznego oraz tematykę historyczną związaną z dziejami księstwa siewierskiego i jego zabytków (w tym zamku).