Staroprawosławna Pomorska Cerkiew RP
Z Wikipedii
Staroprawosławna Cerkiew Pomorska Rzeczypospolitej Polskiej – Staroobrzędowy Kościół prawosławny, który buduje małe lokalne gminy wyznaniowe. Obecnie starobrzędowców jest w Polsce ok. 1,5 tys. Najwięcej staroobrzędowców żyje w okolicach Wojnowa, Gabowych Grądach i Wodziłkach. Zwierzchnikiem Kościoła w Polsce jest Przewodniczący Naczelnej Rady Kościoła Mieczysław Kapłanow.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Staroobrzędowcy to stara wiara prawosławia wyodrębniona w wyniku sprzeciwu wobec reform patriarchy Nikona w 1652 roku. Reformy Nikona zmierzały do "poprawienia" rytów tak, aby były zgodne z greckimi księgami liturgicznymi. Do najważniejszych reform należało czynienie znaku krzyża trzema palcami, a nie dwoma, oraz poprawiona pisownia imienia Jezus. Wprowadzono także śpiew polifoniczny. Staroobrzędowcy postrzegali te zmiany jako herezje, zwiastującą koniec świata (staroobrzędowcy wierzą w istnienie trzech wielkich apostazji: katolickiej, greckiej i rosyjskiej Nikona) i odrzucili je. "Raskoł" został potępiony w 1667 roku, uznany za przestępstwo i raskolnicy poddani zostali krwawym prześladowaniom, a ich duchowego przywódcę Awwakuma Pietrowicza uwięziono i spalono na stosie w roku 1682. Część staroobrzędowców uznała, że Bóg pozbawił ich całkowicie kapłanów i sakramentów - w powyższej sytuacji za drogę do oczyszczenia i powrotu do Boga uznawano niekiedy samospalenie. Wierni zamykali się w cerkwiach z całymi rodzinami i ze starymi księgami liturgicznymi, po czym podkładano ogień.
Do razkołu przyłączył się jeden tylko hierarcha - Paweł, biskup kołomieński. Został on jednak prawdopodobnie już w roku 1656 stracony, zanim jeszcze zdążył wyświęcić swoich następców. Po jego egzekucji starowierzy utracili własną hierarchię kościelną (zgodnie z prawosławną - podobnie jak katolicką - teologią wyświęcać kapłanów mogą tylko posiadający sukcesję biskupi). W tej sytuacji ruch podzielił się na bezpopowców, którzy odrzucili kapłanów i sakramenty (najczęściej z wyjątkiem chrztu) i popowców (biegłopopowców), którzy przyjmowali kapłanów wyświęconych w kościele prawosławnym, ale suspensowanych. Bezpopowcy podzielili się na wiele odłamów, niektórych o skrajnych i niezwykłych praktykach (skopcy, chłyści). Popowcy uzyskali w końcu własną hierarchię (właściwie dwie hierarchie: białokrynicką i nowozybkowską).
Po złagodzeniu prześladowań powstał w Rosyjskim Kościele Prawosławnym ruch, zmierzający do przyjęcia staroobrzędowców jako dozwolonego przez władze rytu (jedinowierczestwo, единоверчество). Większość staroobrzędowców odrzuca jednak obecną Cerkiew, w której ich zdaniem rządzi antychryst.
Mimo niewielkich różnic doktrynalnych i liturgicznych wieki prześladowań i ukrywania swoich przekonań uczyniły ze starowierstwa specyficzną kulturę wyznaczaną przez nieufność wobec władzy, konserwatyzmi egzaltację religijną. Ruch staroobrzędowy wydał kilku wybitnych pisarzy rosyjskich poczynając od Awwakuma Pietrowicza, który był autorem autobiografii, uważanej za arcydzieło rosyjskiej prozy.
Przodkowie polskich staroobrzędowców, pochodzili z ziemi nowogrodzko – pskowskiej. Szczególne znaczenie miał tak zwany „polski sobór” fiedosiejewców, odbyty w 1751 r. w Gudziszkach na Litwie. W przyszłości postanowienia tego soboru przyjmie jako wiążące, powstałe w 1771 r. w Moskwie główne centrum fiedosiejewców na Cmentarzu Prieobrażeńskim. Liczba staroobrzędowców w przedrozbiorowej Rzeczypospolitej wynosiła ponad 100 000. Po pierwszej wojnie światowej i włączeniu Wilna w granice odrodzonej Rzeczypospolitej, staroobrzędowa gmina wileńska rozwijała się prężnie. Na zjeździe w 1925 r. polscy staroobrzędowcy zjednoczyli się we „Wschodni Kościół Staroobrzędowy nie posiadający hierarchii duchownej” który został uznany oficjalnie przez państwo polskie w 1928 r.
[edytuj] Nauka Staroprawosławnej Pomorskiej Cerkwi RP
Doktryna staroobrzędowa, opiera się na Piśmie Świętym, doktrynie o Trójcy Świętej, sukcesji apostolskiej, uznaniu siedmiu sakramentów, kultu świętych i Maryjny, uznaje się chrzest niemowląt i modlitwę za zmarłych. Spowiedź odbywa się raz do roku, w pierwszym albo drugim tygodniu Wielkiego Postu. Staroobrzędowcom nie wolno pić alkoholu i herbaty, ani palić papierosów. Mężczyźni muszą nosić brody. W ostatnich latach rygory te uległy znacznemu rozluźnieniu.
[edytuj] Administracja Kościoła
Staroobrzędowcy tworzą niezależne gminy wyznaniowe, pozostające ze sobą we wspólnocie doktrynalnej. 4 polskie gminy zrzeszyły się w Staroprawosławną Cerkiew Pomorską w RP, jej zwierzchnim organem jest obradujący co pięć lat ogólnopolski Sobór, a organem wykonawczym, Naczelna Rada Staroobrzędowców. Wewnątrz gminy rządzą się suwerennie i niezależnie.
[edytuj] Dane teleadresowe
- Wschodni Kościół Staroobrzędowy nie posiadający hierarchii duchownej w Polsce
- ul. Sejneńska 37a
- 16-400 Suwałki
- skr.poczt.28 ul. T.Kościuszki 25
- tel.0-87-566-49-92
[edytuj] Zobacz też
- Rosyjska Prawosławna Cerkiew Staroobrzędowa
- Prawosławie
- Staroobrzędowcy
- Rosjanie w Polsce
- Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
- Borys Pimonow
