Tryton (księżyc)

Z Wikipedii

**Tryton**
Zdjęcie Trytona zrobione przez sondę Voyager 2 w 1989.
Odkrycie
Odkrywca	William Lassell
Data odkrycia	10 października 1846
Charakterystyka orbity
Półoś wielka	354 800 km
Mimośród	0,0000
Okres orbitalny	5,877 d
Inklinacja	156,834°
Jest naturalnym satelitą	Neptuna
Charakterystyka fizyczna
Średnica	2706,8 km
Masa	2,147×10²² kg
Gęstość	2,05 g/cm³
Grawitacja na powierzchni	0,78 m/s²
Okres rotacji	synchroniczny
Nachylenie osi do orbity	?°
Albedo	0,7
Temp. powierzchni	-238,5 °C (34,5 K)
Charakterystyka atmosfery
ciśnienie	0,001 kPa
Azot	99,9%
Metan	0,1%

Triton (Neptun I, gr. Τρίτων) - największy księżyc Neptuna. Został odkryty przez Williama Lassella 10 października 1846 roku, zaledwie 17 dni po odkryciu samej planety. Jest siódmym księżycem Neptuna licząc od powierzchni planety macierzystej. Nazwa pochodzi z mitologii greckiej. Tryton był synem Posejdona, greckiego odpowiednika rzymskiego Neptuna

[edytuj] Orbita

Tryton jest jedynym dużym księżycem w Układzie Słonecznym, który porusza się ruchem wstecznym wokół swojej planety (nachylenie orbity do równika planety wynosi 157°). Taki ruch wyklucza powstanie księżyca w tym samym rejonie dysku planetarnego co planeta wokół której krąży. Tryton musiał więc być obiektem przechwyconym przez pole grawitacyjne Neptuna, najprawdopodobniej z pasa Kuipera. Przechwycenie Trytona może tłumaczyć dużą ekscentryczność orbit księżyców krążących dalej od planety niż sam Tryton. Kolejna według odległości Nereida ma największy mimośród orbity spośród wszystkich księżyców w układzie słonecznym (nie licząc księżyca Saturna S/2004 S 18 o wielkości 7 km). Sam Tryton obecnie porusza się po orbicie prawie idealnie kołowej, ale tak zapewne nie było w przeszłości. Po przechwyceniu, przez miliardy lat Tryton przecinał orbity zewnętrznych księżyców i oddziaływał z nimi grawitacyjnie, powodując zmianę ich orbit. Średnia odległość od planety wynosi 354,8 tys. km i jest bardzo podobna do odległości Księżyca od Ziemi. Tryton powoli zbliża się do Neptuna i za 1,4 do 3,6 miliarda lat najprawdopodobniej zderzy się z planetą bądź rozpadnie się na niewielkie fragmenty, tworząc system pierścieni o wielkości porównywalnej z tymi posiadanymi przez Saturna.

[edytuj] Charakterystyka fizyczna

Gęstość Trytona wynosi średnio ok. 2,07 g/cm³, i składa się prawdopodobnie w 25% z wody (w postaci lodu) i w 75% z materiału skalnego. Na powierzchni Trytona panują najniższe temperatury ze wszystkich zaobserwowanych na powierzchni ciał Układu Słonecznego: temperatura w okolicach południowego bieguna tego księżyca wynosi 35,6 K. Mimo to Tryton jest aktywny geologicznie. Voyager 2 zaobserwował gejzery wyrzucające 8 km ponad powierzchnię płynny azot, pył i metan. Za aktywność wulkaniczną odpowiedzialne są pory roku. Gdy Tryton zbliża się bliżej Słońca jego promienie podgrzewają powierzchnię na tyle, że azot przechodzi ze stanu stałego w ciekły i zostaje wyrzucony ponad powierzchnię. Satelita posiada także cienką atmosferę zbudowaną przede wszystkim z azotu, z niewielką domieszką metanu. Ciśnienie atmosferyczne wynosi zaledwie 0,01 milibara.

[edytuj] Pory roku

Ponieważ oś obrotu Trytona jest ustawiona pod kątem 157° w stosunku do osi obrotu Neptuna i pod kątem 130° stopni do płaszczyzny orbity Neptuna, jeden z biegunów jest zwrócony cały czas w stronę Słońca. Gdy Neptun porusza się wokół Słońca co 82 lata bieguny zamieniają się pozycjami, co skutkuje radykalnymi sezonowymi zmianami, za każdym razem gdy zmienia się biegun oświetlany przez promienie słoneczne. Nakładając na to zmiany orbity i osi obrotu co 700 lat spotykamy wyjątkowo ciepłe okresy. Najbliższe takie "wielkie lato" nastąpi w 2007 roku. W czasie przelotu Voyagera 2 w kierunku Słońca zwrócony był południowy biegun Trytona. Zdjęcia z tego przelotu pokazały czapę polarną złożoną z zamarzniętego azotu i metanu, pokrywającą prawie całą południową półkulę. W 1998 roku, wykorzystując zakrycie przez Trytona odległej gwiazdy stwierdzono, że gęstość atmosfery podwoiła się, co może sugerować, że czapa polarna powoli wyparowuje. Jednak według innych badań wynika, że azotowy lód nie wyparowuje, tylko z bieguna może migrować w kierunku równika.

[edytuj] Geologia

Tryton jest bardzo podobny pod względem wielkości do Plutona, przypuszcza się, że także pod względem budowy i składu chemicznego są podobne do siebie. Ponieważ Tryton został przechwycony przez Neptuna sugeruje się, że oba ciała powstały w tych samych rejonach Układu Słonecznego. Badania trajektorii lotu sondy Voyager 2 pokazują, że wnętrze Trytona musi być zbudowane w dużej części z materiału skalnego, najprawdopodobniej z metalu. W jądrze znajduje się 2/3 całej masy satelity, co jest rzadko spotykane wśród innych księżyców, a podobną budowę posiadają tylko Io i Europa. Powierzchnia jest pokryta w większości zestalonym azotem, z domieszkami suchego lodu, lodu wodnego, a także tlenku węgla i metanu w stanie stałym. Dzięki temu powierzchnia bardzo dobrze odbija światło słoneczne, od 60 do 95%

[edytuj] Topografia

Powierzchnia Trytona jest równa 4,5% powierzchni Ziemi (liczonej wraz z oceanami). Na powierzchni występują obszary o różnej gęstości, od 2,07 do 2,3 g/cm³.

[edytuj] Badania Trytona

Jedyną sondą, która dotarła do Neptuna i Trytona, był Voyager 2. Trajektorię sondy zaplanowano tak, by przeleciała blisko księżyca, co w konsekwencji doprowadziło do wyrzucenia sondy poza płaszczyznę ekliptyki. W efekcie przelotu uzyskano wiele fascynujących zdjęć zwłaszcza południowej półkuli Trytona. Do dziś nie mamy prawie żadnych informacji o północnych rejonach tego fascynującego świata.
Istnieją plany wysłania w 2016 roku sondy kosmicznej w kierunku Neptuna, z lądownikiem, który wylądowałby na Trytonie. Projekt sondy jest bardzo ambitny i zakłada wykorzystanie napędu nuklearnego, z którym i tak dotarcie do celu trwałoby 19 lat. Dlatego też realizacja tej misji "już" za dekadę jest bardzo mało prawdopodobna.