Ustrzyki Górne

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°06'17" N 22°39'02" E49.1047222 22.6505556 (Ustrzyki Górne)


Ustrzyki Górne
Województwo	podkarpackie
Powiat	bieszczadzki
Gmina	Lutowiska
Sołtys	Bogusława Kranz
Położenie	49° 06' 17'' N 22° 39' 02'' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	114
Strefa numeracyjna (do 2005)	13
Kod pocztowy	38-714
Tablice rejestracyjne	RBI
Położenie na mapie Polski Ustrzyki Górne

Ustrzyki Górne – wieś w Polsce położona nad potokiem Wołosatym w Bieszczadach, w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Lutowiska w pobliżu skrzyżowania dróg wojewódzkich nr 896 i 897 . Wieś jest siedzibą sołectwa Ustrzyki Górne w którego skład wchodzi również miejscowość Wołosate. W miejscu znajduje się rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Świętej Anny (1985).

[edytuj] Historia

Wieś lokowana na prawie wołoskim w XVI wieku rozłożyła się na długości ponad 4 kilometrów nad potokiem Wołosatym. Wzmianki o Ustrzykach Górnych pochodzą z 1529 r. Z poł. XVI w. pochodzą przywileje wydane przez Piotra Kmitę dla Stuposian (1531) oraz Tarnawy Niżnej (1537) i Wyżnej (1549) Wieś lokowana na prawie wołoskim ok. roku 1537 przez ród Kmitów.Piotr Kmita Sobieński do 1553 r. dziedziczy Ustrzyki G., a po jego śmierci bezdzietna wdowa Barbara Kmita z Herburtów. Po jej śmierci w 1580 r. brat Stanisław Herburt. W roku 1709 wioska została spalona przez cofających się Szwedów Właściciele Stuposian obejmowali również i tereny Ustrzyk Górnych. Wsie te istniały już wcześniej. Pierwsze wzmianki o kolejnych osadach: Dydiowej, Łokciu, Ustrzykach Górnych, Berehach Górnych, Wetlinie i Jaworcu pochodzą z roku 1580, dziesięć lat później istniały już przysiółki Łuh (1589, dziś Bereżki) i Dołhyłuh (1590, dziś Muczne). O istniejącej wsi świadczą najbardziej dokumenty z roku 1580. W 1622 r. mieszkańców Moczarnego zdziesiątkowało „morowe powietrze" do tego stopnia, że wieś przestała istnieć, a w Wołosatem w 1665 r. był tylko jeden uprawiany łan kmiecy, podczas gdy pół wieku wcześniej — aż dziesięć i trzy czwarte łana. Podobna zaraza dotknęła najprawdopodobniej i Ustrzyki Górne.

W roku 1667 Sejm za zasługi i fundację kościoła w Jasieniu zezwolił Maciejowi Stanisławowi Ustrzyckiemu na zamianę Ustrzyk Dolnych za Ustrzyki Górne. Należały one potem , jak i Stuposiany do Wisłockich. Wisłoccy włączyli się do walk niepodległościowych biorąc udział w powstaniach.

W 1914 r. Ustrzyki Górne należały m. in. do Augusta Nowaka, który posiadał tu tartak. Wybudowano tu także kolejkę wąskotorową od Ustrzyk do Sokolików Górskich. W pierwszym kwartale 1915 r. w czasie I wojny światowej najcięższe walki toczyły się o Przełęcz Użocką i Przełęcz Beskid nad Wołosatem.

Całkowicie zniszczona w latach 1945-1947 na skutek działań NKWD UB, wojska sowieckiego i sotni Bira. Miejscowa ludność polska po 10 miesiącach od wkroczeniu Armii Radzieckiej, w czerwcu 1945 roku została całkowicie wysiedlona i wywieziona do... Polski lub do łagrów. Pozostała ludność ukraińska została wysiedlona w 1951 r. w głąb ZSRR, a oporni na Syberię. Do roku 1951 teren ten na mocy rozbiorowego Paktu Ribbentrop-Mołotow należał do ZSRR. Po unicestwieniu wsi, powstała strażnica WOP w 1951 r. oraz schronisko PTTK.

Od 4 do 7 sierpnia 1953 r. i w 1963 r. w Ustrzykach Górnych przybywał jako turysta ks. dr Karol Wojtyła.

W latach 80. zaczęła się tu rozwijać osada leśna, w 1985 wybudowano kościół p.w. św. Anny oraz powstały budynki Bieszczadzkiego Parku Narodowego.W 1992 r. wybudowano Ośrodek Turystyczno-Rekolekcyjny im. Jana Pawła II.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

[edytuj] Demografia

1921 Ustrzyki Górne zamieszkiwało 428 osób (w 68 domach mieszkalnych):
- 341 wyznania greckokatolickiego
- 56 wyznania mojżeszowego
- 21 wyznania rzymskokatolickiego
1991 – 90 osób
2004 – 114 osób

[edytuj] Turystyka

Ustrzyki Górne stanowią dobrą bazę dla turystyki pieszej. Zimą oferują dobre warunki narciarskie. W okolicy znajdują najwyższe szczyty Bieszczadów: Połonina Caryńska (1297 m), Wielka Rawka (1304 m) oraz Tarnica (1346 m).