Władysław Długosz
Z Wikipedii
 |
Treść tego hasła może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. |
| {{{Biogram_osoby}}} | |
| Urodzony | 24 lipca 1864, Kraków |
| Zmarł | 24 czerwca 1937, Siary |
Władysław Długosz (ur. 24 lipca 1864 w Krakowie, zm. 24 czerwca 1937) - senator II RP, poseł na Sejm Krajowy, poseł do austriackiej Rady Państwa, minister dla Galicji i długoletni prezes Krajowego Towarzystwa Naftowego.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo i młodość
Urodził się w 1864 r. w Krakowie i po ukończeniu 6 klas Szkoły Realnej w Krakowie odbył studia techniczne w Pradze. W 1887 r. przyjechał do Siar, małej wsi pod Gorlicami, znęcony wieściami o bajecznych majątkach powstających dzięki bujnie rozwijającemu się tutaj przemysłowi naftowemu. Pracował w kopalniach ropy naftowej w Siarach, Sękowej i Ropicy Górnej przechodząc wszystkie szczeble kariery naftowej od pomocnika kowala do kierownika kopalni. W tym czasie zetknął się z Williamem Henrym Mac Garveyem, który w Krygu koło Gorlic prowadził jedne z pierwszych na ziemiach polskich wiercenia systemem kanadyjskim.
[edytuj] Kariera w przemyśle naftowym
Wszystko co posiadał, Długosz w 1890 r. zainwestował we własną kopalnię i zbankrutował. Straciwszy cały majątek, ale bogatszy o doświadczenia, Długosz zatrudnił się w firmie Mac Garveya, którą ten założył z austriackim finansistą Johanem Simenonem Bergheimem. Długosz rozpoczął poszukiwania ropy pod Borysławiem, ale bez powodzenia, tak, iż w końcu Mac Garvey postanowił zamknąć kopalnię i przenieść ją w inne miejsce. Wbrew jego woli, Długosz wraz z poznanym w Siarach Janem Rączkowskim wiercił dalej, stosując przy tym, jak się potem okazało, przełomowe dla przemysłu naftowego wynalazki. W 1896 r. Długosz na głębokości 900 metrów dotarł do wielkich pokładów ropy, a jego szyb zaczął produkować 40 ton ropy dziennie. W ten sposób Długosz stał się odkrywcą Zagłębia Borysławskiego, a jego dokonanie stało się przełomem w polskim przemysłem naftowym.
Od tej pory kariera Władysława Długosza nabrała zawrotnego tempa. Z miejsca został dyrektorem kilku kopalni MacGarveya, wrócił do Siar i ożenił się z Kamilą Dembowską, córką Władysława Dembowskiego, właściciela wsi. Świadkami na tym ślubie byli William Henry Mac Garvey i Wojciech Biechoński, burmistrz Gorlic W początkach XX wieku Długosz był już samodzielnym przedsiębiorcą i człowiekiem niezmiernie bogatym. Odkupił od teścia Siary i postawił tam wielki pałac w stylu secesyjnym z okazałym parkiem, oranżerią i kordegardą.
[edytuj] Polityka
Mając potężne zaplecze materialne, Długosz związał się z ruchem ludowym i rozpoczął karierę polityczną - w 1908 r. został posłem do Sejmu Krajowego, a w 1911 r. posłem do Rady Państwa w Wiedniu. W tymże roku 1911, Długosz stał się jednym z najważniejszych ludzi w Cesarstwie Austro - Węgierskim - został ministrem ds. Galicji. W grudniu 1913 r. miał miejsce burzliwy zjazd Polskiego Stronnictwa Ludowego, w czasie którego doszło do otwartej walki pomiędzy zwolennikami Wincentego Witosa i lewicującego Jana Stapińskiego. Długosz był podporą obozu Witosa i jego prawą ręką i w zasadzie to właśnie jego postawa i jego osoba stanowiła casus belli dla stapińszczyków. W efekcie doszło do rozłamu, a ugrupowanie Długosza i Witosa przyjęło nazwę Polskie Stronnictwo Ludowe - Piast (od nazwy swojego organu prasowego).
[edytuj] PSL "Piast"
W konsekwencji politycznej rozłamu Długosz w 1914 r. złożył dymisję ze stanowiska ministra ds. Galicji, ale miało to już dość ograniczone znaczenie w obliczu wybuchu I wojny św. W tym momencie Długosz stał się filarem Piasta, zapewniając partii stabilność materialną i organizacyjną, a także sprawne funkcjonowanie jej gazety - to właśnie Długosz wyłożył pieniądze na jej powstanie. Gazeta, dzięki mądremu zarządowi i za sprawą redaktora naczelnego, Józefa Rączkowskiego z Siar, w latach wojny stała się jedną z najpoczytniejszych gazet w Cesarstwie.
[edytuj] I wojna światowa
Długosz zasłynął podczas wojny przede wszystkim dwoma akcjami politycznymi. Wraz z Włodzimierzem Tetmajerem, swoim kolegą klubowym, w wiedeńskim domu Długosza, 28 maja 1917 r. opracowali rezolucję o wolnej, niepodległej i zjednoczonej Polsce z dostępem do morza. W grudniu tego roku, Długosz wygłosił w austriackiej Komisji Wojskowej słynna mowę o okrucieństwach armii austriackiej i niemieckiej dokonanych na ludności Galicji. Po wygłoszeniu tej mowy Długosza potajemnie śledził wywiad austriacki.
[edytuj] II Rzeczpospolita
W niepodległej Polsce Władysław Długosz nadal pozostał wielkim przemysłowcem, politykiem i społecznikiem. Już w 1917 r. został prezesem Krajowego Towarzystwa Naftowego, a w 1921 r. powierzono mu prezesurę Państwowej Rady Naftowej. W rok później wybrany został do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, oczywiście z listy PSL - Piast. Odszedł z polityki dopiero po zamachu stanu Piłsudskiego z 1926 r., jednak w uznaniu zasług, w 1931 r. otrzymał Krzyż Komandorski Orderu Polonia Restituta. Stale rozwijał kopalnictwo naftowe na Ziemi Gorlickiej, odnosząc sukces szczególnie w przypadku Biecza - Załawia.
[edytuj] Działalność społeczna
Długosz był niezwykle oddanym obywatelem Ziemi Gorlickiej. W latach 1909 - 1923 piastował funkcję marszałka Rady Powiatowej w Gorlicach. Z jego inicjatywy i często za jego pieniądze powstawały związki mleczarskie, domy ludowe, szkoły. Dla młodzieży wiejskiej uczącej się w mieście wybudował dwa internaty polski i ruski (łemkowski). Był głównym inicjatorem powstania Okręgowego Towarzystwa Rolniczego i Spółki Handlowej "Sierp". Za jego pieniądze zbudowano "Dom Sokoła" z pierwszym kinem w Gorlicach i odbudowano zniszczony kompletnie przez Austriaków kościół pw. Św. Filipa i Jakuba.
Władysław Długosz zmarł w 1937 r. i pochowany został w rodzinnym mauzoleum w Siarach.
[edytuj] Źródła
p. Tadeusz Pabis: Senator Władysław Długosz.
