Winna Góra (województwo wielkopolskie)

Z Wikipedii


Winna Góra
Województwo	wielkopolskie
Powiat	średzki
Gmina	Środa Wielkopolska
Sołtys	Grzegorz Drożdżyński
Położenie	52° 12' N 17° 27' E
Liczba mieszkańców • liczba ludności	420
Strefa numeracyjna (do 2005)	61
Kod pocztowy	63-000 (poczta: Środa Wielkopolska)
Tablice rejestracyjne	PSR
Położenie na mapie Polski Winna Góra

Pałac w Winnej Górze, fasada ogrodowa

Winna Góra – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie średzkim, w gminie Środa Wielkopolska. Nazwa pochodzi od powszechnych w okolicy w wiekach średnich winnic.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego.

[edytuj] Historia

Sala pamięci gen. Dąbrowskiego w pałacu w Winnej Górze

Pierwsza wzmianka o Vineus Mons (Winnej Górze) pochodzi z roku 1246, kiedy to książę Bolesław Pobożny nadał wieś biskupowi poznańskiemu Boguchwałowi. Wieś w 1331 roku została spustoszona przez Krzyżaków.

W posiadaniu biskupów poznańskich Winna Góra pozostawała do 1796 roku, kiedy to rząd pruski przeprowadził kasatę majątków kościelnych. W 1807 roku Napoleon nadał Winną Górę wraz z okolicznymi folwarkami generałowi Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu. Dąbrowski spędził w Winnej Górze ostatnie lata swojego życia, po nim majątek odziedziczył syn, Bronisław Dąbrowski, a następnie potomkowie córki, Bogusławy z Dąbrowskich Mańkowskiej.

W rękach Mańkowskich Winna Góra pozostawała do 1939 roku. Obecnie pałac jest własnością poznańskiego Instytutu Ochrony Roślin, który posiada we wsi placówkę doświadczalną. Od 2003 wydzierżawiony w prywatne ręce lokalnemu przedsiębiorcy. W pałacu znajduje się niewielka ekspozycja poświęcona generałowi Dąbrowskiemu (oddział gnieźnieńskiego Muzeum Początków Państwa Polskiego).

[edytuj] Zabytki

Pałac w Winnej Górze, fasada frontowa

pałac
neoklasyczny, zbudowany w 1910 roku dla Henryka Mańkowskiego według projektu architekta Stanisława Boreckiego w miejsce klasycystycznego dworu wzniesionego przed 1770 dla biskupa Czartoryskiego. Pałac z czterokolumnowym portykiem wysuniętym przed linię fasady. Budowla parterowa z kondygnacją piętrową ukrytą w wysokim dachu mansardowym. W naczółku portyku herb Mańkowskich - Zaremba, na fryzie, ponad kapitelami, napis SI DEUS NOBISCUM QUIS CONTRA NOS (Jeśli Bóg z nami, któż przeciw nam). Elewacja ogrodowa ma formę neobarokową z wysuniętym portykiem na osi głównej. Wokół pałacu niewielki park krajobrazowy.

kościół św. Michała
barokowy z 1766, w wyniku rozbudowy z 1912 uzyskał neobarokowe prezbiterium i transept. Kaplica grobowa Jana Henryka Dąbrowskiego, pierwotnie, według projektu Seweryna Mielżyńskiego z 1863 roku neogotycka, w 1912 przebudowana na neobarokową. Wewnątrz sarkofag generała, wzorowany na rzymskim sarkofagu Scypiona Afrykańskiego.