Witold Dzierżykraj-Morawski

Z Wikipedii

Witold Dzierżykraj-Morawski
Wallenrod
generał brygady
Urodzony	27 marca 1895 Oporów
Zmarł	9 grudnia 1944 Mauthausen
Kariera wojskowa
Stanowiska	szef Sztabu Armii "Karpaty", dowódca Organizacji "Odra"
Odznaczenia

Witold Józef Dzierżykraj-Morawski herbu Nałęcz (ur. 27 marca 1895 w Oporowie w Wielkopolsce, zm. 9 grudnia 1944 w obozie koncentracyjnym w Mauthausen) – oficer służby stałej Wojska Polskiego (pułkownik dyplomowany), dyplomata, dowódca organizacji konspiracyjnej Odra podczas II wojny światowej, ps. "Wallenrod".

Po wybuchu I wojny światowej został powołany do armii niemieckiej, w której został oficerem kawalerii. W grudniu 1918 wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, a następnie wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920 jako szef sztabu 7 Brygady Jazdy. W latach 1923-1926 pełnił funkcję attaché wojskowego w ambasadzie w Bukareszcie. Po powrocie do Polski został dowódcą szwadronu w 17 Pułku Ułanów Wielkopolskich im. Króla Bolesława Chrobrego. W 1928 otrzymał stanowisko attaché wojskowego w ambasadzie w Berlinie, które sprawował do 1932 Do 1937 był dowódcą 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich, a następnie oficerem sztabu w Inspektoracie Armii we Lwowie.

Brał udział w wojnie obronnej 1939 jako szef sztabu Armii "Karpaty" i Armii "Małopolska". Dostał się do niewoli niemieckiej, do końca życia przebywając już w różnych obozach jenieckich (oflagach). Były to oflag VII C Laufen, oflag XI B Braunschweig, oflag II C Woldenberg, oflag II B Arnswalde i oflag II D Gross Born. W tym ostatnim obozie, mimo że najwyższym stopniem polskim oficerem był gen. Kmicic-Skrzyński, pełnił funkcję starszego obozu i jednocześnie konspiracyjnego komendanta. Od listopada 1939 działał w organizacjach podziemnych oflagów. Po przejściu do Gross Born związał się z organizacją Odra, która skupiała polskich jeńców wojennych oraz cywilnych robotników przymusowych na obszarze całego Pomorza. Za tą działalność został aresztowany przez Niemców we wrześniu 1944 i osadzony w obozie koncentracyjnym Mauthausen, gdzie został rozstrzelany. Pośmiertnie w 1964 awansowano go do stopnia generała brygady.