Wojciech Dzieduszycki (polityk)
Z Wikipedii
Wojciech Dzieduszycki (ur. 13 lipca 1848 w Jezupolu koło Stanisławowa, zm. 23 marca 1909 w Wiedniu) - hrabia, polityk polski, filozof, eseista, historyk sztuki i pisarz (dramaturg, powieściopisarz i nowelista).
Konserwatysta, jednocześnie przeciwny polityce stańczyków, właścicielem dóbr Jezupol koło Stanisławowa.
Spis treści |
[edytuj] Rodzina
Był synem hrabiego Władysława herbu Sas i Antoniny z Mazarakich herbu Newlin ze Strutynia. Obydwie rodziny - ze strony ojca i matki należały do elity galicyjskiego ziemiaństwa (były już ze sobą wcześniej skoligacone - macochą hr. Władysława była Klaudia z Mazarakich, siostra jego żony Antoniny), posiadających swoje rozległe dobra w okolicach Stanisławowa, lecz mocno związanych ze Lwowem.
Wojciech Dzieduszycki ożenił się z kuzynką Seweryną hrabianką Dzieduszycką. Miał z nią m.in. syna Jakuba i córkę Antoninę (po mężu Konradową Łuszczewską).
[edytuj] Kariera polityczna
Odegrał wybitną rolę w życiu politycznym zaboru austriackiego, jako jeden z przywódców partii konserwatywnej.
- Od 1876 poseł do Sejmu Krajowego Galicji, zwolennik ugody z Rusinami.
- 1879-1885 i ponownie od 1895 poseł do parlamentu autriackiego, jeden z przywódców Koła Polskiego. Zwolennik zasady decentralizacji i praw narodów monarchii austro-węgierskiej.
- 1906-1907 minister dla Galicji.
- Od 1887 - członek-korespondent Akademii Umiejętności,
- Od 1896 - profesor historii filozofii i estetyki Uniwersytetu Lwowskiego, gdzie cieszył się wielką popularnością wśród młodzieży.
[edytuj] Publikacje
Pisarz bardzo wszechstronny i płodny, uprawiał powieść.
[edytuj] Niektóre publikacje
- Władysław (1872)
- Bohdan Chmielnicki (1873)
- Ateny (1878)
- Aurelian (1879)
- Studia estetyczne (1878-1890)
- Listy ze wsi (1889-1890, 2 tomy)
- Anioł (1892)
- Rozstrząsania filozoficzne o podstawach pewności ludzkiej (1892)
- Historię malarstwa we Włoszech (1892)
- O wiedzy ludzkiej (1896)
- Dokąd nam iść wypada (1910)
- Historia filozofii (1914)
Tłumaczył także dzieła Sofoklesa i Szekspira.
[edytuj] Poglądy filozoficzne
Rozwijał wreszcie żywą działalność filozoficzną. Jako filozof pozostaje pod wpływem Kanta, ale stara się spod tego wpływu wyemancypować przy pomocy filozofii Descartesa. Używając metody psychologicznej, wychodząc od człowieka i przyjmując fakt samowiedzy jako pierwotny, dochodzi do pojęcia Boga, które później wciąga w zakres teorii poznania. Usiłuje wykazać, że istnieje ścisły związek między duchem ludzkim a Bogiem, jako niezbędnym dla człowieka warunkiem poznania siebie samego, jak i świata zewnętrznego. W poglądach poznawczych hrabiego Dzieduszyckiego wyróżnić można szereg różnych pierwiastków, jak racjonalny, empiryczny, intuicyjny i pragmatyczny. Był znakomitym mówcą i prelegentem.
