Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
x86 - Wikipedia, wolna encyklopedia

x86

Z Wikipedii

Procesor Intel 8086 z 1978
Procesor Intel 8086 z 1978
Procesor Intel 80486 DX z 1989 od spodu
Procesor Intel 80486 DX z 1989 od spodu
Procesor Intel Core 2 z 2005
Procesor Intel Core 2 z 2005

x86 to rodzina architektur (modelów programowych) procesorów firmy Intel, należących do kategorii CISC, stosowana w komputerach PC, zapoczątkowana przez i wstecznie zgodna z 16-bitowym procesorem 8086, który z kolei wywodził się z 8-bitowego układu 8085. Nazwa architektury wywodzi się od nazw pierwszych modeli z tej rodziny, których numery kończyły się liczbą 86.

Spis treści

[edytuj] Rozwój architektury Intel x86

Nazwa x86 w odniesieniu do modelu programowego procesorów dotyczy pierwszych procesorów tej rodziny - od 8086 do 286, które były układami o architekturze 16-bitowej.

[edytuj] x86-32 (IA-32)

Drugie stadium rozwoju rodziny zapoczątkował w 1985 procesor 80386, w którym dokonano rozszerzenia słowa do 32 bitów, unikając jednak konieczności natychmiastowej wymiany wszystkich komputerów, poprzez zachowanie trybów zgodności z poprzednimi rozwiązaniami. Tak zmodyfikowaną architekturę (model programowy) x86 oznacza się zazwyczaj symbolem IA-32 (od Intel Architecture 32 bit) lub x86-32.

Model ten z czasem został rozszerzony o nowe technologie, głównie wspierające zastosowania multimedialne, takie jak MMX czy SSE. Procesory oparte o ten model do dnia dzisiejszego stanowią większość procesorów używanych w komputerach na świecie.

[edytuj] x86-64 (AMD64)

Trzecim stadium rozwoju procesorów wywodzących się z architektury x86 są procesory 64-bitowe. Architekturę (model programowy) takich procesorów, ze względu na wciąż zachowywaną wsteczną kompatybilność z pierwowzorami o architekturze x86, oznacza się symbolem x86-64.

Zaznaczyć należy, że procesory o architekturze IA-64 nie należą do rodziny x86.

[edytuj] Najważniejsze zmiany w kolejnych generacjach procesorów

Nazwa procesora Rok Maks. częstotliwość taktowania (w momencie wprowadzenia, MHz) Liczba tranzystorów (mln.) Inne uwagi
Intel 8086 1978 8 0,029 układ 16-bitowy; posiadał jedynie tryb rzeczywisty; współpracował z koprocesorem 8087; posiadał 16-bitową szynę danych (lub ośmiobitową w tańszej wersji "SX" czyli 8088); nie posiadał MMU; składał się z dwóch jednostek - współpracy z pamięcią czyli kolejki oraz wykonawczą; zegar od 4,77 MHz do około 20 MHz (obecnie spotyka się wersje do 300MHz)
Intel 80186 1982 12 poprawiona wersja 8086, o podobnych cechach jak poprzednik; posiadał nieco większą wydajność, kilkanaście nowych rozkazów i szybszy zegar
Intel 80286 1982 12,5 0,134 druga generacja układów; procesor wciąż 16-bitowy, o zwiększonej do 24-bitów szynie adresowej; istotnie usprawniona wydajność; nowe rozkazy, nowy tryb pracy - chroniony (wspierający wielozadaniowość); adresowanie 16 MB RAM i 1 GB pamięci wirtualnej; zegar do 25 MHz
Intel 80386 1985 20 0,275 trzecia generacja układów i równocześnie największa rewolucja w zakresie architektury x86, procesor 32-bitowy, o poszerzonych rejestrach wewnętrznych, szynie danych i adresowej (do 32 bitów); istotnie usprawniona wydajność; wiele nowych rozkazów; wbudowany MMU; zmieniony tryb chroniony; wprowadzony tryb wirtualny; pozwalający obsłużyć do 4 GB pamięci RAM
Intel i486 1989 25 1,2 dodano kilka nowych instrukcji; zwiększono wydajność jednostki stałoprzecinkowej oraz wbudowano i przeprojektowano koprocesor (FPU); dodatkowo wbudowano kontroler i pamięć cache poziomu L1
Pentium 1993 66 3,1 kolejna wersja procesora w architekturze x86, w procesorze tym powiększono cache L1, zmodernizowano FPU, dodano jednostkę przewidywania skoków, dodano kilka nowych instrukcji, zwiększono zewnętrzną magistralę danych do 64 bitów (procesor pozostał 32-bitowy) oraz szynę adresową do 36 bitów; procesor składa się z dwóch jednostek wykonawczych dość podobnych do 486 - większość czasów wykonania instrukcji pozostała bez zmian, procesor w określonych sytuacjach może jednak wykonywać dwa rozkazy równolegle
Pentium Pro 1995 200 5,5 była to nowa generacja architektury, nieformalnie oznaczana jako i686; procesor ten był dedykowany w szczególności do serwerów i wydajnych stacji roboczych, w procesorze tym wprowadzono usprawnienia typu PAE czy VME, z punktu widzenia wewnętrznej struktury układu największa zmiana w koncepcji układu, pod względem mikroarchitektury układ ma wiele cech procesora RISC (choć zewnętrznie pozostaje zgodny z architekturą CISC); posiada 6 potoków; architektura Pentium Pro jest podstawą procesorów Pentium II i Pentium III, kompletnie zmieniona realizacja wewnętrzna - procesor wewnętrznie działa zupełnie inaczej niż wszystkie poprzednie, stanowiąc pod tym względem pierwszą największą zmianę od czasu 8086; L2 cache wbudowany w procesor jako osobny płatek krzemu zamknięty wraz z procesorem w jednej obudowie; 36 bitów szyny adresowej; 64 bity szyny danych; istotnie zmieniony sposób pracy szyny danych
Pentium MMX 1995 233 4,5 nieco ulepszony Pentium, dodane rozkazy MMX
Pentium II 1997 266 7 połączenie Pentium Pro z Pentium MMX
Pentium III 1999 500 8,2 wprowadzone rozkazy SSE
Pentium 4 2000 1500 42 kompletnie przeprojektowany procesor maksymalizujący technikę potokowości, dzięki czemu możliwe stało się osiąganie bardzo dużych częstotliwości zegara
AMD64 2003 2200 zmiana architektury x86 o znaczeniu prawie tak wielkim jak pojawienie się 80386; poszerzenie rejestrów do 64 bitów, nowe rejestry, nowe rozkazy, poszerzenie przestrzeni adresowej, nowe tryby pracy; pierwsza istotna zmiana architektury nie będąca autorstwa Intela
Pentium D 2004 3200 230 dwurdzeniowy procesor całkowicie oparty o Pentium 4 po którym odziedziczył wiele wad.
Intel Core 2 2005 3000 321 układ wielordzeniowy

[edytuj] Technologie

  • MMX - rozszerzenie architektury 80386 wykorzystujące rejestry koprocesora dla instrukcji SIMD, pierwsza istotna zmiana z punktu widzenia software od pojawienia się 80386, stosowany w układach Pentium MMX i późniejszych
  • SSE, SSE2, SSE3 - rozszerzenie MMX, nowe rejestry dla instrukcji SIMD, wprowadzane sukcesywnie wraz z rozwojem linii Pentium II i III
  • 3DNow! - zaproponowane przez AMD rozszerzenie MMX, stosowane i rozwijane konsekwentnie w procesorach od K6 w górę
  • HT - technologia hiperwątkowości

[edytuj] Przedstawiciele

[edytuj] Procesory produkowane przez firmę Intel

  • 8086 i 8088 (wersje do 20MHz, pierwotnie 4,77MHz w PC XT, obecnie do 300MHz)
  • 80186 i 80188 (wersje do 25MHz, wykorzystywany głównie w urządzeniach automatyki ze względu na zintegrowane: kontroler przerwań, kontroler DMA, liczniki (redukcja liczby układów na płycie głównej), rzadko stosowane w komputerach osobistych, kilka nowych instrukcji, generalnie brak większych różnic programowych w stosunku do 8086)
  • 80286 (wersje do 25MHz, pierwotnie 8MHz w PC AT)
  • 80386 (później nazwany 80386DX) i 80386SX (Intel 33MHz, konkurenci do 40MHz), obecnie także wersje przemysłowe 80386ZX (do 300MHz jako kontrolery jednoukładowe)
  • i486 (później nazywany i486DX) i i486SX oraz układy i486DX2 i iDX4 (Intel i486DX - 50MHz, i486DX2 - 33/66MHz, iDX4 - 33/100, konkurenci do 160MHz)
  • i586:
    • Pentium OverDrive (do płyt 486)
    • Pentium (układy S5 60, 66 i 60/90 MHz, układy S7 do 200MHz)
    • Pentium MMX (do 233MHz i 266MHz w wersji Mobile)
  • i686:
  • Pentium 4
    • Pentium 4 EE - Extreme Edition (wersje z L3 cache, zwiększonym L2 cache lub innymi usprawnieniami, dla najbardziej wymagających użytkowników)
    • Układy Pentium 4 D, Pentium 4 EE i Xeon wyposażone w x86-64
    • Xeon
    • Układy Pentium D 4 Dual Core wyposażone w x86-64
  • Itanium i Itanium 2 (procesory IA-64, posiadają tryb zgodności z x86)

[edytuj] Procesory produkowane przez firmę AMD

[edytuj] Inni producenci

  • Firmy Cyrix:
    • Układy zgodne z 386 i 486, w tym wersja 486DLC dla komputerów 386
    • Cyrix 5x86
    • Cyrix 6x86
    • Cyrix MII
    • Media GX
  • Firmy VIA:
  • Firmy Rise Technology:
    • mP6
  • Firmy NEC
  • Firmy IBM
    • Procesory rodziny 386 i 486 (w tym wersje SLV dla notebooków)
  • Firmy NexGen
    • Procesory piątej generacji, programowo zgodne z i386, sprzedawane jako Nx 5x86
  • Firmy UMC
    • Seria układów UMC U5 (szybsze klony 486SX)
  • Firmy IDT
    • IDT WinChip
  • Siemens i Harris
    • 80286 (wersje do 25MHz)

[edytuj] Zobacz też

Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com