Mariany Północne
Z Wikipedii
Commonwealth of the Northern Mariana Islands Sankattan Siha Na Islas Mariånas Wspólnota Marianów Północnych |
|||||
|
|||||
Hymn: Gi Talo Gi Halom Tase | |||||
Język urzędowy | angielski, czamorro, karoliński | ||||
Stolica | Capitol Hill | ||||
Status terytorium | autonomiczne terytorium stowarzyszone | ||||
Zależne od | Stanów Zjednoczonych | ||||
Głowa terytorium | prezydent George W. Bush | ||||
Szef rządu | gubernator Benigno R. Fitial | ||||
Powierzchnia • całkowita • wody śródlądowe |
477 km² 0% |
||||
Liczba ludności (2005) • całkowita • gęstość zaludnienia |
80 362 172 osób/km² |
||||
Jednostka monetarna | dolar amerykański (USD) | ||||
Rok utworzenia | wydzielone z Powierniczych Wysp Pacyfiku 1978 |
||||
Strefa czasowa | UTC +10 | ||||
Kod ISO 3166 | MP/MNP/580 | ||||
Domena internetowa | .mp | ||||
Kod telefoniczny | +1 670 | ||||
Mariany Północne (Wspólnota Marianów Północnych; ang.: Northern Mariana Islands, Commonwealth of the Northern Mariana Islands; czamorro: Sankattan Siha Na Islas Mariånas) – terytorium zależne Stanów Zjednoczonych położone w północno-zachodniej Oceanii.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Terytorium zajmuje północną część archipelagu Marianów, położonego w Mikronezji, w południowo-zachodniej części Oceanu Spokojnego. W jego skład wchodzi 14 wysp, a powierzchnia wynosi 477 km². Zamieszkuje je ok. 80 400 osób (2005), głównie Mikronezyjczyków (lud Czamorro). Stolicą Marianów Północnych jest Capitol Hill.
[edytuj] Ustrój polityczny
Mariany Północne są terytorium zależnym posiadającym status państwa stowarzyszonego ze Stanami Zjednoczonymi.
Rządy sprawuje gubernator wybierany w wyborach powszechnych. Ze względu na swój status, Marianami Północnymi administruje Office of Insular Affairs amerykańskiego Departamentu Spraw Wewnętrznych.
Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego parlamentu składającego się z 18-osobowej izby niższej (Izba Reprezentantów) i 9-osobowej izby wyższej (Senat).
[edytuj] Podział administracyjny
Mariany Północne dzielą się na 4 okręgi:
[edytuj] Historia
Wyspy zostały odkryte w 1521 przez Magellana i do 1898 stanowiły własność hiszpańską. Wtedy to północna część Marianów została zakupiona przez Niemcy. Po I wojnie światowej jako terytorium mandatowe Ligi Narodów przeszła pod administrację japońską. W latach 1947-1990 jako terytorium powiernicze wchodziły w skład Powierniczych Wysp Pacyfiku. Jednocześnie od 1978 roku, posiadając autonomię wewnętrzną, uzyskały status państwa stowarzyszonego z USA.
[edytuj] Wyspy Marianów Północnych
W skład terytorium wchodzą następujące wyspy (wymienione z północy na południe):
Nr | Wyspa | Powierzchnia (km2) | Ludność w 2000 |
Wysokość (m) | Najwyższy punkt | Położenie |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | Farallon de Pajaros (Urracas) | 2,55 | 0 | 319 | 20°33' N 144°54' E | |
2 | Maug Islands | 2,13 | 0 | 227 | 20°02' N 145°19' E | |
3 | Asuncion Island | 7,31 | 0 | 891 | 19°43' N 145°41' E | |
4 | Agrihan (Agrigan) | 43,51 | opuszczona w 1990 | 965 | Mount Agrihan | 18°46' N 145°40' E |
5 | Pagan (Mariany) | 47,23 | opuszczona w 1981 | 579 | Mount Pagan | 18°08'36" N 145°47'39" E |
6 | Alamagan | 11,12 | 6 | 744 | Banadera | 17°35' N 145°50' E |
7 | Guguan | 3,87 | 0 | 301 | 17°20' N 145°51' E | |
8 | Sarigan | 4,97 | 0 | 549 | 16°43' N 145°47' E | |
9 | Anatahan | 31,21 | opuszczona w 1990 | 787 | 16°22' N 145°40' E | |
10 | Farallon de Medinilla | 0,85 | 0 | 81 | 16°01' N 146°04' E | |
11 | Saipan | 115,39 | 62 392 | 474 | Mount Tagpochau | 15°11'06" N 145°44'28" E |
12 | Tinian | 101,01 | 3 540 | 170 | Kastiyu (Lasso Hill) | 14°57'12" N 145°38'54" E |
13 | Aguijan (Agiguan) | 7,09 | 0 | 157 | 14°42' N 145°18' E | |
14 | Rota | 85,38 | 3 283 | 491 | Mt. Manira | 14°08'37" N 145°11'08" E |
MARIANY PÓŁNOCNE | 463,63 | 69 221 | 965 | Mount Agrihan | 14°08' to 20°33'N, 144°54° to 146°04'E |
Stany |
Alabama • Alaska • Arizona • Arkansas • Connecticut • Dakota Południowa • Dakota Północna • Delaware • Floryda • Georgia • Hawaje • Idaho • Illinois • Indiana • Iowa • Kalifornia • Kansas • Karolina Południowa • Karolina Północna • Kentucky • Kolorado • Luizjana • Maine • Maryland • Massachusetts • Michigan • Minnesota • Missisipi • Missouri • Montana • Nebraska • Nevada • New Hampshire • New Jersey • Nowy Meksyk • Nowy Jork • Ohio • Oklahoma • Oregon • Pensylwania • Rhode Island • Tennessee • Teksas • Utah • Vermont • Wirginia • Wirginia Zachodnia • Waszyngton • Wisconsin • Wyoming |
|
Terytoria zależne |
Baker • Guam • Howland • Jarvis • Johnston • Kingman • Mariany Północne • Midway • Navassa • Palmyra • Portoryko • Samoa Amerykańskie • Wake • Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych |
Australia • Fidżi • Kiribati • Mikronezja • Nauru • Nowa Zelandia • Palau • Papua-Nowa Gwinea • Samoa • Tonga • Tuvalu • Vanuatu • Wyspy Marshalla • Wyspy Salomona
Terytoria zależne
Baker • Clipperton • Guam • Howland • Jarvis • Johnston • Kingman • Mariany Północne • Midway • Niue • Norfolk • Nowa Kaledonia • Palmyra • Pitcairn • Polinezja Francuska • Samoa Amerykańskie • Tokelau • Wake • Wallis i Futuna • Wyspa Bożego Narodzenia • Wyspy Ashmore i Cartiera • Wyspy Cooka • Wyspy Kokosowe • Wyspy Morza Koralowego
Integralne części państw położonych poza Australią i Oceanią
Hawaje (część Stanów Zjednoczonych) • Papua, Papua Zachodnia (część Indonezji) • Wyspa Wielkanocna, Sala y Gómez (część Chile) • Ogasawara Shotō, Minami Tori-shima, Okino Tori-shima, Kazan Rettō (część Japonii)