André Masséna
Z Wikipedii
André Masséna (ur. 6 maja 1758 w Nicei, zm. 4 kwietnia 1817) - książę Rivoli, książę Essling, marszałek cesarstwa francuskiego.
Był synem żydowskiego sklepikarza nazwiskiem Menasse, zaciągnął się w 1775 do armii jako chłopiec okrętowy; po 14 latach wyszedł ze służby w stopniu podoficera, a po wybuchu rewolucji wstąpił w szeregi ochotników. 1 sierpnia 1792 został dowódcą batalionu, 22 sierpnia 1793 generałem brygady, a 20 grudnia 1793 generałem dywizji.
W wojnach włoskich odznaczył się wielokrotnie; pobił Austriaków między innymi w 1795 pod Loano i niemało się przyłożył do świetnych triumfów Bonapartego. Pod naczelnym dowództwem Jourdana dowodził w Szwajcarii armią francuską i zwycięstwem, odniesionym pod Zurychem 25 września 1799 nad wojskiem rosyjskim, uchronił Francję od najazdu wojsk nieprzyjacielskich. W 1806, po zawarciu pokoju presburskiego, zajął Neapol dla Józefa Bonapartego; po bitwie pod Preussisch Eylau został księciem Rivoli, a 1809 po bitwie pod Wagram - księciem Essling.
W 1810 otrzymał naczelne dowództwo w Hiszpanii, które przecież, z powodu przeważającej siły nieprzyjaciół, dobrowolnie złożył w 1811. Mianowany 20 grudnia 1814 przez Ludwika XVIII parem Francji, zmarł w 1817 z dala od spraw publicznych. Na cmentarzu Père-la-Chaise wzniesiono mu wspaniały pomnik pośmiertny. Był to jeden z najdzielniejszych generałów napoleońskich. Jego "Mémoires" (4 t., Paryż, 1849) wydał gen. Koch.
[edytuj] Zobacz też
Louis-Alexandre Berthier, Joachim Murat, Bon Adrien Jeannot de Moncey, Jean-Baptiste Jourdan, André Masséna, Pierre Augereau, Jean-Baptiste Bernadotte, Nicolas Jean de Dieu Soult, Guillaume Marie-Anne Brune, Jean Lannes, Édouard Adolphe Casimir Joseph Mortier, Michel Ney, Louis Nicolas Davout, Jean-Baptiste Bessières, François Christophe Kellermann, François Joseph Lefebvre, Catherine-Dominique de Pérignon, Jean Mathieu Philibert Sérurier, Claude Victor-Perrin, Etienne Jacques Joseph Alexandre Macdonald, Auguste Frédéric Louis Viesse de Marmont, Nicolas Charles Oudinot, Louis Gabriel Suchet, Laurent de Gouvion Saint-Cyr, Józef Poniatowski, Emmanuel de Grouchy.