Ї (cyrylica)
Z Wikipedii
Ї, Її (ukr. ji) – litera alfabetu ukraińskiego oznaczająca dwugłoskę [ji], odpowiadająca więc dokładnie teoretycznemu dwuznakowi ЙІ. Jest kontynuacją analogicznej litery starocyrylickiej. Litera ta powstała przez umieszczenie nad literą І – zgodnie z grecką praktyką – diaerezy dla zaznaczenia, że litera ta w pozycji po samogłosce powinna być wymówiona jako [i], a nie zredukowana do [j]. W języku ukraińskim w takim połączeniu nastąpiło przejście [i] w [ji] i takiego też znaczenia nabrał znak Ї.
Wymowa [ji] w pozycji po samogłosce jest powszechna w językach słowiańskich – por. polskie zbroi [zbrɔji]. Jednakże na piśmie opozycja I - JI (Ї) występuje wyłącznie w językach czeskim, słowackim i ukraińskim, natomiast języki polski, białoruski i rosyjski do oznaczenia obu dźwięków [i] i [ji] używają tego samego znaku I (И).
W starej pisowni zachodnioukraińskiej litera Ї mogła występować również po spółgłosce, zastępując wówczas teoretyczny dwuznak ЬІ i oznaczając i zmiękczające. Dialekty zachodnioukraińskie jeszcze do połowy XX wieku rozróżniały bowiem i zmiękczające (pochodzące z dawnych ě, é, í) i i niezmiękczające oznaczane zwykłą literą І (pochodzące z dawnego ó). Ponieważ na Wschodzie Ukrainy opozycja ta nieodwracalnie zanikła, kompromisowa ortografia z 1928 r. wykluczyła takie użycie Ї, doprowadzając tym samym do likwidacji tego rozróżnienia również na Ukrainie Zachodniej.
[edytuj] Zobacz też
Аа • Бб • Вв • Гг • Ѓѓ • Ґґ • Дд • Ђђ • Ее • Єє • Ёё • Жж • Зз • Ѕѕ • Ии • Іі • Її • Йй • Јј • Кк • Ќќ • Лл • Љљ • Мм • Нн • Њњ • Оо • Пп • Рр • Сс • Тт • Ћћ • Уу • Ўў • Џџ • Фф • Хх • Цц • Чч • Шш • Щщ • Ъъ • Ыы • Ьь • Ээ • Юю • Яя
Ӑӑ • Әә • Ӕӕ • Ҕҕ • Ӗӗ • Ғғ • Ӏӏ • Ӂӂ • Җҗ • Ӝӝ • Ҙҙ Ӟӟ • Ӡӡ • Ӣӣ • Ӥӥ • Ҋҋ • Ҡҡ • Ққ • Ҟҟ • Ҝҝ • Ңң • Ҥҥ • Ӧӧ • Өө • Ӫӫ • Ҧҧ • Ҫҫ • Ҷҷ • Ҹҹ • Ӵӵ • Ҽҽ • Ҿҿ • Ҩҩ • Ҳҳ • Һһ • Ҭҭ • Ҵҵ • Ӳӳ • Ӯӯ • Үү • Ұұ • Ӱӱ • Ԅԅ • Ԇԇ • Ҍҍ • Ӹӹ
Ҁҁ • Ѹѹ • Ѡѡ • Ѻѻ • Ѣѣ • Ѥѥ • Ѧѧ, Ѫѫ, Ѩѩ, Ѭѭ • Ѯѯ • Ѱѱ • Ѳѳ • Ѵѵ • Ѷѷ • Ѿѿ
