1 Brygada Górska

Z Wikipedii

1 Brygada Górska (1 BG) – związek taktyczny Wojska Polskiego, utworzony 7 lipca 1939 decyzją Ministra Spraw Wojskowych.

Spis treści

1 Udział w działaniach wojennych
2 Dowództwo i sztab
3 Skład
4 Zobacz też:

[edytuj] Udział w działaniach wojennych

1. Brygada Górska pod dowództwem płk. dypl. Janusza Gaładyka wchodziła w skład Grupy Operacyjnej "Bielsko" w Armii "Kraków" gen. Antoniego Szyllinga. Jej zadaniem było zorganizowanie obrony na odcinku od Żywca do Rabki na południowym skrzydle Armii. 1. Brygada Górska obsadziła trzy odcinki obronne:

odcinek "Żywiec", gdzie główne punkty oporu znajdowały się w Węgierskiej Górce, Jeleśni i Korbielowie,
odcinek "Zawoja-Maków Podhalański",
odcinek "Chabówka".

1 września 1939 pozycje 1. Brygady Górskiej zaatakowały cztery niemieckie dywizje. Na odcinek broniony przez 1 Pułk Piechoty KOP uderzyły między Orawką i Nowym Targiem niemieckie 2 Dywizja Pancerna, 4 Dywizja Lekka i 3 Dywizja Górska z XVIII Korpusu Armijnego. 2 Pułk Piechoty KOP pod Żywcem bronił się przed atakiem niemieckiej 7 Dywizji Piechoty.

2 września została zniszczona Kompania ON "Berezwecz" broniąca fortów w rejonie Węgierskiej Górki.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Bitwa pod Węgierską Górką.

W nocy z 2 na 3 września płk Janusz Gaładyk rozkazał swoim pododdziałom opuścić dolinę rzeki Soły. Dalsza jej obrona nie była już konieczna, gdyż w tym samym czasie 21 Dywizja Piechoty Górskiej gen. Józefa Kustronia pod naciskiem dwóch dywizji niemieckich rozpoczęła odwrót z rejonu Bielska w kierunku na Wadowice. Tego dnia 1 Brygada Górska toczyła zacięte walki w okolicach Rabki, zagradzając - wraz z 10 Brygadą Kawalerii płk. Stanisława Maczka – szosę Nowy Targ-Myślenice-Kraków niemieckiemu korpusowi pancernemu. 4 września niemiecki XXII Korpus Armijny odrzucił 1 Pułk Piechoty KOP z rejonu Mszany Dolnej. 5 września Batalion KOP "Wilejka" zaskoczył niemieckie wojska pod Pcimiem i zadał im duże straty. 6 września 1 Brygada Górska toczyła boje pod Wiśniczem i Bochnią z niemieckimi oddziałami 2 Dywizji Pancernej i 4 Dywizji Lekkiej, lecz obie miejscowości musiała jednak opuścić. Podczas tych walk 1 Brygada Górska została rozbita. Resztki jej pododdziałów weszły następnie w skład 21 Dywizji Piechoty Górskiej jako Pułk KOP ppłk. Wojciecha Wójcika. W dniach 7 i 8 września wycofywały się one przez Szczucin, Majdan i Kolbuszową.

[edytuj] Dowództwo i sztab

dowódca – płk dypl. Janusz Gaładyk
szef sztabu – kpt. dypl. Bohdan Zieliński
kwatermistrz – mjr Antoni Karol Michalik
dowódca saperów – kpt. inż. Edward Sarosiek
dowódca łączności – kpt. Jan Feliks Schlarb

[edytuj] Skład

1 Pułk Piechoty KOP – dowódca ppłk Wojciech Wójcik
- 1 Batalion KOP "Snów I" – dowódca ppłk Jan Kazanowski
- 2 Batalion KOP "Snów II" – dowódca mjr Czesław Jakub Jamka
2 Pułk Piechoty KOP – dowódca ppłk Jan Rogowski
- 1 Batalion KOP "Berezwecz" – dowódca mjr Kazimierz Władysław Czarkowski
- 2 Batalion KOP "Wilejka" – dowódca mjr Wacław Kuferski
- 3 Batalion KOP "Wołożyn" – dowódca mjr Mieczysław Sokołowski
Batalion ON "Żywiec" – dowódca kpt. Julian Szczerbaniewicz
Batalion ON "Zakopane" – dowódca mjr Edward Roth
151 kompania forteczna "Węgierska Górka" – dowódca kpt. Tadeusz Semik
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Wędrowiec”: dowódca kpt. Tadeusz Semik, zastępca – sierż. Stanisław Raczyński. Załoga: 3 podoficerów i 15 szeregowców. Uzbrojenie: 1 armata przeciwpancerna kalibru 37 mm wz. 36 Bofors, 3 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning (dwa w strzelnicach, jeden używany na górze schronu);
- ciężki betonowy schron bojowy typu D – jednokondygnacyjny tradytor artyleryjski „Waligóra”: dowódca por. Leopold Galocz. Załoga: 3 podoficerów oraz 11 szeregowców i kanonierów. Uzbrojenie: 2 armaty polowe kalibru 76,2 mm w pancernych strzelnicach ustawione na ruchomych platformach, 1 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning w strzelnicy w ścianie schronu;
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Włóczęga”: dowódca ppor. rez. Marian Małkowski. Załoga: 3 podoficerów i 13 szeregowców. . Uzbrojenie: 1 armata przeciwpancerna kalibru 37 mm wz. 38 Bofors, 3 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning (dwa w strzelnicach, jeden używany na górze schronu);
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Wąwóz”: dowódca ppor. rez. Antoni Chudziński. Załoga 4 podoficerów i 13 szeregowców. Uzbrojenie: 1 armata przeciwpancerna kalibru 37 mm wz. 38 Bofors, 4 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning (dwa w strzelnicach, jeden używany na górze schronu);
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Wyrwidąb” wybudowany w lipcu–sierpniu 1939 – nieobsadzony. Docelowe uzbrojenie: 3 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning;
152 kompania forteczna "Jeleśnia" – dowódca por. Bronisław Lepczak
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Boruta”: dowódca por. Bronisław Lepczak. Załoga 13 podoficerów i szeregowców. Uzbrojenie: 3 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning i 1 rkm kalibru 7,92 mm wz. 28;
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Kustroń” – niewykończony. Planowana załoga: 1 oficer, 17 podoficerów i szeregowców. Docelowe uzbrojenie: 4 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning i 1 rkm kalibru 7,92 mm wz. 28;
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Szyling” – niewykończony. Planowana załoga: 1 oficer, 19 podoficerów i szeregowców. Docelowe uzbrojenie: 1 armata przeciwpancerna kalibru 37 mm wz. 38 Bofors, 4 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning i 1 rkm kalibru 7,92 mm wz. 28;
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Bernard” – niewykończony. Planowana załoga: 1 oficer, 17 podoficerów i szeregowców. Docelowe uzbrojenie: 1 armata przeciwpancerna kalibru 37 mm wz. 38 Bofors, 3 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning i 1 rkm kalibru 7,92 mm wz. 28;
- ciężki betonowy schron bojowy typu D „Rydz-Śmigły” – niewykończony. Planowana załoga: 1 oficer, 18 podoficerów i szeregowców. Docelowe uzbrojenie: 4 ckm kalibru 7,92 mm wz. 30 Browning i 1 rkm kalibru 7,92 mm wz. 28;
3 Dywizjon 65 Pułku Artylerii Lekkiej – dowódca mjr Józef Kozieł
151 Bateria Artylerii Górskiej (kal. 65 mm) – dowódca kpt. Aleksander Dunin-Żuchowski
152 Bateria Artylerii Górskiej (kal. 65 mm) – dowódca kpt. Stanisław Jan Sacha
55 Pluton Artylerii Pozycyjnej – dowódca NN
56 Pluton Artylerii Pozycyjnej – dowódca NN
1 Pluton Telefoniczny – dowódca NN
2 Pluton Telefoniczny – dowódca ppor. rez. inż. Józef Mieczysław Fusek
1 Pluton Telegraficzny – dowódca NN