Antoni Szylling

Z Wikipedii

Antoni Szylling
generał brygady
Urodzony	31 sierpnia 1884 Płoniawy
Zmarł	17 czerwca 1971 Montreal, Kanada
Kariera wojskowa
Stanowiska	d-ca 44 pp., d-ca 28 DP, d-ca 23 DP, d-ca 8 DP, d-ca Armii Kraków
Najważniejsze bitwy i wojny	wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa
Odznaczenia

Antoni Szylling (ur. 31 sierpnia 1884 w Płoniawach, zm. 17 czerwca 1971 w Montrealu) – generał brygady Wojska Polskiego podczas II wojny światowej. Dowódca Armii Kraków.

Jeden z wybitniejszych polskich dowódców kampanii wrześniowej 1939 r., obok gen. Wiktora Thommée.

Urodził się 31 sierpnia 1884 w Płoniawach w powiecie makowskim jako syn Aleksandra i Aleksandry z Ryksów. 7-klasową szkołę handlową z egzaminem dojrzałości ukończył w 1904 r. Brał czynny udział w tajnych organizacjach bojowych "Proletariat" i bojówkach PPS. W jego mieszkaniu, których miał kilka, przechowywana była broń i "bibuła" nielegalna, a także ukrywali się członkowie PPS, oraz innych organizacji niepodległościowych. Aresztowany, kilkakrotnie siedział półtora miesiąca w Cytadeli Warszawskiej (Pawilon X) oraz dwukrotnie w więzieniu przy ul. Daniłłowiczowskiej w Warszawie. Pozbawiony w drodze administracyjnej praw wykształceniowych wcielony został do wojska rosyjskiego w głębi Rosji, gdzie przebywał 2 lata. W latach 1909-1912 ukończył w Wyższej Szkole Rolniczej w Warszawie 6-semestrowe Kursy Przemysłowo-Rolnicze. Po odbyciu praktyki rolniczej pracował samodzielnie jako agronom. Od 26 kwietnia 1912 do 1 maja 1913 był kierownikiem folwarku doświadczalnego i asystentem w Stacji Zootechnicznej w Szamocinie w byłym pow. warszawskim.

1 sierpnia 1914 został zmobilizowany do armii rosyjskiej, w której zakończył służbę w stopniu sztab. kapitana.

20 października 1917 przeszedł do II Korpusu Polskiego, gdzie dowodził 5 pułkiem strzelców. Do stopnia majora awansował w 1918 r. Po bitwie pod Komowem dostał się do niewoli niemieckiej.

W Wojsku Polskim od stycznia 1919. W wojnie polsko-bolszewickiej dowodził 44 Pułkiem Piechoty. Do stopnia pułkownika awansował w 1922 r. i w marcu tego roku przeszedł na własną prośbę do rezerwy. W grudniu 1925 został powołany do służby czynnej i objął funkcję dowódcy piechoty dywizyjnej 28 Dywizji Piechoty w Warszawie. Po powrocie do służby dowodził piechotą 28 DP w Warszawie, potem tę samą funkcję pełnił w 23 DP w Katowicach. Ukończył III kurs Centrum Wyższych Studiów Wojskowych. Od 2 maja 1928 był dowódcą 8 Dywizji Piechoty w Modlinie. Generałem brygady został w 1929.

W maju 1937 objął funkcję generała do prac przy Generalnym Inspektoracie Sił Zbrojnych na odcinku śląskim.

W wojnie obronnej Polski w 1939 r. dowodził Armią Kraków, w składzie 5 dywizji piechoty (6, 7, 21, 23 i 55 rezerwowa) oraz trzech brygad (10 zmotoryzowanej Brygady Kawalerii, Krakowskiej Brygady Kawalerii i 1. Brygady Górskiej). Armia ta miała bronić przemysłowego regionu Górnego Śląska i południowego skrzydła polskiego frontu.

Antoni Szylling kierował Armią "Kraków" z wielką rozwagą, unikając rozwiązań ryzykanckich, a wybierając optymalne. Dzięki temu, kilkakrotnie oskrzydlany i otaczany, zdołał przeprowadzić oddziały bez efektownych, ale przegranych wielkich bitew znad granicy aż na Lubelszczyznę, wypełniając zresztą skrupulatnie instrukcje naczelnego wodza – Paweł Wieczorkiewicz, "Wrzesień 1939".

2 września Armia Kraków opuściła swoje pozycje, po tym jak niemieckie zagony pancerne wdarły się w głąb polskiej obrony na styku obrony Armii "Kraków" z Armią "Karpaty" na południu i Armią "Łódź". Gen. Szylling, pomimo tak ciężkiej sytuacji, dał wyraz opanowania żołnierskiego rzemiosła najwyższej próby przeprowadzając Armię Kraków (kilkakrotnie otaczany), aż na Lubelszczyznę.

Był taktykiem i jako taki uznawał konieczność oszczędzania wojska z myślą o użyciu oddziałów przy lepszej okazji. Ze strategicznego punktu widzenia i oceny całej kampanii obrona Śląska choćby o dzień dłużej nie miała większego znaczenia. 19 września 1939 gen. Szylling wraz z ostatkami jego armii w grupie wojsk dowodzonych przez gen. Tadeusza Piskora (dowódca Armii Lublin) dotarły pod Tomaszów Lubelski. Szylling proponował pozorowany atak na Tomaszów, zaś właściwy przez Narol nad Tanwią. Jednak gen. T. Piskor zdecydował się atakować wyłącznie Tomaszów. Oddziały polskie stoczyły swą ostatnią bitwę – niemiecka zapora w Tomaszowie była zbyt silna, pozostałą jedynie kapitulacja.

20 września po raz drugi dostał się do niemieckiej niewoli. Niemal cały okres wojny, do 30 kwietnia 1945 spędził gen. Szylling w obozie jenieckim VII A Murnau. Wyzwolony przez Amerykanów – wyjechał najpierw do Francji, następnie do Wielkiej Brytanii i Kanady. Mieszkał w Montrealu, gdzie zmarł 17 czerwca 1971. Miejscem jego wiecznej warty jest cmentarz Satveur des-Mont. Rok po zakończeniu wojny mianowano Antoniego Szyllinga generałem dywizji.

Odznaczony między innymi Orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Orderem Odrodzenia Polski 3 i 4 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi.

[edytuj] Źródła

• Paweł Wieczorkiewicz, "Wrzesień 1939".
• red. Stefan Żagiel, Tygodnik Ciechanowski.
• Antoni Szylling, Moje dowodzenie w roku 1939. Przedmowa M. Zgórniak, opracowanie i przypisy P. Mikietyński, Kraków 2007