2,2,4-trimetylopentan
Z Wikipedii
 |
Przeprowadzana jest gruntowna przebudowa tego artykułu. Pomoc jest mile widziana. Wikipedysta Radosław Marzejewski. |
| 2,2,4-trimetylopentan | |||||
|
|||||
| Ogólne informacje | |||||
| Nazwa systematyczna | 2,2,4-trimetylopentan | ||||
| Inne nazwy | izooktan | ||||
| Wzór sumaryczny | C8H18 | ||||
| Inne wzory | (CH3)3CCH2CH(CH3)2 | ||||
| SMILES | CC(C)(C)CC(C)C | ||||
| Masa molowa | 114,26 g/mol | ||||
| Wygląd | bezbarwna ciecz | ||||
| Identyfikacja | |||||
| Numer CAS | 540-84-1 | ||||
| Właściwości | |||||
| Gęstość i stan skupienia | 0,688
s g/cm3 ; ciecz |
||||
| Rozpuszczalność w wodzie | 0,56 mg/l | ||||
| Rozp. w innych rozpuszczalnikach | aceton eter dietylowy chloroform anilina etanol - słabo |
||||
| Temperatura topnienia | -107,38 °C (165,77 K) | ||||
| Temperatura wrzenia | 99,3 °C (372,45 K) | ||||
| Niebezpieczeństwa | |||||
   |
|||||
| Klasyfikacja UE | Treść oznaczeń: F - łatwopalny Xn - szkodliwy N - groźny dla środowiska |
||||
| NFPA 704 |
3
0
0
|
||||
| Temperatura zapłonu | -12 °C (261,15 K) | ||||
| Temperatura samozapłonu | 417 °C (690,15 K) | ||||
| Zwroty ryzyka | R: 11, 38, 50/53, 65, 67 | ||||
| Zwroty bezpieczeństwa | S: 2, 9, 16, 29, 33, 60, 61, 62 | ||||
| Numer RTECS | SA3320000 | ||||
| Podobne związki | |||||
| Pochodne alkanowe | trichloroetan | ||||
| Podobne związki | heksadekan nonadekan |
||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków standardowych (25°C, 1000 hPa) |
|||||
| Uwagi terapeutyczne | |||||
| Dawka śmiertelna | LD50szczur(oral) 2000mg/kg m.c. LC50szczur(inh.) 24,2mg/l/4h |
||||
Izooktan (2,2,4-trimetylopentan) węglowodór o wzorze: CH3-C(CH3)2-CH2-CH(CH3)2 należący do alkanów. Jest to rozgałęziony izomer oktanu.
Spis treści |
[edytuj] Właściwości
W warunkach standardowych jest to bezbarwna ciecz o gęstości 0,69 g/cm3, lepkości 0,50mPa*s (w temp. 20 °C) i ciśnieniu pary 54,12 hPa (21°C). Praktyczne bezwonna, słabo rozpuszczalna w wodzie (0,56 mg/l). Rozpuszczalna w rozpuszczalnikach organicznych (benzenie, eterze dimetylowym, słabo w etanolu). Łatwopalna. Z powietrzem tworzy mieszaninę wybuchową - dolna granica wybuchowości 1% (według innych źródeł 1,1%), górna granica wybuchowości 6%. Pary są cięższe od powietrza.
[edytuj] Otrzymywanie
Jest otrzymywany przez dimeryzację izobutenu w środowisku kwaśnym i poprzez uwodornienie tak powstałego produktu lub przez addycję izobutanu do 2-metylopropenu.
[edytuj] Zastosowania
Składnik benzyny i paliw silnikowych. Ponieważ wykazuje stosunkowo niewielką skłonność do detonacji, przyjęto dla izooktanu liczbę oktanową równą 100. Jest stosowany w mieszaninie z heptanem jako paliwo wzorcowe do wyznaczania liczby oktanowej oraz jako dodatek do benzyny w celu podwyższenia liczby oktanowej.
[edytuj] Działanie biologiczne
Izooktan działa szkodliwie na organizmy żywe. Zatrucie może nastąpić przez inhalacje, drogą pokarmowa lub przez skórę. Opary mogą powodować podrażnienie spojówek, kaszel, duszności, pobudzenie psychoruchowe, senność. W dużych stężeniach wykazuje działanie psychoaktywne. W przypadku połknięcia mogą występować mdłości, bóle brzucha, wymioty, biegunka. Zachłyśniecie może wywołać porażenie układu oddechowego i zatrzymanie akcji serca. Długotrwałe skażenie skóry wywołuje pęcherze. Częste narażenie na duże stężenia par izooktanu (powyżej 300 mg/m3) może wywołać problemy z układem nerwowym i zaburzenia pracy serca.
[edytuj] Pierwsza pomoc
[edytuj] Postępowanie w razie pożaru
Z izooktanem należy postępować jak z benzyną. Przechowywać z dala od źródeł ognia, ciepła i wyładowań elektrostatycznych. W przypadku uwolnienia zebrać za pomocą sorbentów. Jako sorbent można zastosować, specjalne środki dostępne w handlu (używane przez służby ratownicze), piasek, popiół, węglan wapnia, ziemię okrzemkową, w ostateczności trociny lub szmaty. Stosunek masy sorbentów do masy izooktanu powinien wynosić 1:1. Po wchłonięciu izooktanu sorbent zebrać i przekazać do neutralizacji odpowiednim służbom. Płonący izooktan należy gasić w aparacie tlenowym za pomocą dwutlenku węgla, proszków gaśniczych, piany gaśniczej (średniej lub ciężkiej), prądów rozproszonych wody. Nie wolno bezpośrednio zalewać wodą gdyż izooktan unosi się na powierzchni wody - grozi to rozprzestrzenianiem się pożaru. W przypadku pożaru zbiorniki z izooktanem należy chłodzić rozpyloną wodą.
