Mojżesz

Z Wikipedii

Mojżesz (hebr. מֹשֶׁה Mosze, arab. موسى, Musa) - postać biblijna, przywódca Izraelitów w okresie ich wyjścia z Egiptu i wędrówki do Ziemi Obiecanej. Żył prawdopodobnie w XIII-XII wieku p.n.e. (według Biblii 120 lat). Brat Aarona i Miriam.

Według tradycyjnej etiologii imię Mojżesz pochodzi od rdzenia משה wyciągać, wyjmować, wyjąć, jako że został wyciągnięty z rzeki (Nilu) przez córkę faraona. Było to spowodowane rozkazem faraona mordowania nowo narodzonych chłopców żydowskich w celu zmniejszenia populacji Izraelitów. Prawdopodobnie jednak jest to imię pochodzenia egipskiego (podobne np. do imienia Tutmosis). Według Księgi Wyjścia Mojżesz pochodził z pokolenia Lewiego (2,1). Mojżesz był wychowywany jako Egipcjanin, ale jako młody człowiek będąc świadkiem przemocy wobec Hebrajczyka zabił prześladowcę. Gdy zabójstwo zostało odkryte, ukrył się kraju Madian, gdzie pojął za żonę córkę kapłana madianickiego, Seforę. W tym czasie ukazał mu się Bóg Jahwe pod postacią gorejącego krzewu, i objawił mu swoje imię "Jahwe" (Jestem, który jestem). Bóg nakazał mu spełnić misję wyprowadzenia ludu izraelskiego z Egiptu i osiedlenia go w ziemi Kanaan.

Mojżesz z bratem Aaronem udali się do faraona, ale on odmówił zgody na wyjście ludu. Wtedy Bóg za pośrednictwem Mojżesza zesłał na Egipcjan 10 plag, z których ostatnią i najbardziej dotkliwą była śmierć wszystkich pierworodnych synów Egipcjan podczas nocy paschalnej. Dopiero wtedy faraon pozwolił na czasowe opuszczenie Egiptu przez Izraelitów, ale na wieść o tym, że lud Izraela ucieka z Egiptu, próbował na czele swoich wojsk doścignąć go i ponownie obrócić w niewolników. Wtedy Jahwe za pośrednictwem Mojżesza dokonał cudu: przed wędrującymi Izraelitami rozstąpiło się morze, a po ich przejściu zalało ścigających ich Egipcjan. Dalej lud prowadził Bóg pod postacią słupa obłoku za dnia, a słupa ognia w nocy; w cudowny sposób żywił ich manną i przepiórkami.

Po dotarciu na górę Synaj Mojżesz zawarł przymierze z Bogiem Jahwe, od którego otrzymał kamienne tablice zawierające Prawo (dekalog). Tablice te później jednak roztrzaskał widząc, że Izraelici odlali sobie złotego cielca jako przedstawienie Boga, który wyprowadził ich z ziemi egipskiej. Po modlitwie wstawienniczej za grzeszny lud ponownie udał się na górę i otrzymał drugie, podobne tablice.

Mojżesz przewodził Izraelowi przez czterdzieści lat wędrówki po pustyni, jednak nie dane mu było wejść do Ziemi Obiecanej Kanaan, za grzech którego się dopuścił u źródeł Meriba. Pochowany został w nieznanym miejscu w krainie Moab.

Tradycja, zarówno żydowska jak i chrześcijańska, przypisywała Mojżeszowi autorstwo całego Pięcioksięgu (z wyjątkiem opisu jego śmierci). Według niektórych biblistów można mówić o tym, że Mojżesz zajmował się działalnością literacką i niektóre urywki Pięcioksięgu mogą być jego autorstwa.

[edytuj] Mojżesz u Tacyta

Rzymski historyk Tacyt (ok. 100 n.e.) wspomina kilka możliwych pochodzeń Żydów które były rozważane w jego czasach:

Ponieważ jednak mam zamiar zdać sprawę z ostatnich chwil tego głośnego miasta, wydaje mi się rzeczą odpowiednią początki jego odsłonić. Powiadają, że Judejczycy, zbiegłszy z wyspy Krety, osiedli na krańcach Libii w owej epoce, kiedy to Saturn, przemocą Jowisza wygnany, ze swego królestwa ustąpił. Dowód na to czerpie się z ich imienia: słynna jest na Krecie góra Ida, której okoliczni mieszkańcy, Idejczycy, rozszerzoną po barbarzyńsku nazwę Judejczyków otrzymali. Niektórzy sądzą, że za królowania Izydy nadmiar ludności w Egipcie pod wodzą Hierosolimusa i Judy do najbliższych wyniósł się krajów; bardzo wielu uważa ich za potomków Etiopów, których obawa i nienawiść za rządów króla Cefeusza do zmiany siedzib zmusiły. Niejedni podają, że są to przybysze asyryjscy, lud, który dla braku roli częścią Egiptu zawładnął, potem jednak we własnych miastach, założonych na ziemiach hebrajskich, i w pobliskich Syrii okolicach zamieszkał. Inni, świetne Judejczykom przypisując pochodzenie, twierdzą, że Solimowie, plemię w pieśniach Homera sławione, założyli miasto, które od własnego imienia Hierosolimą nazwali.

Przeważna część pisarzy zgodnie utrzymuje, że w Egipcie wybuchła zaraza, która ciała szpeciła; wtedy król Bokchoris zwrócił się do wyroczni Hammona i prosił go o środek zaradczy; otrzymał od niego rozkaz, aby swoje królestwo oczyścił i tę rasę ludzi, jako przez bogów znienawidzoną, do innych krajów wysiedlił. Poczęto ich zatem wyszukiwać i zebraną rzeszę na pustyni porzucono. Podczas gdy inni w swych łzach zakrzepli, jeden z wygnańców, Mojżesz, upomniał ich, aby ze strony bogów ani ludzi żadnej pomocy nie oczekiwali, gdyż jedni i drudzy ich opuścili, lecz sobie samym zaufali pod wodzem niebiańskim, który pierwszy obecną złą dolę przezwyciężyć im dopomoże. Przyklasnęli mu i nie znając zupełnie kraju marsz na oślep rozpoczęli. Lecz nic ich tak nie dręczyło jak brak wody: już bliscy zagłady na całej legli równinie, kiedy stado dzikich osłów, z pastwiska wracając, w stronę skały ocienionej gajem pobiegło. Mojżesz poszedł za nimi i tak jak po zarosłym trawą gruncie wnioskował, obfite żyły wodne odkrył. To było dla nich ulgą; po sześciu dniach nieprzerwanego marszu w siódmym wzięli w posiadanie ziemię, której mieszkańców wypędzili, i tamże miasto założyli oraz dom boży poświęcili.

Dzieje, Księga 5, Paragraf 2

[edytuj] Zobacz też

• Mojżesz (imię)
• postacie biblijne

[edytuj] Linki zewnętrzne

• O tym, co na temat Mojżesza sądził Freud