Air Force Intelligence, Surveillance and Reconnaissance Agency

Z Wikipedii

The Air Force Intelligence, Surveillance and Reconnaissance Agency - Agencja Wywiadu, Inwigilacji i Rozpoznania Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, formalnie utworzona 27 czerwca 1972 jako Służba Wywiadu Sił Powietrznych Air Force Intelligence Service (choć wywiadu lotniczego dokonywano już od dawna), przemianowana 1 października 1993 na Agencję Wywiadu Lotniczego (Air Intelligence Agency); 8 czerwca 2007 na Agencję Wywiadu, Inwigilacji i Rozpoznania Sił Powietrznych (The Air Force Intelligence, Surveillance and Reconnaissance Agency).

Spis treści 1 Początki wywiadu lotniczego w USA 2 I wojna światowa 3 Lata międzywojenne 4 Rok 1941 - reorganizacja 5 Przystąpienie USA do wojny 5.1 Europa - współpraca z RAF-em 5.2 Pacyfik 6 Zimna wojna 6.1 Utworzenie USAF 7 Misje rozpoznawcze nad ZSRR 7.1 U-2 7.2 SR-71 8 Wietnam 9 B-52H 10 Reorganizacja 11 Pustynna Burza 12 Agencja Wywiadu Lotniczego 13 Działania dzisiejsze 14 Personel 15 Samoloty wykorzystywane do zwiadu lotniczego przez USAF 16 Źródła 17 Zobacz też

[edytuj] Początki wywiadu lotniczego w USA

Gromadzenie danych wywiadowczych było jednym z podstawowych zadań lotnictwa od momentu jego powstania w pierwszych latach XX wieku. W 1916 dowodzący amerykańską ekspedycją karną w Meksyku gen. John Pershing miał również pod swoimi rozkazami dysponującą ok. 15 samolotami (dwupłatami) Pierwszą Eskadrę Powietrzną (1st Air Squadron), dostarczającą mu szczegółowych danych na temat rozpoznania wzrokowego i fotograficznego.

[edytuj] I wojna światowa

W czasie I wojny światowej do zadań rozpoznania pola walki używano samolotów i balonów załogowych. Wykonywane przez nie operacje, którym patronował "Korpus Łączności" (Signal Corps), były znaczącym wkładem w całość alianckich działań rozpoznawczych we Francji w latach 1917 - 1918.

[edytuj] Lata międzywojenne

Po zakończeniu I wojny światowej w listopadzie 1918 utworzono formację Służba Powietrzna Armii Stanów Zjednoczonych (powołana została już w 1917), wywodzącą się z sekcji powietrznej Army Signal Corps. W skład Służby Powietrznej wchodziło kilka eskadr rozpoznania lotniczego i 23 kompanie balonowe. 2 lipca 1926 został utworzony Korpus Powietrzny Armii Stanów Zjednoczonych, który koncentrował swe siły także na związanych z działalnością wywiadowczą zadaniach rozpoznania lotniczego.

[edytuj] Rok 1941 - reorganizacja

W kwietniu 1941 dokonano reorganizacji lotnictwa sił lądowych. Powstały Siły Powietrzne Armii Stanów Zjednoczonych (USAAF lub AAF), które miały swój oddzielny własny sztab, z komórką wywiadowczą o kryptonimie A-2. Kryptonimu A-2 używano również w odniesieniu do oficerów wywiadu, w dowództwach szczebla armii i brygady, w pułkach i eskadrach otrzymano kryptonimy S-2.

[edytuj] Przystąpienie USA do wojny

Po japońskim ataku na Pearl Harbor 7 grudnia 1941, i przystąpieniu Stanów Zjednoczonych do II wojny światowej po stronie państw alianckich, działania wywiadowcze AAF znacznie wzrosły. Głównym powodem była konieczność wyboru celów nalotów bombowych i opracowania szczegółowej ich specyfikacji na użytek załóg ciężkich bombowców, kierowanych w dużej liczbie do Wielkiej Brytanii. Oficerowie wywiadu zaczęli systematycznie gromadzić napływające od powracających z akcji bojowych załóg dane o poszczególnych celach artylerii przeciwlotniczej i samolotach myśliwskich nieprzyjaciela. Zaczęto także stosować różnego typu wersje specjalnych samolotów rozpoznawczych .

[edytuj] Europa - współpraca z RAF-em

W trakcie wojny w Europie oficerowie AAF współpracowali z oficerami brytyjskich Królewskich Sił Powietrznych (Royal Air Force - RAF). Obie strony korzystały z zebranych materiałów wywiadowczych, choć ataków na cele w Europie dokonywali osobno. Amerykańska 8 Armia Lotnicza dokonywała nalotów w dzień, bombowce RAF-u nadlatywały w nocy.

[edytuj] Pacyfik

Na Pacyfiku jednak AAF musiała polegać przede wszystkim na własnych siłach. Tam dużo mniej wiedziano o celach, niż w Niemczech czy we Włoszech. Ponadto nie doceniono siły, determinacji i sprzętu lotniczego (myśliwców) i artylerii przeciwlotniczej, jakimi posługiwali się Japończycy, do tego dochodziła jeszcze odległość, znacznie większa niż do celów w Europie. Za to wszystko zapłaciły załogi bombowców Boeing B-29 Superfortress, ponosząc ogromne straty podczas pierwszych nalotów na cele w Japonii.

[edytuj] Zimna wojna

[edytuj] Utworzenie USAF

Po II wojnie światowej dorobek wywiadowczy AAF przejęty został w całości przez utworzone w 1947 Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych US Air Force - USAF.

Wraz z pojawieniem się nowoczesnych samolotów rozpoznawczych, wyposażonych nie tylko w aparaty fotograficzne i kamery, ale też urządzenia wywiadu elektronicznego (tzw. ELINT), gromadzenie danych wywiadowczych stało się zadaniem o wiele bardziej wyrafinowanym.

[edytuj] Misje rozpoznawcze nad ZSRR

Na początku lat pięćdziesiątych działania wywiadu amerykańskiego na terenie ZSRR nie istniały. Niedawno utworzona Centralna Agencja Wywiadowcza CIA nie dysponowała źródłami wywiadowczymi za "żelazną kurtyną". Niedostępne były informacje na temat radzieckich postępów w dziedzinie technologii zbrojeniowej, nieosiągalne były nawet najbardziej podstawowe informacje na temat dróg, mostów, instalacji wojskowych itp. Postanowiono wykorzystać zwiad lotniczy.

[edytuj] U-2

1 maja 1960 jeden z samolotów Lockheed U-2, które od lipca 1956 dokonywały lotów rozpoznawczych nad terytorium Związku Radzieckiego, został zestrzelony przez radziecką rakietę przeciwlotniczą SA-2 w okolicach Swierdłowska. Początkowo rząd USA starał się zatuszować ów incydent, twierdząc że Rosjanie zestrzelili samolot meteorologiczny, który zmylił kurs. Jednak pilot U-2, Francis Gary Powers, który przeżył katastrofę maszyny, przyznał oficjalnie, że jest pracownikiem CIA. Drugi przypadek strącenia samolotu szpiegowskiego U-2 nastąpił podczas tzw. kubańskiego kryzysu rakietowego. Tym razem pilot, mjr Rudolph Anderson Jr, zginął.

[edytuj] SR-71

Do misji szpiegowskich używano nie tylko samolotów U-2, lecz także bardzo wielu innych typów.
Jednym z nich był strategiczny samolot rozpoznawczy SR-71 Blackbird, zbudowany jako następca U-2. Pozostaje on do dziś najszybszym i najwyżej latającym samolotem tej klasy. Zaprojektowany został w ściśle tajnym biurze konstrukcyjnym o nazwie Skunk Works, wywodzącym się z firmy Lockheed. Pierwsza wersja samolotu weszła w fazę operacyjną w styczniu 1966, w ramach 9 skrzydła rozpoznania strategicznego. Latał wielokrotnie nad Chinami z baz na Okinawie. Samolot SR-71 sfotografował m.in. pierwszy próbny wybuch chińskiej bomby atomowej. Wykonywał loty zwiadowcze nad ZSRR, Kubą, Libią, Bliskim Wschodem, podczas wojny arabsko-izraelskiego w 1973 (wojna Jom Kippur).

[edytuj] Wietnam

W połowie lat 60., w pełni wojny wietnamskiej, USAF zaczęło używać zdalnie sterowanych bezzałogowych pojazdów powietrznych, które dokonywały przelotów nad wybranymi celami.

[edytuj] B-52H

Do zrzucenia specjalnych naddźwiękowych samolotów bezzałogowych D-21 nad Chinami wykorzystywano ogromne bombowce strategiczne B-52, w wersji H. Od żadnego jednak nie udało się odebrać taśm fotograficznych ze zdjęciami.

[edytuj] Reorganizacja

Na początku lat 70. dokonano ponownych reorganizacji. 27 czerwca 1972 powstała Służba Wywiadu Sił Powietrznych Air Force Intelligence Service, odpowiedzialna za wyspecjalizowane wsparcie wywiadowcze dowództwa Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych i wyższych dowódców amerykańskich na całym świecie.

[edytuj] Pustynna Burza

W krótkiej, choć gwałtownej wojnie w Zatoce Perskiej (Operacja Pustynna Burza), w styczniu i lutym 1991, do zadań rozpoznawczych i wywiadowczych używano zarówno samolotów załogowych, jak i bezzałogowych. W służbie w Zatoce Perskiej można było spotkać nawet stare U-2 - samolot o wysokim pułapie lotu. Używano również takich samolotów jak m.in.: RF-4C Phantom, wyposażone w aparaturę TARP, samoloty myśliwskie F-14 Tomcat marynarki wojennej, E-8 J-Star, E-2C Hawkeye, E-3 Sentry, EA-3B Skywarrior, oraz EP-3 Orion i wiele innych.
Bardzo efektowna kampania lotnicza w operacji Pustynna Burza była możliwa dzięki wcześniejszemu dokładnemu rozpoznaniu z powietrza, na dużą skalę używano też rozpoznania satelitarnego.

[edytuj] Agencja Wywiadu Lotniczego

1 października 1993 Służbę Wywiadu Sił Powietrznych Air Force Intelligence Service, odpowiedzialną za wyspecjalizowane wsparcie wywiadowcze dowództwa Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych i wyższych dowódców amerykańskich na całym świecie, przemianowano na istniejącą do dziś Air Intelligence Agency - Agencję Wywiadu Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Jest ona głównie odpowiedzialna za gromadzenie danych wywiadowczych, bezpieczeństwo, środki zwalczania elektronicznego i wsparcie kontroli przestrzegania postanowień traktatowych.

[edytuj] Działania dzisiejsze

Dzisiaj Agencja z główną siedzibą w bazie powietrznej Lackland w stanie Teksas; koordynuje działalność kilku ośrodków wywiadowczych oraz jednej brygady i ośmiu pułków lotniczych, zapewniających wsparcie dowództwom sił powietrznych USA.

[edytuj] Personel

W 2007 personel składał się z 12000 osób.

[edytuj] Samoloty wykorzystywane do zwiadu lotniczego przez USAF

Samoloty będące rozpoznawczymi wersjami samolotów myśliwskich lub bombowych, nosiły odrębne oznaczenia z literą "F".

• F-5 Lightning
• F-6 Apache / Mustang
• F-15 Reporter (odmiana P-61 bez uzbrojenia)
• F-14 Shooting Star
• F-7 Liberator
• F-8 Mosquito
• F-9 Flying Fortress
• F-10 Mitchell
• F-13 Superfortress
• A-26 Intruder (FA-26)
• C-47 Dakota
• RB-45C Tornado
• B-36 Peacemaker
• U-2 / TR-1
• SR-71 Blackbird
• RS-70 Valkyrie
• RB-57
• RB-47 Stratojet
• RB-50 Superfortress
• RC-135 Stratotanker
• P4M-1Q Mercator
• P2V Neptune
• P3V Orion
• RF-4C Phantom
• F-14 Tomcat
• E-8 J-Star
• E-2 Hawkeye
• E-3 Sentry
• EA-3B Skywarrior,

[edytuj] Źródła

• Norman Polmar and Thomas B. Allen: Spy Book: The Encyclopedia of Espionage, 1997
• Nathan Miller: Spying for America: The Hidden History of US. Intelligence, 1989, 1997
• Andrew Christopher: Tylko dla oczu prezydenta, Sensacje XX Wieku, 1998

[edytuj] Zobacz też

• Stany Zjednoczone