Barnim I
Z Wikipedii
Barnim I Dobry (ur. ok. 1210 r., zm. 14 listopada 1278 r. w Dąbiu) – książę zachodniopomorski, z dynastii Gryfitów. Syn Bogusława II i Mirosławy, córki namiestnika gdańskiego Mściwoja I.
Spis treści |
[edytuj] Lata panowania
Samodzielne rządy, po osiągnięciu "wieku sprawnego" - rozpoczyna w 1227 r. Fakt ten - poświadcza wystawiony dokument, z jego własną pieczęcią. Władał księstwem wespół z Warcisławem III, księciem dymińskim. Barnim I - zrzuca z Pomorza nadodrzańskiego zwierzchność duńską i przenosi swój dwór w 1235 roku z Uznamia do Szczecina (republiki miejskiej), dalej - na skutek skłócenia z mieszczanami tego miasta do Dąbia.
Barnim, "książę na Szczecinie" był jednym z najbardziej pracowitych władców Pomorza. W poł. XIII wieku, likwiduje prawo brzegowe, które hamowało bezpieczny rozwój handlu morskiego i zalewowego. Okres jego panowania przypadał na wzmożoną kolonizację niemiecką i lokację miast na prawie magdeburskim oraz lubeckim, których książę ufundował bardzo wiele, m.in. Szczecin (1243 r.), Stargard (1243 r.), Police (1260 r.) i Goleniów (1268 r.). Po śmierci kuzyna w 1264 r., pierwsze lata jego samodzielnej działalności, skupiają się na - jednoczeniu ziem pomorskich oraz potwierdzaniu nadań aktów lokacyjnych dla miast (m.in. dla Gryfic).
Źródła wymieniają 30 miast lokowanych przez niego - na Pomorzu. Był fundatorem także wielu klasztorów, m.in. w Marianowie. Hojny dla zakonów - nadaje cysterkom 600 łanów ziemi. Dla porównania - nowo lokowane miasta - otrzymywały zwykle 100 łanów ziemi. Dla ściągnięcia kupców lubeckich i duńskich, wprowadza w 1271 r. - ponownie zakaz rabunków rozbitych statków i innych jednostek pływających. Było to spowodowane chęcią poszerzenia i zabezpieczenia wpływów ekonomicznych z resztą Europy Zachodniej.
Rzucona na Barnima klątwa, przez legata papieskiego - Albrechta Magnusa, za obronę ziemi suchańskiej (skutek zdrady joannitów) - wprowadza jego, w stan wojny. Brandenburczycy, wspierani siłami joannitów docierają do Kamienia Pomorskiego, gdzie udzielono mu schronienia. W dalszej walce, pomoc uzyskuje od rycerzy Bolesława z Wielkopolski. Nawiedzany jednak, ciągłymi podjazdami Brandenburczyków i pretensjami biskupa kamieńskiego - idzie na ustępstwa i przyjmuje lenno, ze strony Brandenburgii. Dla książęcej racji stanu - odniesie to przykre konsekwencje, w kolejnych latach, na losy jedności Pomorza. Pierwszych jego symptomów, można doszukiwać się - przy podziale jego księstwa, na dwie części - przez jego potomków. Został pochowany w kościele NMP w Szczecinie.
[edytuj] Rodzina
Barnim żonaty był trzykrotnie. Po raz pierwszy z Marianną księżniczką szwedzką, córką króla Eryka X Knutssona i Rychezy Duńskiej. Małżeństwo zawarte zostało prawdopodobnie w 1237 r. Z tego związku pochodziła córka Anastazja urodzona około 1245 r. - wydana za mąż za Henryka Meklemburskiego w 1259 r. Z tego związku pochodziła Ludgarda, wychowana na dworze dziadka Barnima I, wydana następnie za mąż - za późniejszego króla Polski - Przemysła II. Marianna, żona Barnima I - zmarła w 1252 r.
Drugą żoną księcia - zostaje księżniczka Małgorzata Meklemburska, córka Mikołaja I na Orlu (Werle) i Jutty von Anhalt. Jest ona matką Bogusława IV na Wołogoszczy i córki Mirosławy.
Trzecią żoną została w 1267 r. - Matylda askańska, córka Ottona III margrabiego brandenburskiego, z którą miał dzieci - Beatrycze, Barnima II (zamordowanego 28 maja 1295 r. koło Wkryujścia) oraz Ottona I, określanego jako dewocyjnego i leniwego księcia.
[edytuj] Barnim I a templariusze
Istnieją przesłanki, że przesiąknięty wielkimi ideami zakonu templariuszy – Barnim I został bratem - gościem, rycerzem wspomagającym poczynania zakonu. Od lat trzydziestych XIII wieku - jest stałym bywalcem na templariuszowskich dworach, albo w otoczeniu rycerzy tego zakonu. Tempelhoff, Lietzen, Rurka - to najbardziej rzucające się w oczy przykłady. Barnim korzystał z doradztwa templariuszy z brandenburskich i pomorskich komandorii. Jego przynależność do zakonu - przedstawia w swojej pieczęci, na której umieścił templariuszowski symbol świątyni oraz starożytny symbol słońca, złota, czyli władzy. Są to znaki niespotykane, na żadnych innych pieczęciach książęcych z tego okresu.
[edytuj] Etymologia i pamięć jego imienia
Jego imię to prawdopodobnie pomorski odpowiednik polskiego imienia Bronim (skrócona forma imienia Bronimir, jak Radom od Radomir), jako że w dialektach pomorskich słowiańska grupa -or- (która w Polszczyźnie zmieniła się w -ro-) zmieniła się w -ar- (porównaj: pomorskie 'gard', 'Warcisław', 'Barnisław' = polskie 'gród', 'Wrocisław', 'Bronisław'). Tak więc nieskróconą formą księcia Barnim byłoby Barnimir.
Z osobą księcia związanych jest wiele pomorskich legend, m.in. ta o powstaniu herbu Goleniowa. W mieście nad Iną książę jest patronem jednej z ulic, na Bramie Wolińskiej ma pamiątkową tablicę, upamiętniającą lokację, jego imieniem został nazwana również nagroda, przyznawana corocznie przez burmistrza gminy Goleniów najbardziej zasłużonym osobom w mieście i gminie.
[edytuj] Bibliografia
- Baranowska O., Pomorze Zachodnie - moja mała ojczyzna, Szczecin 2001
- Białecki T. (pod red.), Ziemia Gryficka 1969, Gryfickie Towarzystwo w Gryficach, Szczecin 1971
- Bobowski K., Dawne pieczęcie na Pomorzu Zachodnim, Szczecin 1989
- Rymar E., Rodowód książąt pomorskich, Szczecin 2005
- Szymański J. Wł., Książęcy ród Gryfitów, Goleniów - Kielce 2006
| Poprzednik Bogusław II |
 |
książę zachodniopomorski 1227-1278 |
|
Następca Bogusław IV |
