Bitwa pod Chojnicami 1657
Z Wikipedii
| Bitwa pod Chojnicami potop szwedzki II wojna północna |
|||||||||||||||||
 Rycina z XIX wieku przedstawiająca Stefana Czarnieckiego i królową Marię Gonzagę w Chojnicach w 1657 |
|||||||||||||||||
| Data | 2 stycznia 1657 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Chojnice | ||||||||||||||||
| Wynik | wycofanie się Polaków przed nadejściem głównych sił szwedzkich | ||||||||||||||||
| Przyczyna | próba opanowania basenu Morza Bałtyckiego przez Szwedów | ||||||||||||||||
| Terytorium | Pomorze, Polska | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Potop szwedzki |
|---|
|
Ujście - Sobota - Piątek - Żarnów - Nowy Dwór - Gródek Jagielloński - Kraków (1) - Wojnicz - Kościan (1655) - Jasna Góra - Gołąb - Jarosław - Nisko - Kozienice - Warka - Kłecko - Kcynia - Warszawa (1) - Tykocin - Warszawa (2) - Łowicz - Lubrze - Prostki - Filipów - Chojnice - Skałat - Magierów - Czarny Ostrów - Kraków (2) - Toruń - Szkudy |
| II wojna północna |
|---|
|
Ujście - Sobota - Piątek - Żarnów - Nowy Dwór - Kraków (1655) - Wojnicz - Kościan (1655) - Krosno - Jasna Góra - Gołąb - Jarosław - Nisko - Kozienice - Warka - Kłecko - Kcynia - Warszawa (oblężenie) - Tykocin - Warszawa (bitwa) - Łowicz - Lubrz - Prostki - Filipów - Chojnice - Magierów - Czarny Ostrów - Skałat - Ängelholm - Kraków (1657) - Genevadsbro - Mön - Hjärtum - Kattarp - Frederiksodde - Tybrindvig - Toruń - Sund - Koldynga (oblężenie) - Koldynga (bitwa) - Szkudy - Głowa - Nyborg |
Bitwa pod Chojnicami miała miejsce 2 stycznia 1657 roku w rejonie Chojnic w czasie potopu szwedzkiego pomiędzy wojskami polskimi i szwedzkimi.
W końcu 1656 roku stojący pod Gdańskiem Jan Kazimierz został odcięty od reszty kraju. Ponieważ prowadził wtedy ważne pertraktacje z francuskim posłem Antonim de Lumbresem do Gdańska pragnęła dotrzeć królowa Ludwika Maria. Dowiedziawszy się o tym Karol X Gustaw chciał kurtuazyjnie przepuścić polską monarchinię, jednak Ludwika Maria nie chciała korzystać z pomocy nieprzyjaciela i porposiła o pomoc stojącego w Piotrkowie Trybunalskim Stefana Czarnieckiego.
Czarniecki możliwie najszybciej przybył do Wolborza, gdzie czekała na niego Ludwika Maria, i stad rozpoczęła się wyprawa do Gdańska. Gdy Czarniecki przybył do Chojnic, 31 grudnia dołączyły do niego wojska hetmanów koronnych (wielkiego Stanisława "Rewery" Potockiego i polnego Stanisława Lanckorońskiego). Dzień po nowym roku, nocą z 2 stycznia na 3 stycznia, niespodziewanie zaatakowała wojska koronne szwedzka straż przednia dowodzona przez pułkownika Rutgera von Aschenberga. Doszło do walk, podczas których w chwili szwedzkiego ataku na tabor wozowy nawet Ludwika Maria znalazła się w niebezpieczeństwie. Królowa musiała opuścić karetę i udać się do najbliższej kwatery.
Po zabezpieczeniu królowej wszystkie wojska polskie zaczęły się szykować do bitwy, jednak Aschenberg w porę wycofał się. Na wieść o zbliżających się siłach głównych dowodzonych przez Karola Gustawa wojska polskie wycofały się w stronę Nakła i 7 stycznia stanęły w Grocholinie. Tam królowa zażądała, by wydostać Jana Kazimierza z Gdańska. Poparł ją Czarniecki, jednak hetmani się sprzeciwili, tłumacząc się, że wojsko jest wygłodzone i nieopłacone. W tej sytuacji Ludwika Maria za własne pieniądze przeciągnęła na swą stronę wielu hetmańskich podwładnych, co pozwoliło kontynuować gdańską wyprawę. 8 stycznia z obozu pod Kcynią Czarniecki wraz królową ruszył na Gdańsk na czele 6000 jazdy, zachęconej obietnicą żołdu od królowej i dużej zaliczki.
[edytuj] Literatura
- Leszek Podhorodecki, Rapier i koncerz, Warszawa 1985, ISBN 83-05-11452-X, str. 331-332
