Chakasja
Z Wikipedii
|
|||||
 Położenie w Federacji Rosyjskiej |
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Państwo | Federacja Rosyjska | ||||
| Status polityczny | republika | ||||
| Stolica | Abakan | ||||
| Przewodniczący rządu | Aleksiej Liebied | ||||
| Przewodniczący Rady Najwyższej | Władimir Sztigaszew | ||||
| Język urzędowy | rosyjski, chakaski | ||||
| Powierzchnia | 61 610,1 km² | ||||
| Liczba ludności (2008) | 534 901 | ||||
| Gęstość zaludnienia | 8,7 osób/km² | ||||
 |
|||||
| Strefa czasowa | 6 rosyjska strefa czasowa (czas moskiewski+4) UTC +7:00 | ||||
Chakasja – autonomiczna republika w Federacji Rosyjskiej.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Republika położona jest w południowo-zachodniej części Wschodniej Syberii, w lewej części basenu Jeniseju, na wysoczyźnie Sajano-Ałtajskiej oraz w kotlinie Chakasko-Minusinskiej.
Od północnego zachodu graniczy z obwodem kemerowskim, od południa i południowego zachodu z republikami Ałtaj i Tuwa, od północy z Krajem Krasnojarskim.
[edytuj] Demografia
Najliczniejszą grupą narodowościową w Chakasji są Rosjanie, stanowiący ok. 80% mieszkańców. Narodowość tytularna republiki - Chakasi stanowi obecnie ok 11-procentową mniejszość, co wywołuje obawy o jej przyszłość. Język chakaski odgrywa w republice wyraźnie drugorzędną rolę, nie wytrzymując silnej konkurencji ze strony języka rosyjskiego.
[edytuj] Gospodarka
Chakasja to ważny obszar rolniczy. Uprawiana jest zwłaszcza pszenica. Hodowla nastawiona jest na przemysł mleczarski, ważne miejsce w rolnictwie republiki zajmuje także hodowla owiec. Równocześnie umiejscowione są w niej zakłady przemysłowe. Prowadzi się wydobycie węgla, rozwinięta jest przeróbka drewna. Na przemysł Chakasji składają się również zakłady metalurgiczne, huty stali, prowadzone jest wydobycie molibdenu. Rozwinięty jest przemysł elektroenergetyczny, z Sajano-Szuszenską hydroelektrownią, najefektywniejszym tego typu obiektem w Rosji.
[edytuj] Historia
Pierwszy organizm państwowy na terytorium południowej Syberii powstał około IV-III w. p.n.e. Kroniki starochińskie jego założycieli określali mianem ludu Dinlin, a samo państwo Dinlin-go. Około 201 r. p.n.e. państwo ludu Dinlin zostało rozbite przez wojska Hunów. Na obszar kotliny Chakasko-Minusinskiej zaczęli zaś napływać tureckojęzyczni Kirgizi. Stali się oni arystokracją w nowym społeczeństwie, zdominowanym dotąd przez ludność chińską. Mimo licznych napaści ze strony agresywnych sąsiadów (kaganatów tureckich i ujgurskich), państwo Kirgizów jenisejskich zdołało obronić niezależność aż do XIII w. Ich państwo, a wraz z nim oryginalną kulturę zniszczyło dopiero Imperium Mongolskie, rządzone przez Czyngis-chana i jego potomków. Autochtoniczna ludność poddawana była wyniszczeniu. W XVII wieku, kiedy zaczęli pojawiać się tu Rosjanie, ziemie należące do dzisiejszej Chakasji podzielone były na cztery niewielkie księstwa. Za oficjalną datę wejścia Chakasji w skład Imperium Rosyjskiego można uważać 20 sierpnia 1727, kiedy między Chinami a Rosją zawarty został pakt graniczny, mówiący o tym, iż wszystkie ziemie na północ od Sajanów przechodzą we władanie Rosji, a na południe- Imperium Chińskiego. Faktyczną kontrolę nad Chakasją Rosja przejęła dopiero w latach 60. XVIII w., kiedy zaczęła tam rozmieszczać kozackie garnizony. Miały one stanowić obronę przed Chinami, które w 1758 roku zawładnęły Dżungarią i stanowiły realne niebezpieczeństwo dla ziem rosyjskich. W 1923 roku powstał ujezd chakaski. W 1930 roku stworzono Chakaski Obwód Autonomiczny, w 1991 roku przekształcony w Chakaską ASRR. Od 1992 istnieje Republika Chakasji, mająca status jednego z podmiotów Federacji Rosyjskiej.
[edytuj] Podział administracyjny
5 największych chakaskich miast stanowi miasta wydzielone; pozostały obszar republiki podzielony jest na 8 rejonów.
Rejony miejskie:
|
Rejony:
