Dmytro Palijiw
Z Wikipedii
Dmytro Palijiw, ukr. Дмитрó Палíїв (ur. 17 maja 1896 r. w Perewizcach koło Kałusza, zm. 20 lipca 1944 r. w rejonie Brodów na Ukrainie) – ukraiński wojskowy, działacz polityczny i dziennikarz niepodległościowy, poseł na Sejm RP, założyciel i przywódca Frontu Jedności Narodowej, oficer 14 Dywizji Grenadierów SS podczas II wojny światowej.
Ukończył gimnazjum w Kołomyi. Podczas I wojny światowej służył w Ukraińskich Strzelcach Siczowych jako podchorąży. Od września 1918 r. działał w Komitecie Wojskowym we Lwowie, opracowywując plan opanowania przez Ukraińców obszaru Galicji i Bukowiny. 1 listopada tego roku był jednym z organizatorów przewrotu we Lwowie, który doprowadził do wybuchu walk z Polakami. Podczas wojny polsko – ukraińskiej był czetarem w Ukraińskiej Armii Galicyjskiej, adiutantem płk. Dmytro Wytowskiego, a następnie gen. Myrona Tarnawskiego.
W latach 1921-1926 wchodził w skład komendy głównej Ukraińskiej Wojskowej Organizacji. Brał aktywny udział w tworzeniu Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Stał się jednym z przywódców radykalnego skrzydła ukraińskiego ruchu niepodległościowego.
W latach 1923-1924 wspólnie z Dmytrem Doncowem i W. Kuzmowyczem redagował organ UPNR – dwutygodnik "Zahrawa". Był też głównym redaktorem gazety "Nowyj Czas", wydawanej z przerwami w latach 1923-1933. W 1925 r. wstąpił do Ukraińskiego Zjednoczenia Narodowo-Demokratycznego (UNDO), do 1933 r. był przewodniczącym Centralnego Komitetu partii. W latach 1928-1930 był posłem do Sejmu RP z ramienia UNDO. Był wielokrotnie aresztowany przez władze polskie, w latach 1930-1933 odbywał karę więzienia. W latach 30. redagował gazetę "Batkiwszczyna" (1934-1939), "Peremoha" i "Ukraiński Wisti" (1935-1939). W 1938 r., nie zgadzając się z polityką normalizacji i koncepcją "narodowej rewolucji" prowadzoną przez UNDO, został przywócą partyjnej opozycji, która jesienią tego roku utworzyła nową partię – Front Jedności Narodowej (FNJ), a następnie przewodniczącym tej partii. Po wybuchu II wojny światowej zawiesił jej działalność, a wiosną 1941 r. rozwiązał.
W okresie II wojny światowej podjął kolaborację z Niemcami. Wiosną 1943 r. był jednym z inicjatorów utworzenia 14 Dywizji Grenadierów SS złożonej z Ukraińców z obszaru Galicji. Dostał stopień Waffen-Hauptsturmfuhrera der SS. Był ideologiem jednostki, uważając, że powinna ona walczyć jedynie w imię interesów narodu ukraińskiego metodami legalnymi i nielegalnymi. W 1944 r. kierował odddziałem jej szkoły oficerskiej. Zginął w lipcu tego roku podczas bitwy pod Brodami.
[edytuj] Bibliografia
Mirosław Szumiło, "Ukraińska Reprezentacja Parlamentarna w Sejmie i Senacie II RP (1928-1939)", Warszawa 2007, ISBN 978-83-89729-98-9
