Eugeniusz Piasecki
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Eugeniusz Witold Piasecki (13 listopada 1872 we Lwowie - 17 lipca 1947 w Ptaszynie koło Cieplic), lekarz, teoretyk wychowania fizycznego i higieny szkolnej, Harcmistrz Rzeczypospolitej, współtwórca terminologii harcerskiej.
Był synem Wenantego, nauczyciela gimnastyki i twórcy Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" we Lwowie. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zapoznał się z ideami Henryka Jordana. W 1896 uzyskał dyplom uniwersytecki i wyjechał na krótko do Wiednia, po powrocie do Lwowa podjął pracę nauczyciela gimnastyki w IV gimnazjum. Na przełomie 1899 i 1900 zakładał pierwsze uczniowskie drużyny piłkarskie, a w 1904 stworzył Klub Gimnastyczno-Sportowy przy IV gimnazjum oraz prowadzące szerszą, pozaszkolną działalność Towarzystwo Zabaw Ludu i Młodzieży. Klub Gimnastyczno-Sportowy przekształcił się w maju 1907 w klub Pogoń Lwów, którego Piasecki został pierwszym prezesem (pełnił tę funkcję do listopada 1909). Od 1909 wykładał jako docent teorię wychowania fizycznego i higieny szkolnej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie.
W 1912 wydał we Lwowie, wspólnie z Mieczysławem Schreiberem, drugi - po Andrzeju Małkowskim - polski podręcznik skautingu Harce młodzieży polskiej. Położył tam nacisk na kultywowanie tradycji narodowych, problematykę czynników ogólnowychowawczych, abstynencję, krajoznawstwo i wychowanie fizyczne i obywatelskie w ruchu harcerskim. Wprowadził liczne podstawowe terminy harcerskie - harcerz, harcmistrz, zastęp, zastępowy i inne. W latach 1913-1914 redagował we Lwowie pismo "Skaut". Znalazł się w gronie osób, obdarzonych 7 grudnia 1927 stopniem Harcmistrza Reczypospolitej. Zajmował się także popularyzacją narciarstwa, był współtwórcą Karpackiego Towarzystwa Narciarskiego (1907).
W okresie I wojny światowej wykładał w Polskim Kolegium Uniwersyteckim w Kijowie higienę szkolną. W 1919 osiadł w Poznaniu, został profesorem Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie wykładał teorię wychowania fizycznego i higieny szkolnej. Zakładał i przez lata kierował Katedrą Teorii Wychowania Fizycznego i Higieny Szkolnej przy Wydziale Filozoficznym (1919) oraz Studium Wychowania Fizycznego (1922) przy Wydziale Lekarskim tej uczelni. Studium przekształcono w 1950 w samodzielną Wyższą Szkołe Wychowania Fizycznego (od 1972 pod nazwą Akademia Wychowania Fizycznego), której w 1981 roku nadano imię Eugeniusza Piaseckiego. Był rzecznikiem uniwersyteckiego kształcenia nauczycieli wychowania fizycznego oraz autorem odpowiedniego programu nauczania. Wchodził w skład władz instytucji państwowych zajmujących się tą problematyką, a także był ekspertem Ligi Narodów. W 1920 założył i redagował miesięcznik "Wychowanie Fizyczne".
Inne (niektóre) prace Piaseckiego:
- Harce młodzieży polskiej
- Zasady Wychowania Fizycznego (1904)
- Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży, ze źródeł dziejowych i ludoznawczych przeważnie rodzinnych i z tradycji ustnej (1916)
- Zarys teorii wychowania fizycznego (1925)
- Dzieje wychowania fizycznego (1929)
[edytuj] Źródła
- Stanisław M. Brzozowski, Eugeniusz Piasecki, w: Polski Słownik Biograficzny, tom XXV, 1980
- Mała encyklopedia sportu, Warszawa 1987 (tam m.in. fotografia oraz podane miejsce śmierci Poznań)
- Andrzej Gowarzewski, 75 lat PZPN. Księga jubileuszowa, 12. tom cyklu Encyklopedia Piłkarska FUJI, Katowice 1994
- Andrzej Gowarzewski, Lwów i Wilno w ekstraklasie, 4. tom cyklu Kolekcja klubów, Katowice 1997
Jadwiga Falkowska • Helena Grażyńska • Olga Małkowska • Maria Wocalewska • Henryk Glass • Adolf Heidrich • Tadeusz Maresz • ks. Jan Mauersberger • Piotr Olewiński • Eugeniusz Piasecki • Stanisław Sedlaczek • Tadeusz Strumiłło