Faisal ibn Abd al-Aziz as-Saud
Z Wikipedii
| Faisal ibn Abd al-Aziz as-Saud 1903/1906 – 1975 |
||||||
 |
||||||
| Król Arabii Saudyjskiej | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
|
Faisal ibn Abd al-Aziz as-Saud (ur. 1906 w Rijadzie, zm. 25 marca 1975), trzeci syn Abd al-Aziza ibn Sauda, twórcy i pierwszego króla Arabii Saudyjskiej, król Arabii Saudyjskiej w latach 1964-1975.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
[edytuj] Wczesne lata
Jego matką była Tarfa bint Abdullah ibn Abd al-Latif asz-Szajch, którą Ibn Saud poślubił po zdobyciu Rijadu w 1902 roku. Poprzez matkę, Faisal był spokrewniony z Muhammadem Ibn Abd al-Wahhabim, twórcą wahhabizmu.
Jako jeden z najstarszych synów Ibn Sauda, Faisal pełnił odpowiedzialne funkcje w czasie gdy terytoria Arabii Saudyjskiej były jeszcze w fazie scalania – w roku 1925 odniósł znaczące zwycięstwo w Al-Hidżaz, a rok później, po tym jak w stolicy Al-Hidżaz, Mekce, jego ojciec ogłosił się królem tego regionu, Faisala, w uznaniu zasług, mianował jego gubernatorem. Po ustanowieniu Arabii Saudyjskiej w roku 1932 został ministrem spraw zagranicznych.
Po podziale Palestyny na mocy decyzji ONZ i ustanowieniu Państwa Izrael Fajsal namawiał swego ojca, aby zerwał w odpowiedzi wszelkie stosunki z USA, ale jego rada nie została wysłuchana.
[edytuj] Objęcie władzy
Po tym, jak jego starszy przyrodni brat Saud ibn Abd al-Aziz al Saud (który władał krajem po śmierci ojca w 1953 roku), doprowadził Arabię Saudyjską na skraj bankructwa, w marcu 1964 roku Faisal objął urząd regenta, a 2 listopada, po abdykacji Sauda, Faisal objął tron, którego zrzekł się jego starszy brat, Muhammad ibn Abd al-Aziz al Saud.
Pod rządami Faisala zwiększono wydobycie ropy naftowej, co wraz ze wzrostem cen światowych zaowocowało tym, że Arabia Saudyjska stała się potęgą ekonomiczną. To pozwoliło na wprowadzenie reform, wskutek których m.in. założono szkoły dla dziewcząt i rozpowszechniono telewizję. W kraju, w którym wahhabizm jest religią państwową, takie posunięcia musiały spotkać się z negatywną reakcją dużej części ludności, lecz Faisalowi udawało się godzić parcie ku nowoczesności z konserwatyzmem religijnym. Jego rządy były także okresem zwiększonego nacisku na wykształcenie się politycznej tożsamości islamskiej, po części na skutek zwiększonych wpływów socjalizmu i doktryn panarabskich, popularnych w Egipcie, Syrii i Iraku. Znany ze swego antysemityzmu Faisal był niepocieszony gdy Izrael wygrał wojnę sześciodniową w 1967 roku i ponoć nigdy już więcej się nie uśmiechnął, mimo iż w rezultacie tego konfliktu wzrosła pozycja Arabii Saudyjskiej wśród państw arabskich. Był też wyznawcą sfabrykowanej teorii spiskowej wyłożonej w Protokołach Mędrców Syjonu i finansował rozpowszechnianie tego dokumentu zarówno w swoim królestwie, jak i w krajach arabskich. Jedną z kopii podarował nawet Henry'emu Kissingerowi (Żydowi z pochodzenia) podczas wizyty państwowej w 1974 roku.
W roku 1973, Faisal rozpoczął program mający na celu wzmocnienie potęgi militarnej Arabii Saudyjskiej. 17 października wycofał saudyjską ropę z rynków światowych, powodując czterokrotny wzrost cen ropy. Była to najważniejsza przyczyna światowego kryzysu paliwowego. W roku 1974 Faisal został wybrany Człowiekiem Roku magazynu Time.
[edytuj] Śmierć
25 marca 1975 Faisal został zastrzelony przez swojego bratanka, Faisala bin Musada, prawdopodobnie chcącego pomścić swojego starszego brata Khalida, który zginął w 1965 roku w starciu z siłami porządkowymi. Książę Musad towarzyszył delegacji kuwejckiej, a gdy król Faisal pochylił się w geście przywitania, Musad wyciągnął pistolet i strzelił mu trzy razy prosto w twarz. Księcia ujęto zaraz po zamachu i oficjalnie uznano za niepoczytalnego. Później uznano go za winnego królobójstwa i ścięto go publicznie w Rijadzie w czerwcu 1975 roku. Następcą Faisala był jego brat przyrodni Khalid.
[edytuj] Potomstwo
Synom Faisala powierzano ważne funkcje w państwie, które sprawowali także po jego śmierci. Książę Khalid został gubernatorem prowincji Asir w południowo-zachodniej części kraju. Inny syn, Turki ibn Faisal al Saud służył jako szef wywiadu saudyjskiego oraz na wielu placówkach dyplomatycznych. Saud ibn Faisal al Saud został ministrem spraw zagranicznych. Wnuk Faisala, Amr ibn Muhammad al Faisal jest znanym w świecie arabskim dziennikarzem.
[edytuj] Ciekawostki
Na jego cześć miasto Lyallpur w Pakistanie zostało w roku 1979 przemianowane na Faisalabad ("Miasto Faisala"). Meczet Faisala w Islamabadzie także nosi jego imię. Główna ulica w Karaczi została nazwana Shahrah-e-Faisal; osiedle mieszkalne w pobliżu lotniska w Karaczi nazwano Kolonią Szacha Faisala.
Piosenka zespołu Grateful Dead Blues for Allah jest także poświęcona pamięci króla Faisala, który był fanem tej grupy.
Abd al-Aziz ibn Saud • Saud ibn Abd al-Aziz as-Saud • Faisal ibn Abd al-Aziz as-Saud • Chalid ibn Abd al-Aziz as-Saud • Fahd ibn Abd al-Aziz as-Saud • Abdullah bin Abdulaziz Al Saud
