Fort II Twierdzy Warszawa
Z Wikipedii
Fort II ("Wawrzyszew") - to jeden z fortów Twierdzy Warszawa, wybudowany w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Dzisiaj nazywany jest powszechnie fortem "Wawrzyszew". Poprzednim w kolejności jest Fort I "Bielany", zaś następnym wysunięty przed linię Fort IIA "Babice".
Fort wzniesiono z zadaniem zamknięcia luki pomiędzy terenami leśnymi, ciągnącymi się pod postacią Puszczy Kampinoskiej wiele kilometrów w kierunku zachodnim i północnym, oraz Wisłą. Ze względu na ukształtowanie terenu został zaprojektowany jako dzieło nieregularne (schemat), co stanowi rzadkość w ówczesnej fortyfikacji rosyjskiej na ziemiach polskich. Fort miał około 400 metrów szerokości u podstawy oraz około 250 metrów głębokości (wzdłuż osi). Otoczony został mokrą fosą, przy czym czoło i prawy bark były w sposób typowy dla takich dzieł bronione z wałów, zaś dla obrony barku lewego wzniesiono półkaponierę (1). Fort posiadał dwa wały - dla artylerii i piechoty (2). Głównym obiektem zaplecza były ceglane koszary (3), mające około 130 metrów długości i zakończone na obydwu krańcach nadbudówkami (fot.). Szyi broniła duża kaponiera, osłonięta charakterystycznym dziełem ziemnym o narysie małego bastionu (4). W szyi fortu, już poza obrębem rowów, wzniesiono niewielki schron amunicyjny.
W czasie modernizacji twierdzy przebudowano układ ziemny fortu. Po 1909 roku, w ramach jej likwidacji, fort został rozbrojony i częściowo rozebrany.
W czasie II wojny światowej mieściły się tutaj niemieckie magazyny. W 1943 roku oddział bojowy PPS dokonał na nie wypadu, niszcząc część materiału wojennego.
Obecnie teren fortu jest podzielony na części. W szyi mieszczą się warsztaty i magazyny, zaś w części czołowej - ośrodek wypoczynkowy. Fosa fortu stanowi jeden z czystszych zbiorników wodnych tej części Warszawy.
Umocnienie znajduje się na północ od dzisiejszego lotniska na Bemowie. Prowadzi do niego ulica Kalinowej Łąki, stanowiąca odnogę ulicy Księżycowej.
Wpisany do rejestru zabytków jako: Fort II Wawrzyszew, ul. Księżycowa, 1883, nr rej.: 1560-A z 30.11.1993
[edytuj] Bibliografia
- Lech Królikowski, "Twierdza Warszawa", Warszawa 2002.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Zdjęcie satelitarne na Google Maps. Fort jest dobrze widoczny w środkowej części zdjęcia.
Twierdza Modlin
Forty: I - II - III - IV - V - VI - VII - VIII
IX - D-1 - D-2 - X - D-3 - XI - D-4 - XII - XIII - D-5 - D-6 - Grupa Fortowa "Goławice" (XIVb) - XIV - Grupa Fortowa "Carski Dar" (XV)
- XVI - D-7 - D-8 - Grupa Fortowa "Janówek" (D-9, XVII) - D-10 - XVIII
Twierdza Warszawa
Cytadela - Bateria Nadbrzeżna - Fort Siergieja - Fort Gieorgija - Fort Pawła - Fort Aleksieja - Fort Władimira - Fort Śliwickiego
Forty: P (Bema) - W (Wola) - W-Tscha (Odolany) - Tscha (Szczęśliwice) - Tscha-M (Rakowiec) - M (Mokotów) - M-Tsche (Odyńca) - Tsche (Piłsudskiego)
I - II - IIA - III - IV - V - VI - VII - VIIA - VIII - IX - X - XI - XIA - XII - XIIA - XIII - XIV - XIVA - Kawęczyn - Wawer
Twierdza Zegrze
Umocnienie Duże - Umocnienie Małe
Inne forty
Fort Beniaminów - Fort Dębe - Fort Kawęczyn - Fort Łomianki - Fort Maciołki - Fort Pustelniki - Fort Wawer
Warszawski Rejon Umocniony
