Fort IV Twierdzy Warszawa
Z Wikipedii
Fort IV ("Chrzanów") - to jeden z fortów pierścienia zewnętrznego Twierdzy Warszawa, wybudowany w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Poprzednim w kolejności jest Fort III "Blizne", zaś następnym Fort V "Włochy".
[edytuj] Historia
Zadaniem czwartego z kolei fortu twierdzy, zbudowanego w latach 1883-1890, była obrona szosy prowadzącej w kierunku Poznania oraz linii kolejowej. Fort stanowi typowe dzieło pięcioboczne z dwoma czołami, stykającymi się pod kątem bliskim 180°. Umocnienie o jednym wale otacza sucha fosa. Fort posiadał ceglane koszary i do obrony fosy - czołową kaponierę i dwie barkowe półkaponiery. W szyi fortu wzniesiono dużą kaponierę przeznaczoną do ostrzału międzypól, osłoniętą ziemnym rawelinem. Fort ma około 400 metrów szerokości i 200 głębokości, nie licząc kaponiery szyjowej.
Po roku 1909, w ramach likwidacji twierdzy, zniszczono część umocnień fortu. W 1939 roku trwały w oparciu o niego walki 360 pułku piechoty. Po wojnie mieściła się tutaj przetwórnia mięsna, a później obiekt przejęło wojsko.
Obecnie fort jest opuszczony. Połowa budynku koszarowego zostało zburzona jeszcze przed 1939 rokiem i rozebrana została najprawdopodobniej w okresie II wojny światowej. Na terenie w szyi fortu powstaje od 2006 osiedle mieszkaniowe Fort Chrzanów. Planowano też tam budowę skateparku i nawet sprzątnięto część terenu, ale z braku funduszy projekt umorzono.
Wpisany do rejestru zabytków jako: Fort IV Chrzanów, ul. Kopalniana 3, 1883-90, 1909, nr rej.: dec. 576/06 z 29.03.2006
[edytuj] Bibliografia
- Lech Królikowski: Twierdza Warszawa. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 2002. ISBN 83-11-09356-3.
- Stanisław Łagowski: Szlakiem twierdz i ufortyfikowanych przedmości. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2005. ISBN 83-88773-96-8.
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Zdjęcie satelitarne na Google Maps. Fort jest dobrze widoczny w środkowej części.
Twierdza Modlin
Forty: I - II - III - IV - V - VI - VII - VIII
IX - D-1 - D-2 - X - D-3 - XI - D-4 - XII - XIII - D-5 - D-6 - Grupa Fortowa "Goławice" (XIVb) - XIV - Grupa Fortowa "Carski Dar" (XV)
- XVI - D-7 - D-8 - Grupa Fortowa "Janówek" (D-9, XVII) - D-10 - XVIII
Twierdza Warszawa
Cytadela - Bateria Nadbrzeżna - Fort Siergieja - Fort Gieorgija - Fort Pawła - Fort Aleksieja - Fort Władimira - Fort Śliwickiego
Forty: P (Bema) - W (Wola) - W-Tscha (Odolany) - Tscha (Szczęśliwice) - Tscha-M (Rakowiec) - M (Mokotów) - M-Tsche (Odyńca) - Tsche (Piłsudskiego)
I - II - IIA - III - IV - V - VI - VII - VIIA - VIII - IX - X - XI - XIA - XII - XIIA - XIII - XIV - XIVA - Kawęczyn - Wawer
Twierdza Zegrze
Umocnienie Duże - Umocnienie Małe
Inne forty
Fort Beniaminów - Fort Dębe - Fort Kawęczyn - Fort Łomianki - Fort Maciołki - Fort Pustelniki - Fort Wawer
Warszawski Rejon Umocniony