Fosforyt
Z Wikipedii
Fosforyty – skały osadowe o chemicznym lub organicznym pochodzeniu.
- Chemizm: Złożone głównie z: fosforanów (zawierają do 12 do 40 % P2O5), reprezentowanych przez apatyt (kolofan) i kwarc, kalcyt, glaukonit, kaolinit, montmorillonit, czasami też limonit i substancje organiczne.ciucciu (struktura) z bezładną, rzadziej promienistą teksturą.
- charakterystyczną cechą jest zazwyczaj rozległe, poziome rozprzestrzenienie złoża o niewielkiej miąższości.
- Fosforyty tworzą wkładki, przewarstwienia lub szeroko rozprzestrzenione pokłady wśród wapieni i margli.
[edytuj] Występowanie:
Fosforyty tworzą się w wyniku wytrącania fosforanu wapnia z wody morskiej, także w czasie procesów diagenetycznych oraz poprzez nagromadzenie się szczątków różnych zwierząt, (głównie kości) i ich odchodów w klimacie suchym.
Miejsca występowania:
- Największe złoża fosforytów znajdują się w Ameryce Północnej (stany Północna Karolina i Floryda),
- na Ukrainie,
- w Rosji (Półwysep Kolski, obwód czelabiński i okolice jeziora Bajkał),
- w Maroku, Algierii, Tunezji, Egipcie i Mauretanii.
- Złoża fosforytów o najwyższej jakości eksploatowane są na maleńkiej wyspie położonej na Pacyfiku, Nauru, które to stanowią główny produkt eksportowy tej najmniejszej republiki na świecie.
W Polsce fosforyty pochodzą z dwóch okresów geologicznych - z syluru i kredy. Fosforyty sylurskie występują w Górach Bardzkich, natomiast kredowe - na obrzeżu Gór Świętokrzyskich (w okolicach Annopola nad Wisłą), a także na wyniesieniu Łeby. Eksploatacja, prowadzona wyłącznie w Górach Świętokrzyskich, została zaniechana w 1970 r.
[edytuj] Zastosowanie:
- Fosforyty są głównym źródłem fosforu w przyrodzie i stanowią podstawowy surowiec do jego uzyskiwania, a także do
- produkcji sztucznych nawozów fosforowych (superfosfat) i nawozów mineralnych, tzw. mączka fosforytowa.
