Grób
Z Wikipedii
Grób - nisza wykopana w ziemi (grób ziemny), wykuta w skale (grób skalny) lub fragment groty (katakumby), w którym podczas pochówku składane są szczątki zmarłego. W niektórych kulturach do grobu chowa się ciało w innych umieszcza się tam skremowane prochy. Groby oznaczane są czasami symbolami religijnymi bądź wytworami sztuki mającymi określać rangę zmarłego. W wielu kulturach nad grobem wznosi się nagrobki. W niektórych religiach groby nie istnieją. W innych otacza się je szczególną czcią uważając za świętość. Wierni na grobach liderów religijnych budują czasami świątynie. W niektórych kulturach do grobów oprócz ciał składane są zwierzęta lub inne przedmioty mające służyć zmarłemu w zaświatach. Pojawiają się też niezależne groby zwierząt.
Spis treści |
[edytuj] Polska
[edytuj] Historia
Słowianie przed wiekiem X wznosili najczęściej groby megalityczne, skrzynkowe, komorowe, kurhany lub w formie kamiennych kręgów. Najwięcej zachowanych kurhanów oraz kamiennych kręgów znajduje się obecnie w Odrach i Węsiorach. Złożenia ciała lub prochów zmarłego do grobu poprzedzały stosowne dla danego okresu obrzędy pogrzebowe.
Inny podzaiły wyróżniają groby: całopalne, ciałopalne, szkieletowe, szybowy i inne.
Wraz z przyjęciem w roku 966 chrześcijaństwa w Polce pojawiły się nowe formy pochówku. Symbolem oznaczającym grób stał się niewielki kopiec, na którym umieszczano jest krzyż. W czasach nowożytnych przyjęło się oznaczanie grobu płytą nagrobkową, najczęściej z imieniem i nazwiskiem osoby zmarłej, a także z datą jej narodzin i śmierci. Z kultury greckiej zapożyczony został zwyczaj umieszczania na nagrobkach krótkich utworów poetyckich (epitafium) mających przypomnieć żywym o losach zmarłego.
Cmentarze stały się w XIX wieku szczególnie ważnym miejscem w Polskiej kulturze. Tradycja powstań skłaniała do okazywania patriotycznego przywiązania do ich zmarłych ofiar. Groby stały się ważnym miejscem publicznej manifestacji poglądów Polaków.
Bardzo liczna diaspora żydowska w Polsce przez stulecia otaczała czcią groby swoich przodków. Na cmentarzach żydowskich oznaczano je macewami oraz dziełami judaistycznej sztuki sakralnej. Po holokauście groby żydowskie popadły w zapomnienie i wiele z nich zostało zniszczonych. Po roku 1989 organizacje z Izraela prowadzą działania na rzecz odrestaurowania grobów ich przodków na terenie RP.
[edytuj] Współczesność
Na polskich cmentarzach, nie licząc grobowców, groby mają zazwyczaj ustaloną większość, co na cmentarzach przykościelnych regulowane jest przez rezydujących w parafiach księży. Przede wszystkim można wyróżnić:
- Małe nagrobki, w miejscach gdzie są pochowane dzieci, często zmarłe niemowlęta.
- Groby pojedyncze, czyli groby, gdzie pochowane są osoby samotnie.
- Groby rodzinne przyjmujące najczęściej formę grobów, w których pochowane są małżeństwa.
- Groby nieznanego żołnierza - zazwyczaj wydzielone w specjalnej strefie cmentarza groby, będące często grobami masowymi.
Poza symbolami religijnymi, takimi jak krzyż czy inskrypcje w postaci krótkiej modlitwy, obecnie na pomnikach nagrobkowych często znajdują się zdjęcia osób zmarłych, na specjalnie wydzielonych powierzchniach sadzone są kwiaty lub na nowszego typu nagrobkach w wazonach zamontowanych na stałe umieszcza się kwiaty. Podczas mszy świętej za osobę zmarłą lub na grobach, podobnie jak podczas Wszystkich Świętych, zapalane są znicze lub lampki, symbolizujące życie wieczne.
Z tego względu, iż cmentarze mają określoną pojemność i z czasem stają się przepełnione, zdarza się, że niektóre osoby rezerwują sobie miejsce na cmentarzu, gdzie chcą być w przyszłości pochowane. W niektórych regionach Polski uważa się, że obrzeża cmentarza, miejsca pod płotem nie są godne chrześcijanina. Przesąd ten wynika stąd, że często praktykowano grzebanie zmarłych nie będących wyznawcami katolicyzmu poza obrębem przykościelnych cmentarzy, np. zaraz za płotem. Polskie prawo dotyczące pochówku przewiduje, że jedna osoba może spoczywać w grobie przez okres 20 lat, później, gdy rodzina zmarłego nie wykupi grobu ponownie, grób może zostać przekopany i może zostać pochowana tam inna osoba.
[edytuj] Europa
W krajach anglosaskich groby mają zwykle głębokość sześciu stóp. O zmarłych czasami mówi się, że spoczywają 6 stóp pod ziemią. Na Białorusi nagrobki często (np. w Brześciu) mają formę wysokich posągów zbliżonych wizerunkiem do osób zmarłych.
