Hawker Sea Fury

Z Wikipedii

Hawker Sea Fury
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Hawker Siddeley
Typ	samoloty myśliwsko-bombowy
Konstrukcja	całkowicie metalowa
Załoga	1
Historia
Data oblotu	21 lutego 1945
Lata produkcji	1946 – 1950
Wycofanie ze służby	1956
Dane techniczne
Napęd	1 tłokowy silnik gwiazdowy Bristol Centaurus 18
Moc	2450 KM
Wymiary
Rozpiętość	11,71 m
Długość	10,57 m
Wysokość	4,84 m
Powierzchnia nośna	26,05 m²
Masa
Własna	4190 kg
Startowa	5670 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	740 km/h
Prędkość wznoszenia	14,1 m/s
Pułap	10900 m
Zasięg	1680 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 działka Hispano-Suiza kal. 20 mm 907 kg bomb lub 8 rakiet kal. 76 mm po 27 kg
Użytkownicy
Wielka Brytania, Australia, Birma, Kanada, Kuba, Egipt, Niemcy, Irak, Holandia, Pakistan
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Hawker Sea Fury - brytyjski pokładowy samolot myśliwski z okresu po II wojnie światowej. Był najszybszym seryjnie produkowanym samolotem z silnikiem tłokowym i ostatnim samolotem śmigłowym który zestrzelił myśliwca o napędzie odrzutowym.

Spis treści 1 Powstanie 2 Wersje samolotu 3 Wykorzystanie bojowe 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Powstanie

W kwietniu 1943 roku główny konstruktor wytwórni Hawker Sidney Camm postanowił, że projektowany nowy lekki wariant Hawker Tempesta, będzie spełniał też wymagania N.7/43 wydane przez marynarkę wojenną na pokładowy myśliwiec przechwytujący. Zdecydowano więc, że praca nad lądową wersją projektu będzie prowadziła wytwórnia Hawker, a prace nad wersją pokładowego myśliwca wytwórnia Boulton-Paul.

Na początku 1944 roku wydano nowe wymagania na myśliwiec pokładowy N.22/43 i w kwietniu 1944 roku zamówiono 200 sztuk maszyna w wersji lądowej dla RAF i 200 w wersji myśliwca pokładowego dla Marynarki Wojennej, przy czym 100 z nich miała wyprodukować wytwórnia Boulton-Paul.

Pierwszy prototyp myśliwca pokładowego, SSR661, oblatano 21 lutego 1945 roku. Był napędzany silnikiem Bristol Centaurus XII z cztero-łopatowym śmigłem, miał już hak do lądowania pod sterem kierunku ale jeszcze nieskładane skrzydła. Drugi prototyp, SSR666, był napędzany silnikiem Centaurus XV o mocy 2550 KM z 5-łopatowym śmigłem i miał już składane hydraulicznie skrzydła. Pierwsza maszyna wyprodukowana przez wytwórnię Boulton-Paul, w sumie trzeci prototyp, VB857 była taka sama jak drugi prototyp i została oblatana 31 stycznia 1946 roku.

Ponieważ zakończyła się w tym czasie wojna, całkowicie zrezygnowano z produkcji wersji lądowej dla RAF, a zamówienie na wersję morską okrojono do 100 sztuk i zrezygnowano w ogóle z produkcji w wytwórni Boulton-Paul.

[edytuj] Wersje samolotu

• Mk.X — pierwszą produkowaną wersją była Mk.X, wersja myśliwska, w liczbie 50 sztuk. Była prawie identyczna z drugim prototypem, ale hak do lądowania był już dłuższy. Pierwsze egzemplarze miały jeszcze śmigło 4-łopatowe. Uzbrojenie stanowiły 4 działka kal. 20 mm, które mogły strzelać albo parami albo wszystkie naraz. Pierwszą seryjną maszynę oblatano 7 września 1946 roku. Testy na lotniskowcu HMS Victorious trwały w zimie 1946 na 1947. Na jaw wyszły problemy z hakiem do lądowania i jego mocowanie musiało zostać wzmocnione. Na wiosnę 1947 roku uznano, że samolot jest gotowy do służby.
• Mk.11 (F.B.11) — wersja myśliwsko-bombowa. Mogła przenosić do 454 kg uzbrojenia w postaci bomb, rakiet, pojemników z napalmem oraz dodatkowych zbiorników paliwa. Wydłużono w niej hak do lądowania. Wyprodukowano 615 egzemplarzy. Pozostawała w służbie do 1953 roku.
• T Mk.20 — dwumiejscowa wersja szkolno-treningowa. Pierwsza maszyna tej wersji, VX818, oblatana 15 stycznia 1948 roku, miała jeszcze osobne kabiny dla pilota i ucznia ale po uszkodzeniu tylnej kabiny w jednym z lotów, zamontowano jedna wspólną, dość długą osłonę dla obu osób. Dla instruktora ponadto zainstalowano peryskopowy system obserwacji. Uzbrojenie zmniejszono do 2 działek 20 mm. Zbudowano 60 maszyn tej wersji, dodatkowo różniły się od prototypu tym, że nie miały haka do lądowania. Rozważano zbudowanie wersji rozpoznawczej, ale porzucono ten pomysł.
• Mk.50 i Mk.51 — wersja dla lotnictwa holenderskiego. Zbudowano 24 maszyny a na licencji Fokker wyprodukował ponadto 210 sztuk pod oznaczeniem Mk.51.
• Mk.60 — wersja eksportowa, jednomiejscowa wersja myśliwsko-bombowa dla Pakistanu. Zbudowano 87 sztuk w latach 1949/50. Do tej wersji przebudowano też 11 maszyn wersji Mk.11 i prototyp.
• Mk.61 — eksportowa, dwumiejscowa wersja szkolna-treningowa dla Pakistanu. Zbudowano 5 maszyn i dostarczono razem z Mk.60.

[edytuj] Wykorzystanie bojowe

Pierwsze Hawker Sea Fury weszły do służby na lotniskowcach w 1947 roku. Była to wersja Mk.X i wyposażono w nią 5 dywizjonów Lotnictwa Marynarki: 778, 802, 803, 805 i 807. Następnie wszystkie wyprodukowane 615 F.B.11 również służyły w Lotnictwie Marynarki aż do 1953 roku kiedy, wprowadzono pierwsze odrzutowce Hawker Sea Hawk.

Hawker Sea Fury stacjonujące na lotniskowcach HMS Theseus, Ocean i Glory wzięły udział od 1950 roku w wojnie w Korei. Używano je głównie do ataków na cele naziemne. Jednak 9 sierpnia 1952 r., kpt. P. Carmichael z 800 Dywizjonu, zestrzelił MiGa - 15. Podobnie wykorzystywane były australijskie Sea Fury z lotniskowca HMAS Sydney.

Oprócz Marynarki Brytyjskiej Sea Fury latały też w Marynarce holenderskiej, specjalnie budowana wersja Mk.50, w latach 1950-1959.

W 1949 i 1950 roku wycofane ze służby Sea Fury, w liczbie 50, przekazano do lotnictwa morskiego Australii. Ponadto pewną liczbę też wycofanych ze służby Sea Fury przekazano do Kanady.

Wersje Mk.60 i Mk.61 budowano specjalnie dla Pakistanu. Pierwsze egzemplarze trafiły tam już w 1949 roku.

W 1949 roku Egipt zamówił 20 Sea Fury i dostarczono je do 1951 roku. Brały one udział w wojnie o Kanał Sueski jeszcze w 1956 roku.

W 1957 roku, pewna liczba Sea Fury w wersjach Mk.10, Mk.11 i Mk.20 wróciło do wytwórni Hawker, gdzie 18 Mk.11 i 3 Mk.20 po remoncie, sprzedano w 1958 roku do Birmy. Kolejne 11 Mk.11 i 2 Mk.20 w 1958 roku sprzedano na Kubę. W 1961 roku wzięły one udział w obronie przed inwazją w Zatoce Świń. 18 Mk.20 sprzedano w 1959-60 do Niemiec, gdzie przebudowano je na latające cele dla Luftwaffe.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zdjęcia Fury Mk.X
• http://www.fleetairarmarchive.net/aircraft/Seafury.html