Hawker Tempest

Z Wikipedii

Hawker Tempest
Hawker Tempest Mk V
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	Hawker Aircraft Limited
Typ	myśliwiec
Konstrukcja	dolnopłat, półskorupowa, metalowa
Załoga	1 pilot
Historia
Data oblotu	2 września 1942
Dane techniczne
Napęd	1 × Napier Sabre IIA, lub Napier Sabre IIB, lub Napier Sabre IIC
Moc	IIA: 2180 KM (1604 kW) IIB: 2200 KM (1619 kW) IIC: 2260 KM (1663 kW)
Wymiary
Rozpiętość	12,50 m
Długość	10,26 m
Wysokość	4,90 m
Powierzchnia nośna	28,06 m²
Masa
Własna	4080 kg
Startowa	5420 kg
Osiągi
Prędkość maksymalna	682 km/h
Prędkość wznoszenia	15,3 m/s
Pułap	11150 m
Zasięg	1180 km (z dodatkowymi zbiornikami – 2450 km)
Dane operacyjne
Uzbrojenie
4 × działko Hispano-Suiza kal. 20 mm (po 2 w skrzydłach) 8 × niekierowany pocisk rakietowy SAP-60 (po 4 pod skrzydłami), lub 2 × bomba o masie 454 kg
Użytkownicy
Wielka Brytania, Indie, Pakistan

Hawker Tempest – brytyjski samolot myśliwski, zaprojektowany i zbudowany w 1942 roku w wytwórni Hawker Aircraft Limited

Spis treści 1 Historia 2 Użycie w lotnictwie 3 Opis konstrukcji 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Konstruktor wytwórni Hawker Aircraft Limited inż. Sydney Camm po wprowadzeniu do produkcji seryjnej samolotu Hawker Typhoon, już od marca 1940 roku, podjął dalsze prace konstrukcyjne nad tym samolotem, zwłaszcza nad poprawą jego osiągów i właściwości na dużych wysokościach. Ponieważ główną przyczyną problemów w Typhoonie było wąskie i długie skrzydło, wśród studiów pojawił się projekt nowego skrzydła o cieńszym profilu i obrysie eliptycznym, ale o profilu laminarnym. Skrzydło było też szersze a ponieważ uzbrojenie stanowiły 4 działka Hispano-Suiza kal. 20 mm o długiej lufie umieszczone w skrzydłach, udało się cofnąć i umieścić głębiej w skrzydle. Chłodnicę dla silnika Sabre IV postanowiono zamontować w krawędzi natarcie skrzydła od strony kadłuba, likwidując tym samym charakterystyczną "brodę" z Typhoona mieszczącą tą chłodnicę, poprawiło to też aerodynamikę i opór stawiany przez chłodnice o ok. 2/3. Wymusiło też przeniesienie stąd zbiorników paliwa do przedniej krawędzi skrzydła bardziej na zewnątrz. Ponieważ jednocześnie zbiorniki te uległy one zmniejszeniu, ponieważ skrzydło było cieńsze niż w Typhoonie, wydłużono, więc o 53 cm kadłub, przesuwając silnik do przodu, i przed kabiną umieszczono kolejny zbiornik paliwa, aby nie uległ zmniejszeniu zasięg samolotu. Zastosowano też inny kształt płetwy grzbietowej i wydłużono ogon samolotu. Nowe cieńsze skrzydło wymagało też przeprojektowania podwozia głównego. Projekt był gotowy w październiku 1941 roku. I pod niego, miesiąc później, Ministerstwo Lotnictwa wydało specyfikację F10/41 i zamówiło 2 prototypy. Projekt początkowo oznaczono jako Typhoon Mark II, ale w dniu 28 lutego 1942 roku zmieniono nazwę samolotu i jako nowa konstrukcja otrzymała nazwę Hawker Tempest.

Samolot ten zamierzano produkować w kilku wersjach (stąd też zamówiono odpowiednio prototypy dla każdej z wersji, oprócz wersji Mk.VI, której plany powstały później):

• Mk I – z silnikiem rzędowym Napier Sabre IV o mocy 2500 KM (1840 kW) i chłodnicami w skrzydłach,
• Mk II – z silnikiem gwiazdowym Bristol Centaurus V o mocy 2520 KM (1855 kW),
• Mk III – z silnikiem rzędowym Rolls-Royce Griffon IIB,
• Mk IV - z silnikiem rzędowym Rolls-Royce Griffon 61,
• Mk V – z silnikiem rzędowym Napier Sabre IIA lub IIB
• Mk VI – przerobiona wersja Mk V przystosowana do służby w krajach tropikalnych, napędzana silnikiem Napier Sabre V o mocy 2340 KM (1722 kW), mająca wlot powietrza do chłodnicy w skrzydłach.

Pierwszy prototyp (prototyp wersji Mk. V) oblatano w dniu 2 września 1942 roku. Był on przerobiony z seryjnego samolotu myśliwskiego Hawker Typhoon, uczyniono tak aby przyśpieszyć prace nad nim. Miał, więc jeszcze osłonę kabiny, drzwi do kabiny typu samochodowego i silnik Sabre II oraz ogon z Typhoona. Szybko jednak wymieniono mu osłonę kabiny na kroplową i ogon na docelowy, cieńszy, zgodny z projektem. Prototyp ten zachowywał się w powietrzu doskonale. Wykazywał tylko problemy ze stabilnością więc, wykonano cieńsze ale o większej rozpiętości usterzenie poziome.

Jeszcze w sierpniu 1942 roku Ministerstwo lotnictwa zamówiło 400 sztuk Tempest z silnikiem Sabre IV, ale rozwój tego silnika napotykał problemy. Pierwszy prototyp z tym silnikiem oblatano dopiero 24 lutego 1943 oznaczony jako Hawker Tempest Mk I. Opóźnienie nastąpiło, głównie ze względu na problemy z dopracowaniem chłodnic w krawędziach natarcia skrzydła. Również on miał początkowo osłonę kabiny i ogon takie same jak w Typhoonie. Model ten podczas prób osiągnął prędkość maksymalną 746 km/h na wysokości 7500 m. Okazało się jednocześnie, że redukcja "brody" z chłodnicami nie przyniosła dużej poprawy osiągów, więc z pozostałych wersjach zrezygnowano z tego pomysłu. Ponieważ silnik Sabre IV był nadal niedopracowany, nie zbudowano więcej ani jednego egzemplarza wersji Mk. I, a do produkcji seryjnej skierowano wersję Mk. V z silnikiem Sabre II.

Seryjny samolot Hawker Tempest Mk V został wyprodukowany w wytwórni Hawker w Langley i oblatany 21 czerwca 1943 roku. Charakteryzował się on silnym uzbrojeniem, podobnie jak samolot Hawker Typhoon złożonym z 4 działek 20 mm, był natomiast od niego nieco szybszy i zwrotniejszy. Do sierpnia 1945 roku ogółem wytworzono 805 samolotów w tej wersji. Pierwszych 100 sztuk miało jeszcze działka o długiej lufie które wystawały przed krawędź skrzydła. Ponadto wzmocniono połączenie kadłuba z ogonem płytami podobnymi do łusek ryby przez co ogona nie można było odłączyć od kadłuba i ponadto i oznaczono je jako Tempest V Series 1. Pozostałe Mk. V miały już działka o krótkiej lufie, nie wystające poza krawędź skrzydła, mogły też przenosić dodatkowe zbiorniki z paliwem, oznaczono je jako Tempest V Series 2.

Wersja Mk. II miał być początkowo napędzana silnikiem rzędowym Napier Sabre IVA o mocy 2250 KM. Główny konstruktor Sydney Camm uważał jednak że zastosowanie silnika gwiazdowego pozwoliłoby osiągnąć więcej niż z silnikiem rzędowym. Wykorzystując rozwiązania z FW190 dotyczące chłodzenia instalacji olejowej oraz odprowadzania spalin postanowiono zastosować silnik gwiazdowy Bristol Centaurus. 28 czerwca 1943 roku oblatano prototyp samolotu Hawker Tempest Mk II z silnikiem gwiazdowym. W samolocie tym zmianie uległ tylko przód kadłuba przystosowany do pomieszczenia silnika Bristol Centaurus IV mającego inny kształt i większą średnicę od silnika rzędowego Napier Sabre. Próby wykazały doskonałe właściwości, jedynym poważnym problemem były wibrację, które szybko wyeliminowano stosując 6 gumowych podkładek. Ponieważ wersja ta byłą o wiele bardziej obiecująca niż wersje z silnikiem Sabre, zamówiono 500 sztuk, ale zakłady Gloster były w tym czasie, rok 1942 i 1943, zajęte produkcją Typhoona oraz rozwojem samolotu odrzutowego Meteor i nie były w stanie podjąć produkcji tej wersji. Wersję tę skierowano do produkcji seryjnej w zakładach Bristol, ale zanim ją tam podjęto z kolei przeniesiono ją do samych zakładów Hurrican. Wszystko to spowodowało opóźnienia w produkcji tej wersji. Od 4 października 1944 roku, a do 8 czerwca 1946 roku wykonano 450 samoloty tej wersji z silnikiem Centaurus V. W tym 136 w czystej wersji Mk. II a 316 jako Tempest FB.IIs, samolot myśliwsko-bombowy o wzmocnionej konstrukcji skrzydła. Tempest Mk.II nigdy nie wziął udział w walkach.

Zrezygnowano natomiast z produkcji seryjnej samolotów Hawker Tempest Mk III i Mk IV. Obie wersje miały być napędzane silnikiem Rolls-Royce Griffon. Budowę prototypu wersji Mk. IV odwołano w lutym 1943 roku. Zbudowano jeden prototyp wersji Mk.III. Napęd stanowił silnik Griffon 85 i próby z nim przeprowadzono w sierpniu 1944 roku jako "lekkiego" myśliwca. Potem zabudowano na nim silnik Napier Sabre VIII o mocy aż 3000 KM. Z nim samolot osiągnął prędkość aż 777 km/h. Samolot dalej rozwijano w ramach projektu Hawker Fury.

Ostatnią produkowana seryjnie wersją była wersja Hawker Tempest Mk VI, a pierwszy samolot tej wersji został oblatany 9 maja 1944 roku, do końca 1945 roku zbudowano tylko 142 samolotów tej wersji mino zamówienia na kilkaset sztuk. Maszyna bazował na płatowcu wersji Mk.V, ale napęd stanowił silnik Sabre V o mocy 1745 kW (2,340 KM). W związku z tym przeniesiono do nasady skrzydeł przy kadłubie chwyty powietrza do chłodnic oleju oraz gaźnika, pozostawiając całe miejsce w "brodzie" pod silnikiem dla chłodnicy silnika. Było to też konieczne ponieważ wersja ta miała operować głównie na Środkowym Wschodzie w znacznie wyższych temperaturach niż w Europie.

Wersje samolotu Hawker Tempest produkowane seryjnie:

• F Mk II – wersja z silnikiem gwiazdowym Bristol Centaurus V o mocy 2520 KM (1855 kW). Produkowana w latach 1943 – 1946.
• F Mk V – wersja z silnikiem rzędowym Napier Sabre IIA o mocy 2180 KM (1604 kW) lub Napier Sabre IIB o mocy 2200 KM (1619 kW). Produkowana w latach 1943 – 1945.
• F Mk VI – wersja z silnikiem Napier Sabre V o mocy 2340 KM (1722 kW), przystosowana do lotów w strefie tropikalnej. Produkowana w latach 1944 – 1945.

Łącznie w latach 1943 – 1946 wyprodukowano 1397 samolotów Hawker Tempest wszystkich wersji.

[edytuj] Użycie w lotnictwie

W II wojnie światowej używane były tylko samoloty Hawker Tempest Mk V. Wprowadzono je do służby do dywizjonów myśliwskich RAF 3 i 486, a od lipca 1944 roku do dywizjonu 56. Pozostałe wersje seryjne samolotów Hawker Tempest Mk II i Mk VI weszły do służby po zakończeniu II wojny światowej.

W lotnictwie brytyjskim były używane do 1951 roku. Oprócz lotnictwa brytyjskiego samoloty tego typu używało lotnictwo Indii i Pakistanu. W lotnictwie pakistańskim używano ich do 1953 roku.

Na samolotach Hawker Tempest Mk V latali bojowo polscy piloci w składzie 56 dywizjonu myśliwskiego RAF. Wykonywali oni głównie loty szturmowe oraz zwalczali niemieckie pociski rakietowe V-1.

[edytuj] Opis konstrukcji

Samolot Hawker Tempest Mk V był jednomiejscowy samolotem myśliwskim, dolnopłatem o konstrukcji półskorupowej metalowej. Podwozie klasyczne – wciągane w locie. Napęd: 1 silnik rzędowy, śmigło metalowe czterołopatowe

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Zdjęcia
• Zdjęcia