Jan Zieja
Z Wikipedii
Jan Zieja (ur. 1 marca 1897 w Osse, zm. 19 października 1991 w Warszawie) – polski duchowny, działacz społeczny, tłumacz, publicysta i pisarz religijny, żołnierz wojny roku 1920, kampanii wrześniowej 1939 r., kapelan Szarych Szeregów i AK (ps. Wojciech, Rybak), uczestnik powstania warszawskiego, działacz opozycji niepodległościowej w PRL, podpułkownik WP.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Był synem ubogich rolników z Kielecczyzny, jednakże od najmłodszych lat wykazywał szczególne zainteresowanie nauką. Dzięki pomocy proboszcza z rodzimej wsi, a także stypendium udzielonego przez jednego z właścicieli ziemskich, mógł rozwijać się w tym kierunku. Od 1907 r. podjął naukę w warszawskim gimnazjum im. Chrzanowskiego, którą następnie wznowił w roku 1910, po dwuletniej przerwie spowodowanej problemami finansowymi, w również warszawskim gimnazjum im. Św. Stanisława Kostki.
Już w okresie szkolnym udzielał się społecznie - był harcerzem, brał czynny udział w wydawaniu i kolportażu pisma "Lud Polski" oraz wstąpił do Narodowego Związku Chłopskiego. W roku 1915 ukończył gimnazjum, lecz z powodów politycznych nie uzyskał świadectwa maturalnego.
Mimo to, w tym samym roku wstąpił do seminarium duchownego w Sandomierzu. 5 lipca 1919 r. uzyskał z rąk biskupa M. Ryxa święcenia kapłańskie. W tym samym roku podjął studia teologiczne na Uniwersytecie Warszawskim. Podczas wojny polsko-bolszewickiej w roku 1920 zgłosił się na ochotnika do wojska jako kapelan. Służbę tę pełnił w 8. Pułku Piechoty Legionów. Po wojnie wznawia studia. W roku 1922 r. spędza pół roku w Rzymie studiując tam w Instytucie Biblijnym i Wschodnim. Zwieńczeniem okresu studiów jest uzyskanie absolutorium (bez tytułu naukowego).
W latach 1923-1928 pełni funkcje kościelne w parafiach w Radomiu, Zawichoście i w Kozienicach. Podjął również próbę życia zakonnego w zgromadzeniu oo. kapucynów, jednakże po 3 miesiącach zrezygnował. W roku 1928 przeniesiony do diecezji pińskiej, gdzie pełni funkcję m.in. kapelana tamtejszego biskupa, oraz sekretarza generalnego diecezjalnej Akcji Katolickiej.
W latach 1932-1934 studiuje judaistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Po ich odbyciu, wraca do Pińska gdzie zostaje wykładowcą katechetyki w Wyższym Seminarium Duchownym oraz pełni rolę wizytatora nauczania religii w szkołach znajdujących się na terenie diecezji. Zostaje również kapelanem ss. urszulanek w Mołodowie.
W roku 1939 zostaje zmobilizowany do wojska. Dostaje przydział na kapelana w 84. pułku Strzelców Poleskich. Po kapitulacji trafia do Lasek, gdzie na krótko zostaje kapelanem tamtejszego zakładu dla ociemniałych. Następnie trafia do Warszawy, gdzie przebywa aż do upadku powstania warszawskiego. W tym okresie pełnił funkcje duszpasterskie w organizacjach konspiracyjnych: był kapelanem przy Komendzie Głównej AK,Szarych Szeregów, oraz BCh. W czasie okupacji współpracował z Żegotą oraz Frontem Odrodzenia Polski.
W trakcie powstania warszawskiego został kapelanem pułku "Baszta" walczącego na Mokotowie. Po upadku powstania trafia do obozu przejściowego w Pruszkowie, a następnie zostaje wywieziony na roboty do Niemiec.
Po zakończeniu wojny trafia na Ziemie Odzyskane, do Słupska. W latach 1945-1949 różne funkcje kościelne w tamtejszych parafiach, aktywnie włączając się również w działalność charytatywną (organizacja Domu Matki i Dziecka, kuchni dla ubogich) oraz społeczną (utworzenie biblioteki, Uniwersytetu Ludowego, oraz pierwszego i jedynego przez długi czas pomnika Powstańców Warszawskich).
Następnie powraca do Warszawy, i podejmuje pracę proboszcza w parafiach na Woli i Jelonkach. Od 1950 do 1959 r. pełni funkcję rektora kościoła ss. Wizytek. Od roku 1960 z powodów zdrowotnych zajął się głównie pracą pisarską i duszpasterską. Odtąd znajdował się pod opieką ss. Urszulanek w domu przy ul. Wiślanej 2 w Warszawie. Choroba nie przeszkadzała mu w udzielaniu się w życiu społecznym - był jednym z założycieli KORu w 1976 r. (był przewodniczącym Rady Funduszu Samoobrony Społecznej "KOR"), a następnie Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela w 1977 r.(choć nie działał w tej organizacji). Do końca swojego życia był sympatykiem NSZZ Solidarności, wspierał duchowo jej członków.
Spoczywa na cmentarzu w podwarszawskich Laskach.
[edytuj] Publikacje
- Katechizm życia chrześcijańskiego (1949)
- Zasady życia chrześcijańskiego (1960)
- Światłość świata - Życie Jezusa Chrystusa i Jego uczniów opowiadane słowami Ewangelii i Dziejów Apostolskich (1961)
- Przyjdź, Panie! Ewangelia i życie (1966)
- Życie religijne (1967)
- Liturgia życia (1975)
- Wierzę. Katechizm (1979)
- Życie Ewangelią (1991) (spisana przez Jacka Moskwę)
[edytuj] Odznaczenia
- Krzyż Virtuti Militari
- Krzyż Walecznych
- Warszawski Krzyż Powstańczy
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
[edytuj] Uzyskane tytuły kościelne
- prałat domowy Jego Świątobliwości papieża Jana XXIII
- kanonik teolog Kapituły Katedralnej Pińskiej
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona poświęcona życiu i działalności ks. Jana Ziei
- Artykuł ks. Bonieckiego - ks. Zieja a odchodzący z Kościoła księża
| Poprzednik ks. Jan Mauersberger |
Kapelan Szarych Szeregów 1941-1945 |
Następca ks. Jan Ujma |
