Jaromar I
Z Wikipedii
Jaromar I. (ur. przed 1141 r.; zm. 1218 r., przed sierpniem) – książę rugijski od 1170 r.
[edytuj] Życiorys
Według pomorskiego kronikarza Tomasza Kantzowa jego ojcem był Racław Rugijski (1105-1141). Rządził wraz z bratem Tesławem. 15 czerwca 1168 r. król duński Waldemar I Wielki i biskup Roskilde Absalon zdobyli warowną świątynię Arkona. Po rokowaniach, które prowadził biskup Absalon, książęta rugijscy poddali bez walki swoją stolicę Charenzę, złożyli hołd lenny królowi duńskiemu i zobowiązali się przyjąć chrześcijaństwo. Tesław jest po raz ostatni wzmiankowany w 1170 r. Od 1181 r. Jaromar występuje w źródłach, jako jedyny władca Rugii. Jako wasal Danii, Jaromar brał udział w wyprawach wojennych duńskich władców na teren Pomorza. Gdy król duński Kanut VI odmówił złożenia hołdu Fryderykowi Barbarossie, książę zachodniopomorski Bogusław I usiłował podporządkować sobie Rugię. Flota pomorska poniosła jednak klęskę w Zatoce Greifswaldzkiej pokonana przez siły rugijskie i duńskie. W tym samym i następnym roku wojska duńsko-rugijskie zaatakowały obszary nad Pianą i Zalewem Szczecińskim. W 1186 r. Bogusław I musiał złożyć hołd królowi duńskiemu. W 1187 r. po śmierci Bogusława I, wobec małoletności jego synów Bogusława II i Kazimierza II, Jaromar I został ustanowiony ich opiekunem przez Kanuta VI, pomimo jednoczesnego mianowania szczecińskiego kasztelana Warcisława Świętoborzyca kuratorem księstwa pomorskiego. Do 1208 r. rzeczywiste rządy w księstwie sprawowała jednak matka książąt Anastazja (córka księcia kaliskiego Mieszka III Starego).
Od ok. 1180 r. Jaromar I rezydował w grodzie Rudard koło Bergen. Polecił wówczas rozpocząć budowę kościoła mariackiego i palatium w Bergen. Z powodu sprzeciwu Duńczyków musiał zmienić plany. Zrezygnował z budowy palatium, a przy kościele ufundował klasztor benedyktynek.
Poza Rugią Jaromar I na stałym lądzie panował nad terenami aż do górnej Piany, ziemiami Wusterhusen, Loitz, Gützkow, Miserez i Ziethen. Ziemie Lassan i Ziethen po sporze z księżną wdową Anastazją, król duński przyznał księstwu zachodniopomorskiemu. W 1198 r. wybuchła wojna pomiędzy Danią a Pomorzem i Brandenburgią. W jej wyniku Jaromar I utracił tereny na południe od rzeki Ryck. W celu umocnienia swojej granicy w 1199 r. książę rugijski ufundował u ujścia rzeki Ryck opactwo cystersów w Edenie koło Greifswaldu zasiedlone mnichami ze zniszczonego klasztoru w Dargunie. Wkrótce zakonnicy z Edeny rozpoczęli kolonizację swoich posiadłości osadnikami z Dolnej Saksonii, Westfalii i Starej Marchii. W okresie rządów Jaromara I Rugia była stosunkowo gęsto zasiedlona przez Słowian i nie objęła jej niemiecka kolonizacja. Książę w czasie swoich rządów wspierał chrześcijaństwo i fundował kościoły. Po śmierci został pochowany w kościele w Bergen na Rugii. W wieży na północ od głównego wejścia zachował się kamień uchodzący za nagrobek Jaromara I. Według innej wersji upamiętnia on pogańskiego kapłana.
[edytuj] Potomstwo
Jaromar I ożenił się Hildegardą, córką króla duńskiego Kanuta V. Z tego małżeństwa pochodziło pięcioro dzieci:
- Barnuta (ur. przed 1193 r., zm. po 1235 r.)
- Wisław I (ur. przed 1193 r., zm. 1255-1256)
- Pybygnew (wzmiankowany w 1232 r.)
- Łucja (ślub przed 1194 r., ostatnia wzmianka w 1208 r.), żona Władysława Laskonogiego
- Świętopełk (wzmiankowany w 1207 r.)
[edytuj] Literatura
- Joachim Wächter:Das Fürstentum Rügen - Ein Überblick. W: Beiträge zur Geschichte Vorpommerns: die Demminer Kolloquien 1985–1994. Thomas Helms Verlag, Schwerin 1997, ISBN 3-931185-11-7.
