Kaplica bpa Piotra Gamrata na Wawelu

Z Wikipedii

lokalizacja na planie Katedry Wawelskiej

Kaplica bpa Gamrata zw. także Grochowskiego, pw. Św. Katarzyny – jedna z kaplic przylegających do katedry wawelskiej. Znajduje się po północno-wschodniej stronie świątyni, pomiędzy kaplicą Św. Małgorzaty i kaplicą Mariacką.

[edytuj] Dzieje

Wzniesiona została w 1. połowie XIV wieku. Pierwotnie gotycka, miała kształt prostokąta zamkniętego trójboczną absydą. Nakryta była sklepieniem krzyżowo-żebrowym. W latach 1545-1547 otrzymała nowy renesansowy kształt. Przebudowa została wykonana na polecenie królowej Bony na kaplicę grobową bpa Piotra Gamrata, sprawującego później funkcję arcybiskupa gnieźnieńskiego. Powtórnie przebudowana została w połowie XVII wieku przez kanonika Jerzego Grochowskiego. Wówczas otrzymała nowy barokowy wystrój, z pozostawieniem z renesansowej przebudowy nagrobka biskupa. Powstała kaplica na planie kwadratu (wewnątrz zachowała wnękę - ślad po dawnej gotyckiej absydzie), sklepienia otrzymały dekorację stiukową.

[edytuj] Wystrój

Najcenniejszym zachowanym tu dziełem jest znajdujący się przy południowej ścianie renesansowy nagrobek bpa Gamrata (zm. 1545) dłuta Jana Marii Padovana, z lat 1545-1547. Powstał na życzenie Bony,a wzorowany został na pobliskim nagrobku Piotra Tomickiego. Sarkofag z leżącą figurą biskupa umieszczono w prostokątnej niszy, ozdobionej płaskorzeźbami przedstawiającymi Marię z Dzieciątkiem w asyście patronów Polski: świętych Stanisława i Wojciecha. Na zwieńczeniu umieszczono figury świętych: Pawła oraz Katarzyny Aleksandryjskiej - patronki kaplicy.

Wykonany z czarnego marmuru ołtarz pochodzi z XVIII w. Ozdobiony jest obrazem NP Marii z Dzieciątkiem i św. Katarzyny. Epitafium Grochowskiego (zm. 1659) pochodzi z 1651 r. W wejściu zachowała się renesansowa krata z brązu.

[edytuj] Bibliografia

• Kazimierz Kuczman, Wzgórze Wawelskie: Przewodnik, [Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków], Kraków 1988, wyd. drugie.