Karol Otto Kniaziewicz
Z Wikipedii
Karol Otto Kniaziewicz herbu własnego (ur. 4 maja 1762 w Assiten (Asītes) w Kurlandii - zm. 9 maja 1842 w Paryżu), generał dywizji Wojsk Polskich, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, jeden z dowódców Legionów Polskich, twórca i dowódca Legii Naddunajskiej, uczestnik kampanii napoleońskiej, działacz emigracyjny.
W latach 1774-1776 uczył się w Szkole Rycerskiej i w Szkole Artylerii.
W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792 roku otrzymał rangę majora, a po bitwie pod Boruszkowcami utracił ją i został ponownie porucznikiem.
Uczestniczył w bitwie pod Dubienką (18 lipca 1792). W czasie insurekcji był w sztabie generała Zajączka, ponownie w stopniu majora. Walczył pod Chełmem. W lipcu tego roku został pułkownikiem, a w sierpniu walczył już jako generał major. Walczył pod Maciejowicami (10 października 1794), gdzie dostał się do rosyjskiej niewoli razem z Tadeuszem Kościuszką. Ułaskawiony przez cara Pawła I wyjechał do Włoch, gdzie w 1797 wstąpił do Legionów Polskich jako dowódca 1. Legii.
3 lipca 1798 zajął Rzym. Odznaczył się pod Magliano (1 grudnia 1798), 4 grudnia pod Civita Castellana, 9 grudnia zdobył umocnienia pod Calvi oraz, 30 grudnia, twierdzę Gaeta. W styczniu 1799 został mianowany generałem dywizji. Za wojenne zasługi został wyróżniony przywiezieniem do Paryża zdobytych w kampanii neapolitańskiej 100 sztandarów, które osobiście wręczył Dyrektoriatowi. Na mocy uchwały Rady Pięciuset z 6 września 1799, jesienią tego roku zorganizował Legię Naddunajską i 28 listopada otrzymał nominację na jej dowódcę. Na czele Legii bił się pod Offenbach 12 lipca 1800 i Hohenlinden (18 października tego roku), walnie przyczyniając się do zwycięstwa Francuzów.
Nie zgadzając się na pokój podpisany w Lunéville 9 lutego 1801, podał się do dymisji. Wrócił do kraju i zajął się gospodarzeniem na roli. W 1807 nie przyjął propozycji cara Aleksandra I, który proponował mu dowodzenie wojskiem polskim u boku Rosji. W 1812 wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego i objął dowództwo 18 Dywizji Piechoty 5 Korpusu Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego. Walczył pod Smoleńskiem (17-18 sierpnia 1812), Możajskiem (7 września), Tarutino (18 października) i w bitwie nad Berezyną (26-28 listopada), gdzie na krótko przejął dowództwo nad resztkami Korpusu. Ranny w tej bitwie wrócił do Warszawy. W dowód uznania jego zasług wojennych został odznaczony 17 listopada 1812 Krzyżem Komandorskim Orderu Virtuti Militari.
W marcu 1813 porzucił służbę u boku Napoleona, co spotkało się z powszechnym potępieniem. W maju 1814 został powołany przez cara do prac w Komitecie Organizacyjnym Wojskowym, jednak na skutek sporów z wielkim księciem Konstantym w grudniu wystąpił z tego Komitetu i opuścił kraj. Od 1817 mieszkał w Dreźnie, następnie w Paryżu. Po wybuchu powstania listopadowego został przedstawicielem Rządu Narodowego w Paryżu.
Po upadku powstania pozostał na emigracji. Był animatorem życia naukowego oraz autorytetem moralnym Wielkiej Emigracji. Członek władz Związku Jedności Narodowej. [1] Jako stały gość domu Mickiewiczów należał do grona pierwszych słuchaczy recytacji powstających strof "Pana Tadeusza". Uznawany jest za współtwórcę Biblioteki Polskiej w Paryżu. Jego pasierbica Aleksandra była żoną gen. Michała Gedeona ks. Radziwiłła, Naczelnego Wodza armii powstańczej.
Był kawalerem Legii Honorowej, jego nazwisko widnieje na Łuku Triumfalnym w Paryżu.
Pochowany został na cmentarzu Montmorency.
[edytuj] Bibliografia
- Andrzej Szutowicz. 2005. Gen. Karol Kniaziewicz (1762-1842). Drawno: Kawaliera
- Henryk P. Kosk. 1998. Generalicja polska, t.1. Pruszków: Wydawnictwo Ajaks
- Marek Tarczyński. 1988. Generałowie powstania listopadowego. Warszawa: Wydawnictwo MON
