Kawon

Z Wikipedii

Kawon
Citrullus vulgaris
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	dyniowce
Rodzina	dyniowate
Rodzaj	Citrullus
Gatunek	kawon, arbuz
Nazwa systematyczna
Citrullus lanatus (Thunb.) Matsumura & Nakai
Galeria zdjęć i grafik

Kawon, arbuz (Citrullus lanatus (Thunb.) Matsumura & Nakai^[1]) - gatunek rośliny z rodziny dyniowatych. Wywodzi się z Afryki. W Polsce jest uprawiany.

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Wartości odżywcze i lecznicze 3 Zastosowanie 4 Kultywary 5 Przypisy

[edytuj] Charakterystyka

Łodyga

Płożąca się, bywają jednak formy krzaczaste o podnoszącej się łodydze. Łodyga w przekroju jest okrągła. Jej długość osiąga 2 metry. Bywają jednak odmiany wytwarzające pędy, które wraz z bocznymi pędami po rozciągnięciu wytaczają średnicę do 6 metrów.

Liście

Liście rośliny są duże, ciemnozielone, u podstawy sercowate, a wyżej położone, silnie powcinane trój- lub pięciodzielne , osadzone na ogonkach liściowych. W węzłach liściowych wyrastają wąsy czepne.

Kwiaty

Kwiaty kawonu są najmniejsze ze wszystkich uprawianych gatunków rodziny dyniowatych. Kwiaty rozmieszczone są pojedynczo w kątach liści. Rośliny są na ogół jednopienne. Najpierw pojawiają się kwiaty męskie, a później po tygodniu żeńskie. Korona kwiatu zwykle jest żółta lub zielonkawożółta, połączona w rurkę,z pięcioma płatkami. Kwiaty otwierają się na bardzo krótki okres, zwykle po wschodzie słońca i pozostają otwarte jeden dzień, potem opadają. Na kawonie występuje 10-30 kwiatów żeńskich i odpowiednio 100-400 męskich. Kwiaty są obcopylne.

Owoce

Owoce to rzekome jagody, są jadalne, mają słodki, ciemnoczerwony, pomarańczowy, żółty lub biały miąższ (mezokarp). Perikarp czyli tzw. skóra, składa się z dwóch warstw. Dzięki złożonej budowie skóra jest mocna i twarda w kolorze ciemnozielonym lub nakrapiana promieniście w różnych odcieniach zieleni. Pod koniec wegetacji roślina zawiązuje nasiona. Barwy nasion są również bardzo zmienne: od białej lub żółtej poprzez żółtobrązową, brązową i czarną do czerwonej, a nawet zielonej.

Korzenie

System korzeniowy jest bardzo rozległy i płytki. Sięga w głąb tylko na około 60 cm.

[edytuj] Wartości odżywcze i lecznicze

• Zawiera aż 92 % wody, dlatego też dobrze gasi pragnienie. Ma orzeźwiający smak, do czego przyczynia się zawartość kwasu jabłkowego i cytrynowego i słodkawy, przyjemny smak. Ma znikomą zawartość witamin; zaledwie 0,03 mg% B1, 0,04 mg% B2 i 6 mg% C. Zawiera trochę potrzebnych organizmowi pierwiastków: ok. 70 mg% potasu, 11 mg% wapnia , 8 mg% chloru, 8 mg% sodu, 7 mg% siarki, 3 mg% magnezu i fosforu, 02 mg% żelaza i ok. 0,07 mg% miedzi. Ma znikomą wartość energetyczną - zaledwie 10 kalorii w 100 g. ^[2]
• Polepsza przemianę materii, wpływa korzystnie na układ pokarmowy. Jest też używany do maseczek na skórę, działa bowiem przeciwzmarszczkowo, tonizująco i ściągająco, pomaga przy leczeniu stanów zapalnych skóry i zajadów.^[2]
• Arbuz dzięki dużej zawartości wody w owocach jest gatunkiem moczopędnym, zalecanym dla chorych na nerki. Z badań wynika również, że podobnie jak pomidor i czerwony grejpfrut jest źródłem likopenu, który ma właściwości wspomagania leczenia chorób nowotworowych.^[2]

[edytuj] Zastosowanie

• Roślina uprawna. Jest uprawiany jako warzywo. Obecnie uprawiany jest w wielu krajach, na różnych zamieszkanych kontynentach. Największym producentem są Chiny, a następnie Turcja. W Europie krajami, w których uprawia się arbuzy są Hiszpania, Portugalia, Włochy, Chorwacja, Francja, Grecja, Bułgaria, Rumunia, Węgry i Ukraina.
  • Historia uprawy: Wymieniany jest już w Biblii, w Chinach i Indiach uprawiany był od niepamiętnych czasów. Do Europy dotarł ok. XI-XII w, a w XIV w, na naszych terenach wyróżniano już kilka odmian arbuzów.^[2] W Polsce również wyhodowano odmianę odporną na niskie temperatury.
  • Uprawa: Roślina światłolubna, ciepłolubna i potrzebująca bardzo dużo wody. Optymalna temperatura powietrza waha się od 21 do 29 st. C minimalna to 18, a maksymalna 35 stopni. Stąd w warunkach naturalnych rośnie w krajach o ciepłym i gorącym klimacie. Dobrze rośnie na glebach o pH 5,5-6,0, próchniczych, bogatych w składniki pokarmowe i na glebach wcześniej nie zajętych pod uprawę. W Polsce uprawiany głównie w szklarniach i tunelach foliowych.

[edytuj] Kultywary

'Bingo', 'Crimson Sweet', 'Janosik', 'Sugar Baby', 'Rosario'.

Przypisy