Kościół św. Antoniego Padewskiego i klasztor franciszkanów konwentualnych w Poznaniu
Z Wikipedii
Kościół św. Antoniego Padewskiego i klasztor franciszkanów konwentualnych w Poznaniu mieści się u podnóża Góry Przemysła (Góry Zamkowej).
[edytuj] Historia
Franciszkanów do Poznania sprowadził w pierwszej połowie XVII w. biskup Andrzej Szołdrski, jednak wzbudzali oni niechęć innych zakonów (głównie bernardynów), którzy posiadali już swój kościół w mieście. Sprawiło to, że otrzymali miejsce przy dzisiejszej ul. Grobla, gdzie wznieśli w 1646 drewniany kościółek (na jego miejscu stoi dziś Kościół pw. Wszystkich Świętych w Poznaniu). Dziesięć lat później świątynia spłonęła, a mnisi otrzymali nieistniejący już kościół św. Rocha w osadzie Miasteczko, przy którym wznieśli klasztor, mimo to nadal starali się o miejsce na świątynię w obrębie murów miejskich. Udało im się to w 1668, gdy uzyskali plac pod budowę u podnóża Góry Zamkowej. W 1674 franciszkanie zawarli umowę na projekt i wykonanie z mistrzem murarskim Janem Końskim. Budowa przeciągała się i zakończono ją dopiero w 1728. W 1832 zakon skasowano, a kościół władze pruskie przekształciły w magazyn. Następnie zburzono skrzydła klasztoru od ul. Sierocej i Nowej (dziś Paderewskiego), a kościół przekazano niemieckim katolikom. Zakonnicy odzyskali budynki w 1921. W czasie II wojny światowej kościół służył katolikom – Niemcom. Podczas walk w 1945 zawaliło się sklepienie nawy głównej niszcząc część wyposażenia. Świątynia została odbudowana jako pierwszy kościół w Poznaniu, wnętrze odrestaurowano w latach 1963-1965 pod kierunkiem T. Szukały i H. Kota. Odnowiono wówczas zamalowaną w poprzednim okresie pierwotną polichromię.
[edytuj] Opis Kościoła
Jest to trójnawowa bazylika z transeptem. Nawa główna przykryta jest sklepieniem kolebkowym z lunetami, podczas gdy nawy boczne przykrywają sklepienia krzyżowe. We wnętrzu zwraca uwagę bogate zdobienie stiukowe oraz polichromie wykonane w latach 1702-1735 przez czeskiego franciszkanina Adama Swacha. Jego brat, Antoni Swach, wykonał ołtarz główny, ołtarz w kaplicy Matki Boskiej w Cudy Wielmożnej Pani Poznania oraz bogate dębowe stalle.
Architektoniczny, bogato złocony ołtarz główny w centralnej części dolnej kondygnacji zawiera obraz Widzenie św. Antoniego, po bokach którego znajdują się rzeźby przedstawiające św. Augustyna i św. Franciszka z Asyżu. W Kaplicy Najświętszej Marii Panny znajduje się obraz Matki Boskiej w Cudy Słynącej, będący kopią obrazu z kościoła w Żdzieżu koło Borka Wielkopolskiego, wykonaną w 1666 przez malarczyka Marcina ze Śródki, a zakupioną przez brata Tomasza Dybowskiego, zwanego "Bożą Duszą". W dwa lata później, w 1668, obraz zasłynął jako cudowny. Niewielki obraz znajduje się w pokrytej srebrnymi plakietami ramie. Ołtarz wieńczy Archanioł Michał w towarzystwie aniołów. Wystroju kaplicy dopełniają bogate stiukowe ornamenty, w tym plastyczne przedstawienie Jezusa i apostołów, oraz freski również wykonane przez braci Swachów.
Po przeciwnej stronie znajduje się kaplica św. Franciszka, w której najcenniejsze są obrazy przedstawiające św. Franciszka i św. Szczepana oraz figury św. Augustyna i św. Jana Ewangelisty. Również ta kaplica ma bogatą polichromię.
W kościele znajduje się bogata kolekcja XVII-XVIII portretów wykonanych głównie w lokalnych warsztatach (na lewo od wejścia zgodnie ze wskazówkami zegara):
- Jadwigi Rogalińskiej (zm. 1652)
- czternaście portretów trumiennych (ponad portretem J. Rogalińskiej)
- Katarzyny Skrzetuskiej (zm. 1701)
- Doroty Kołaczkowskiej (zm. 1719)
- Wojciecha Rydzyńskiego, kasztelana lądzkiego (zm. 1735) (przy nagrobku)
- Anny Rydzyńskiej (zm. 1736) (przy nagrobku)
- Jana Radolińskiego, podkomorzego wschowskiego (zm. 1696) (w prezbiterium)
- Jana Korzbok Łąckiego, kasztelana kaliskiego (w prezbiterium)
- ks. Ludwika Miskiego, gwardianina w tutejszym klasztorze, profesora teologii i filozofii (zm. 1768) (w kaplicy św. Franciszka, na nagrobku)
- ks. Wojciecha Zawadzkiego, gwardiana i inicjatora budowy kościoła i klasztoru (zm. 1680) (w kaplicy NMP)