Kokoszka

Z Wikipedii

Kokoszka
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Nadrząd	neognatyczne
Rząd	żurawiowe
Rodzina	chruściele
Gatunek	kokoszka
Nazwa systematyczna
Gallinula chloropus
(Linnaeus, 1758)
Podgatunki
G. chloropus chloropus G. chloropus meridionalis G. chloropus pyrrhorrhoa G. chloropus orientalis G. chloropus guami G. chloropus cachinnans G. chloropus sandvicensis G. chloropus cerceris G. chloropus barbadensis G. chloropus pauxilla G. chloropus garmani G. chloropus galeata
Status ochronny
Kategoria zagrożenia (CzKGZ) EX EW CR EN VU NT LC Kategoria: niższego ryzyka
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Kokoszka (kokoszka wodna, kurka wodna) (Gallinula chloropus) - średni ptak wodny z rodziny chruścieli, zamieszkujący w zależności od podgatunku:

• Gallinula chloropus chloropus - Europa, północna Afryka, Azory, Wyspy Kanaryjskie, Wyspy Zielonego Przylądka oraz Azja po Półwysep Malajski, Japonię i Cejlon. Podgatunek cześciowo wędrowny, przeloty w marcu - kwietniu i wrześniu - listopadzie. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego w subsaharyjskiej Afryce, na Bliskim Wschodzie i Azji Południowej. W Polsce nielicznie gnieździ się w całym kraju poza górami, liczniejsza na stawach rybnych i starorzeczach.
• Gallinula chloropus meridionalis - Afryka na południe od Sahary po Wyspę Świętej Heleny
• Gallinula chloropus pyrrhorrhoa - Madagaskar, Reunion, Mauritius i Komory
• Gallinula chloropus orientalis - Seszele, Wyspy Andamańskie, Archipelag Malajski, Filipiny i Palau
• Gallinula chloropus guami - północne Mariany
• Gallinula chloropus cachinnans - Ameryka Północna od Kanady po Panamę oraz Bermudy i Galapagos
• Gallinula chloropus sandvicensis - Hawaje
• Gallinula chloropus cerceris - Wielkie i Małe Antyle
• Gallinula chloropus barbadensis - Barbados
• Gallinula chloropus pauxilla - góry wschodniej Panamy, Kolumbii, Ekwadoru i Peru
• Gallinula chloropus garmani - Andy od Peru po Chile i Argentynę
• Gallinula chloropus galeata - Trynidad oraz niziny Ameryki Południowej od Gujany po północną Argentynę i Urugwaj.

Cechy gatunku 

Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. Wierzch ciała oliwkowobrązowawy. Głowa, szyja, pierś i boki łupkowoszare. Brzuch białawy, zaś pokrywy podogonowe białe. Nogi długie, z bardzo długimi palcami, na bokach których znajdują się wąskie fałdy skóry. Na czole naga rogowa blaszka koloru czerwonego. Młode brązowe z zielonkawą blaszką. Pisklęta czarne z czerwoną plamą wokół dzioba. Poszczególne podgatunki nieco różnią się między sobą. Podgatunki Starego Świata mają blaszkę na czole w kształcie eliptycznym, najszerszą w części środkowej o zaokrąglonym szczycie. Podgatunki Nowego Świata mają niemal kwadratową blaszkę najszerszą na szczycie. G. c. meridionalis i G. c. orientalis mniejsze o stalowoszarych pokrywach skrzydłowych oraz bez oliwkowego odcienia wierzchu ciała. G. c. pyrrhorrhoa ma pokrywę podogonową barwy cielistej. G. c. guami jest ciemniejszy. G. c. cachinnans wygląda jak G. c. chloropus lecz ma odmienny kształt blaszki na czole i dłuższy dziób, nogi i palce. G. c. cerceris ma wierzch raczej oliwkowy. G. c. sandvecensis z dużą tarczą czołową i czerwonymi stopami. G. c. pauxilla jest mniejszy niż G. c. cachinnans i o szarobrązowym wierzchu ciała. G. c. garmani większy i ciemniejszy niż G. c. chloropus oraz o wierzchu w bardziej ołowianym odcieniu.

Wymiary średnie 

dł. ciała ok. 28 - 40 cm
rozpiętość skrzydeł ok. 50 - 55 cm
waga ok. 170 - 490 g

Biotop 

Zbiorniki wodne o zróżnicowanej wielkości z gęstą roślinnością podwodną oraz nadwodną.

Gniazdo 

Na ziemi pod osłoną roślin, na zwałach trzcin w wodzie, na zatopionych przedmiotach lub na niskich gałęziach.

Jaja 

W ciągu roku wyprowadza 1 do 4 lęgów (zazwyczaj 1 lub 2), składając w marcu - sierpniu (Europa), w porze deszczowej (wschodnia Afryka), lutym - wrześniu (środkowa Afryka), przez cały rok (południowa Afryka), kwietniu - czerwcu (Ameryka Północna) 5 do 11 jaj.

Wysiadywanie 

Jaja wysiadywane są przez okres 17 do 22 dni przez obydwoje rodziców. Pisklęta opuszczają gniazdo po kilku dniach, dobrze pływają w 3 dniu życia, a nurkują w 8 dniu. Do tego czasu karmią je oboje rodzice, a pisklęta z późniejszych lęgów są również karmione przez starsze rodzeństwo. Już po opuszczeniu gniazda pisklęta długo w nim, lub w jednym z dodatkowych gniazd zbudowanych przez samca, nocują. Podczas rozpoczęcia drugiego lęgu pisklętami opiekuje się samiec.

Pożywienie 

Pokarm mieszany. Zbiera go zarówno na lądzie, jak i na powierzchni wody i pod wodą. Dobrze pływa i nurkuje, a także chodzi po drzewach.

Ochrona 

Objęty ochroną gatunkową ścisłą.

Zobacz też: ptaki Polski