Konklawe 1447

Z Wikipedii

Konklawe 4-6 III 1447 – konklawe, które odbyło się po śmierci papieża Eugeniusza IV, zakończone wyniesieniem na tron papieski Mikołaja V.

Spis treści

1 Śmierć Eugeniusza IV
2 Lista uczestników
- 2.1 Nieobecni
3 Kandydaci na papieża
4 Przebieg konklawe
5 Źródła

[edytuj] Śmierć Eugeniusza IV

Eugeniusz IV zmarł 23 lutego 1447 w Rzymie. W chwili jego śmierci sytuacja polityczna i religijna w Europie była bardzo napięta. Wprawdzie na soborze florenckim uzyskano jedność z Kościołem Greckim (unia florencka), ale nie uznało jej państwo moskiewskie, zaś Konstantynopol w zamian za uznanie autorytetu papieża oczekiwał pilnej pomocy militarnej przeciw Imperium Ottomańskiemu. W samym Kościele Łacińskim wciąż trwała schizma antypapieża Feliksa V, popieranego przez Sobór w Bazylei. Do tego dochodziła skomplikowana sytuacja polityczna na Półwyspie Apenińskim. W Rzymie silne było stronnictwo republikańskie, dowodzone przez Stefano Porcaro.

[edytuj] Lista uczestników

Kolegium kardynalskie liczyło 26 członków, jednak w konklawe wzięło udział tylko 18:

Giovanni Berardi (nominacja kardynalska: 18 grudnia 1439) - kardynał-biskup Palestriny; komendatariusz kościoła prezbiterialnego SS. Nereo ed Achilleo; dziekan Św. Kolegium Kardynałów; wielki penitencjariusz

Francesco Condulmer (19 września 1431) - kardynał-biskup Porto e Santa Rufina; subdziekan Św. Kolegium Kardynałów; wicekanclerz Św. Kościoła Rzymskiego; biskup Werony; tytularny patriarcha Konstantynopola

Domenico Capranica (23 lipca 1423) - kardynał-prezbiter S. Corce in Gerusalemme; komendatariusz diakonii S. Maria in Via Lata; administrator diecezji Fermo; protektor zakonu franciszkanów

Niccolo d'Acciapaccio (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Marcello; arcybiskup Kapui

Giorgio Fieschi (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Anastasia; biskup-komendatariusz Noli; kamerling Św. Kolegium Kardynałów

Bessarion (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter SS. XII Apostoli; tytularny arcybiskup Nicei i Teb; protektor zakonu bazylianów

António Martinez de Chaves (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Crisogono; biskup Porto; biskup-komendatariusz Giovinazzo; archiprezbiter Bazyliki Laterańskiej

Jean Le Jeune (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Prassede; biskup Thérouanne

Guillaume d'Estouteville (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter SS. Silvestro e Martino ai Monti; biskup Angers; administrator diecezji Nîmes i Béziers; archiprezbiter Bazyliki Liberiańskiej; protektor zakonu augustianów

Juan Torquemada (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Maria in Trastevere

Ludovico Trevisan (1 lipca 1440) - kardynał-prezbiter S. Lorenzo in Damaso; patriarcha Akwileji; kamerling Św. Kościoła Rzymskiego; opat komendatoryjny Cava

Alonso de Borja (2 maja 1444) - kardynał-prezbiter SS. IV Coronati; biskup Walencji

Enrico Rampini (16 grudnia 1446) - kardynał-prezbiter S. Clemente; arcybiskup Mediolanu

Tommaso Parentucelli (16 grudnia 1446) - kardynał-prezbiter S. Susanna; biskup Bolonii

Juan Carvajal (16 grudnia 1446) - kardynał-prezbiter S. Lucia in Septisolio; biskup Plasencia

Giovanni de Primis (16 grudnia 1446) - kardynał-prezbiter S. Sabina; biskup-komendatariusz Katanii

Prospero Colonna (24 maja 1426) - kardynał-diakon S. Giorgio in Velabro; protodiakon Św. Kolegium Kardynałów

Pietro Barbo (1 lipca 1440) - kardynał-diakon S. Maria Nuova; administrator diecezji Cervia; archiprezbiter Bazyliki Watykańskiej

Wśród elektorów było 11 Włochów, 3 Hiszpanów, 2 Francuzów, 1 Grek oraz 1 Portugalczyk.

Dwóch elektorów (Capranica i Colonna) mianował jeszcze Marcin V, pozostali byli nominatami Eugeniusza IV.

[edytuj] Nieobecni

8 kardynałów nie uczestniczyło w konklawe (w tym dwóch Anglików, Francuz, Węgier, Niemiec, Hiszpan, Polak i Grek):

Pierre de Foix (wrzesień 1414) - kardynał-biskup Albano; legat w Awinionie; administrator diecezji Lescar i Comminges

Henry Beaufort (24 maja 1426) - kardynał-prezbiter S. Eusebio; protoprezbiter Św. Kolegium Kardynałów; administrator diecezji Winchester

Juan Cervantes (24 maja 1426) - kardynał-prezbiter S. Pietro in Vincoli; administrator diecezji Segovia; legat papieski w Lombardii

John Kempe (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Balbina; arcybiskup York

Izydor z Kijowa (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter SS. Marcellino e Pietro; tytularny arcybiskup Kijowa

Zbigniew Oleśnicki (18 grudnia 1439) – kardynał-prezbiter S. Prisca; biskup Krakowa

Petrus von Schaumberg (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Vitale; biskup Augsburga

Dénes Szécsi (18 grudnia 1439) - kardynał-prezbiter S. Ciriaco; arcybiskup Esztergom

Pięciu nieobecnych mianował Eugeniusz IV, dwóch - Marcin V, a jednego (de Foix) - pizański antypapież Jan XXIII.

Nie wszyscy kardynałowie byli w pełni lojalni wobec Eugeniusza IV w jego sporze z Feliksem V. Schaumberg zajmował postawę neutralną, natomiast Oleśnicki wyraźnie sprzyjał koncyliarystom, sympatyzującym z antypapieżem.

[edytuj] Kandydaci na papieża

Faworytem wydawał się być 37-letni protodiakon Św. Kolegium Prospero Colonna, bratanek papieża Marcina V i przedstawiciel najpotężniejszego rodu rzymskiego. Jego kandydaturę popierał król Neapolu Alfons, a brak wśród kardynałów reprezentanta wrogiego wobec Colonnów rodu Orsini znacząco zwiększał jego szanse. Za papabile uchodzili także cieszący się ogromnym szacunkiem i autorytetem kardynałowie Carvajal i Capranica.

[edytuj] Przebieg konklawe

Konklawe rozpoczęło się 4 marca 1447. Pierwsze głosowanie miało miejsce następnego dnia rano. Kardynał Colonna uzyskał w nim 10 głosów, podczas gdy pozostałe 8 podzieliło się między kardynałów Capranica i Parentucelli. Ponowne głosowanie odbyło się wieczorem i nie przyniosło zasadniczych zmian – Colonna znów otrzymał 10 głosów, natomiast pozostałe były mocno rozproszone. Obok Capranica i Parentucellego głosy otrzymało dwóch duchownych spoza Św. Kolegium – Mikołaj z Kuzy (mianowany później kardynałem) oraz arcybiskup Florencji Antonino Forcillioni z zakonu dominikanów. Głosowanie to wykazało, że kardynał Colonna nie jest w stanie uzyskać wymaganej większości i w związku z tym potrzebny jest nowy kandydat. Wówczas z przemówieniem do kardynałów wystąpił dziekan Berardi. Zaproponował on wybór mianowanego kardynałem zaledwie kilka miesięcy wcześniej Tommaso Parentucellego. Wśród jego atutów wymienił umiłowanie pokoju, gruntowne wykształcenie oraz brak powiązań z którąkolwiek frakcją. Przemowa ta była tak przekonująca, że w porannym głosowaniu 6 marca Parentucelli dostał wymagane 12 głosów, a przeprowadzony następnie akces uczynił jego wybór jednomyślnym. Elekt przybrał imię Mikołaja V, ze względu na pamięć jego mistrza, kardynała Niccolo Albergati. Krótko przed południem protodiakon Colonna obwieścił Rzymianom wybór papieża, a 19 marca uroczyście koronował go na schodach Bazyliki Watykańskiej.