Kotlina Orawsko-Nowotarska

Z Wikipedii

Kotlina Orawsko-Nowotarska
Zasięg regionu w obrębie Polski
Megaregion	Region Karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Centralne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Obniżenie Orawsko-Podhalańskie
Mezoregion	Kotlina Orawsko-Nowotarska
Zajmowane jednostki administracyjne	Słowacja: - kraj żyliński Polska: - woj. małopolskie

Kotlina Orawsko-Nowotarska (514.11) - północna, najniższa część Obniżenia Orawsko-Podhalańskiego, między Beskidami na północy a Pogórzem Spisko-Gubałowskim na południu; powierzchnia 369 km²; dno kotliny równinne; część zachodnia (Kotlina Orawska) odwadniana przez Orawę do Wagu i Dunaju, natomiast część wschodnia (Kotlina Nowotarska) przez Dunajec do Wisły. Po stronie słowackiej na Orawie utworzono jezioro zaporowe, zwane Jeziorem Orawskim. Na wschodnim krańcu kotliny, u podnóży Pasma Lubania w Gorcach i Pienin, utworzono na Dunajcu podobne jezioro, zwane Zbiornikiem Czorsztyńskim. Gęstość zaludnienia znaczna.

Miasta: Nowy Targ (w Polsce) i Namiestowo (na Słowacji).

Ważniejsze wsie (w Polsce): Chyżne, Jabłonka, Chochołów, Koniówka, Podczerwone, Czarny Dunajec, Ludźmierz, Szaflary, Waksmund, Białka Tatrzańska, Łopuszna, Nowa Biała, Dębno, Frydman.

W kotlinie, a szczególnie na przecinającym ją w poprzek bałtycko-czarnomorskim dziale wodnym, ukształtował się unikatowy zespół torfowisk wysokich, zwanych puściznami. Największe z nich to: Puścizna Rękowiańska, Puścizna Wielka oraz Baligówka, wszystkie położone w okolicach Czarnego Dunajca. Znaczna ich część uległa dewastacji w wyniku rabunkowej gospodarki, związanej z wydobyciem torfu. Ochroną (jeszcze w 1925 roku) objęto jedynie torfowisko "Bór na Czerwonem", położone na południowy wschód od Nowego Targu.

Od południa do K. O.-N. przytyka Pieniński Pas Skałkowy, którego wzniesienia częściowo wchodzą w obręb kotliny. Cisowa Skałka (686 m n.p.m.) jest jej najwyższym wzniesieniem. W rezerwacie "Przełom Białki" potok ten przepływa przez skalną bramę, którą tworzą Kramnica i Obłazowa. Można uznać, iż druga z nich znajduje się jeszcze na terenie kotliny.

K. O.-N. obejmuje trzy krainy historyczno-etnograficzne: Orawę w części zachodniej (m. in. Jabłonka, Chyżne), Podhale w części wschodniej (m.in. Czarny Dunajec, Nowy Targ, Dębno) oraz niewielki fragment Spiszu na krańcu wschodnim (m.in. Nowa Biała, Frydman).