Krzyż Zasługi Wojskowej

Z Wikipedii

Krzyż Zasługi Wojskowej (niem.: Militärverdienstkreuz, skrót: MVK), medal, od 1914 order za zasługi wojskowe w szeregach cesarsko-królewskiej armii austriackiej (od 1889: austro-węgierskiej), nadawany (wyłącznie oficerom) w latach 1849 - 1918.

Spis treści 1 Historia 2 Insygnia 2.1 Insygnium 1849-1860 2.2 Insygnia 1860-1918 3 Niektórzy znani posiadacze orderu 3.1 Order z brylantami 3.2 Niższe klasy orderu 4 Bibliografia 5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Order, pierwotnie jednoklasowy medal w formie krzyża, został ustanowiony 24 października 1849 przez cesarza Franciszka Józefa z inicjatywy feldmarszałka Radetzkiego jako odznaczenie dla oficerów, którzy się wyróżnili na polu bitwy lub poprzez wzorową służbę w czasie pokoju.

12 stycznia 1860 dodano odznaczeniu tzw. dekorację wojenną, "Kriegsdekoration", wieniec laurowy między ramionami krzyża i od tej pory nadawano medal w tej formie "za szczególne czyny przed obliczem wroga", tzn. tylko w czasie wojny.

23 września 1914 r. przetworzono dotychczasowy medal w trzystopniowy order. Od tej pory poszczególne stopnie mogły być nadawane wielokrotnie, dekoracja wojenna otrzymała dodatkowo dwa skrzyżowane na wstążce (dla III.klasy) lub umieszczone między ramionami krzyża złote miecze (dla I. i II.klasy). Jako szczególne wyróżnienie ze strony monarchy order (i przed nim jednoklasowy krzyż) mógł być nadawany z brylantami lub z wieńcem laurowym jako zawieszką. Dalsze zmiany statutów nastąpiły w latach 1916, 1917 i 1918.

[edytuj] Insygnia

[edytuj] Insygnium 1849-1860

Oznaka pierwotnego medalu to srebrny krzyż typu krzyż Leopolda, z obramowaniem pokrytym czerwoną emalią. W medalionie środkowym awersu, również obramowanym na czerwono, napis "Verdienst". Rewers był gładki, nieemaliowany. Order noszony był na piersi na wstążce Medalu za Dzielność ("Tapferkeitsmedaille"), białej z czerwonymi bordiurami i z białym polem pokrytym wąskimi czerwonymi paseczkami, wiązanej w trójkąt według zwyczaju austriackiego.

[edytuj] Insygnia 1860-1918

Poprzednią formę oznaki zachowano, ale pokryto krzyż obustronnie białą emalią. W roku 1914, po przetworzeniu medalu w order, dodano I. klasę - krzyż o średnicy 62 mm, noszony na agrafie na lewej piersi (nadawany tylko feldmarszałkom, generałom i komendantom korpusów), i II. klasę (39 mm) odpowiadającą komandorii innych orderów, noszoną na szyi. Dotychczasowy krzyż stał się III. klasą orderu - krzyżem kawalerskim. Wieniec laurowy między ramionami krzyża wszystkich trzech klas pokryto zieloną emalią.

Na 85. rocznicę urodzin cesarza Franciszka Józefa, 18 sierpnia 1915 roku przekazano sędziwemu monarsze krzyż I.klasy wykonany w złocie i ozdobiony brylantami i szafirami, sfinansowany ze składek korpusu oficerskiego Austro-Węgier, który znajduje się obecnie w skarbcu wiedeńskiego Hofburgu. Nie wiadomo, czy cesarz go nosił.

[edytuj] Niektórzy znani posiadacze orderu

[edytuj] Order z brylantami

• Książę Albrecht Pruski, namiestnik Brunszwiku, (1864);
• Arcyksiążę Eugeniusz, Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego (1917);
• Arcyksiążę Fryderyk (1915);
• Feldmarszałek Paul von Hindenburg (1915);
• Feldmarszałek August von Mackensen (1915);
• Sułtan Mehmed V (1917).

[edytuj] Niższe klasy orderu

• C. k. Generał Franz Conrad von Hötzendorf (1914)
• Kapitan pruski Gotthard Heinrici (1915);
• C.k. Wiceadmirał Miklós Horthy (1916);
• Generał pruski Erich Ludendorff (1917);
• Kapitan pruski Erwin Rommel (1916):
• Kapitan pruski Ferdinand Schörner (1916);
• Generał turecki Mustafa Kemal Pasza (1916)
• Cesarz niemiecki Wilhelm II, (1916);

[edytuj] Bibliografia

• Roman Freiherr von Procházka, Österreichisches Ordenshandbuch, 1 - 4, München 1979

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Angielska strona o orderze z listą posiadaczy