Medyka

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°48'15" N 22°55'55" E49.8041667 22.9319444 (Medyka)


Medyka
Województwo	podkarpackie
Powiat	przemyski
Gmina	Medyka
Położenie	49° 48' 15'' N 22° 55' 55'' E
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności	2800
Strefa numeracyjna (do 2005)	16
Tablice rejestracyjne	RPR
Położenie na mapie Polski Medyka
Kościół pw. św. Piotra i Pawła z 1607 r.

Medyka i okolice, 1899

Medyka – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Medyka. Miejscowość jest siedzibą gminy.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

[edytuj] Historia

Wieś i znajdujący się na jej terenie zamek istniały już w XIV wieku. Zamek został rozbudowany w 1542 r. przez Piotra Kmitę. W 1607 r. powstał tu drewniany kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła. W 1663 r. utworzono tu niewielkie starostwo niegrodowe.

Od 1809 r. właścicielami wsi byli Pawlikowscy, którzy w miejscu ruin zamku wznieśli pałac. W 1830 r. Jan Gwalbert Pawlikowski założył na terenie swojego majątku pierwszą w Galicji szkołę ogrodniczą. Pałac uległ zniszczeniu w 1915 i 1939 r. Część z jego zbiorów, przekazana do Ossolineum, ocalała.

W 1863 r. we wsi miał punkt zborny oddział Marcina Borelowskiego.

Wieś leży na szlaku architektury drewnianej województwa podkarpackiego.

[edytuj] Zabytki

Zespół dworski^[1] - wpisany do rejestru zabytków 19 lipca 1969 r. Położony jest w północno-zachodniej części wsi. W jego skład wchodzą:

park - pochodzący z drugiej połowy XVI wieku (z reliktami z XIV i XVI wieku). W XIX wieku przekształcony przez Gwalberta Pawlikowskiego, który stworzył na jego terenie kolekcję dendrologiczną. Rozciąga się on nieregularnie wokół tzw. wyspy powstańców. Od południa graniczy ze stawami, a od północnego-zachodu i północnego-wschodu z sadem pomologicznym. Występują tu m.in.: platan, orzech czarny i dąb czerwony;
dom gościnny - położony na wyspie, wokół niego znajdują się wały i fosa (1534 r.). Połączony mostem, a następnie drogą z majdanem gospodarczym. Powstał wg projektu Michała Pawlikowskiego;
majdan gospodarczy z klasycystyczną oficyną dworską;
kopiec Jagiełły - usytuowany za fosą, znajdujący się na północny-wschód od wyspy;
dwa stoły kamienne;
cokół wazy ogrodowej.

Zespół kościelny^[1] - wpisany do rejestru zabytków 20 grudnia 1989 r.

Cmentarz komunalny^[1] - wpisany do rejestru zabytków 10 marca 1994 r. Powstał w drugiej połowie XIX wieku., w południowej części wsi (w okolicy torów kolejowych). Ma kształt trapezu. Na jego terenie znajdują się dwie główne alejki:

od wejścia do kaplicy rodziny Pawlikowskich;
do kaplicy rodziny Pawlikowskich w kierunku zachodnim.

Najstarszy nagrobek pochodzi z 1888 r., a kilka z przełomu XIX/XX wieku Na terenie cmentarza znajdują się dwie kaplice grobowe (Pawlikowskich i Sienkiewiczów).

Osada z okresu rzymskiego^[1] - wpisana do rejestru zabytków 30 kwietnia 1970 r.