Mezozaur

Z Wikipedii

Mezozaur
Rekonstrukcja mezozaura
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady/zauropsydy
Podgromada	anapsydy
Rząd	mezozaury
Rodzina	Mesosauridae
Rodzaj	Mesosaurus
Gatunek	*M. tenuidens M. brasiliensis
Nazwa systematyczna
Mesosaurus

Mesosaurus jest nazwą rodzajową żyjącego w karbonie i permie ok. 300 milionów lat temu gada zaliczanego do anapsydów.

Szkielet mezozaura

Był on jednym z pierwszych gadów, które wróciły do środowiska wodnego. Osiągał około 1 metra długości. Wzdłuż ogona występowała płetwa, o czym świadczą rozrośnięte wyrostki na kręgach ogonowych.Zwierzę miało płetwowate kończyny, przy czym tylna para była dłuższa i razem z ogonem stanowiła główne źródło lokomocji w wodzie. Ciało mezozaura miało opływowy kształt i było bardzo elastyczne. Taka budowa pozwalała na wykonywanie bocznych ruchów kręgosłupa. Jednakże mezozaur nie potrafił dokonywać nagłych zwrotów z powodu pogrubienia żeber.

Mała czaszka zaopatrzona była w długie szczęki. Otwory nosowe umieszczone były, podobnie jak u krokodyli w górnej części czaszki, co ułatwiało zwierzęciu oddychanie przy częściowym zanurzeniu. Bardzo liczne zęby, jego charakterystyczna cecha, były za słabe do chwytania zdobyczy i służyły najprawdopodobniej do filtrowania planktonu, jak fiszbiny współczesnych fiszbinowców. Być może w skład jego diety wchodziła ponadto rybia ikra i larwy bezkręgowców.

Mezozaur prawdopodobnie zapadał w sen zimowy (Dzik 2003, s. 345). Zasiedlał wody słodkie i lekko zasolone, są też poglądy, że mógł żyć w typowych morzach. Przypuszcza się, że pływał słabo i nie był zdolny do przepływania wielkich dystansów bez odpoczynku.^[1]

Rozlokowanie odkrytych skamieniałości mezozaura (zaznaczone na niebiesko) na mapie Pangei.

Najważniejszym zagadnieniem związanym z mezozaurem nie jest jego budowa, ale dystrybucja jego szczątków, które odkryto zarówno na terenie obecnej Afryki południowo-zachodniej, jak i wschodniego wybrzeża Ameryki Południowej. Kontynenty te w czasie życia zwierzęcia wchodziły w skład superkontynentu o nazwie Pangea. Obecność mezozaura po obu stronach dzisiejszego Atlantyku była jednym z ważniejszych argumentów przy dowodzeniu w I połowie XX wieku, że kontynenty zajmowały w przeszłości geologicznej inne położenie niż obecnie (tzw. wędrówka kontynentów).

Przypisy

[edytuj] Bibliografia

• Jerzy Dzik, 2003. Dzieje życia na Ziemi, s. 252, 345, 489. Wydawnictwo PWN.