Miodokwiat krzyżowy

Z Wikipedii

Miodokwiat krzyżowy
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	jednoliścienne
Rząd	storczykowce
Rodzina	storczykowate
Rodzaj	miodokwiat
Gatunek	miodokwiat krzyżowy
Nazwa systematyczna
'Herminium monorchis (L.) R. Br.
Hortus Kew., ed. 2. (Ait.) 5: 191. 1813
Kategoria zagrożenia w Polsce (CzK) EX EW CR EN VU LR Kategoria: krytycznie zagrożony
Galeria zdjęć i grafik

Miodokwiat krzyżowy (Herminium monorchis (L.) R. Br.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny storczykowatych. Jedyny przedstawiciel rodzaju Herminium w Europie. Występuje w Eurazji od Hiszpanii po Japonię, z wyjątkiem dalekiej północy i obszaru śródziemnomorskiego. W wielu krajach europejskich wymiera, zginął już w Czechach i Finlandii. W Polsce ze znanych w sumie 18 stanowisk zachowało się do dziś prawdopodobnie tylko jedno – w dolinie Rospudy (odkryte w 1987 r. i liczące 500-700 osobników).

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Ochrona 3 Przypisy 4 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Tworzyć może zarówno pędy delikatne o wysokości 8 cm, jak i sięgające 45 cm wysokości, mocne. Rosną w skupieniach po 2-8 osobników.

Łodyga

Prosta, wzniesiona, naga. Zielona, czasem żółto nabiegła.

Część podziemna

Bulwa pojedyncza do 1 cm średnicy, okrągła. Nad nią wyrastają z pędu długie, podziemne rozłogi wytwarzające nowe rośliny.

Liście 

Wyrastają u nasady pędu, zwykle 2, rzadko więcej (do 4). Równowąskolancetowate do jajowatych, całobrzegie, tępe lub ostre. Pod kwiatostanem 1-2 małe liście przysadkowe.

Kwiaty

Kwiaty zebrane na szczycie łodygi w pojedynczy, wielokwiatowy kłos o długości 3-10 cm. Kwiaty grzbieciste, o kolorze żółtozielonym. Przysadka do 5 mm długości, skręcona, żółtawa i w górnej części zgięta w dół, tak że kwiaty są zwieszone. Warżka ma 2-3,5 mm długości i jest wyraźnie 3-zębna. Ostroga jest ledwo widoczna (tylko 0,5 mm długości). Górny i boczne płatki mają ok. 2,5 mm długości. Prętosłup osiąga 1 mm długości. Kwiaty produkują nektar, gromadzony w płytkiej ostrodze i emitują silny zapach miodu, anyżu lub piżma. Zapylane są przez drobne gatunki błonkoskrzydłych Hymenoptera i muchówek Diptera, kwitną od maja do lipca.

Owoc

Beczułkowata torebka o długości 1 cm z bardzo drobnymi nasionami. Do ich kiełkowania niezbędna jest obecność w glebie określonego gatunku grzyba, z którym nasiona tworzą symbiozę.

Biotop, wymagania

W swym zasięgu występuje zarówno na ciepłolubnych murawach, jak i wilgotnych łąkach oraz niskoturzycowych młakach. Geofit ryzomowy.

[edytuj] Ochrona

Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową. Wymaga ustalenia strefy ochrony obejmującej całe torfowisko, na którym występuje^[1].

Kategorie zagrożenia:

• Kategoria zagrożenia w Polsce wg Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)^[2]: E (wymierający).
• Kategoria zagrożenia w Polsce wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: CR (krytycznie zagrożony).

Gatunek wymieniany w czerwonych księgach roślin wszystkich krajów ościennych. Wymiera z powodu odwadniania torfowisk i intensyfikacji gospodarki rolnej. Dla ochrony jedynego stanowiska w Polsce planowano utworzenie rezerwatu^[3]. Rezerwat nie został jednak utworzony, zaś samo stanowisko zostało zagrożone, w związku z realizacją obwodnicy Augustowa^[4].

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1764)
2. ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5. 
3. ↑ Karczmarz K.,, Sokołowski A.W. Projektowany rezerwat torfowiskowy Rospuda w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy Przyrodę Ojczystą. 1988, 44, 3, 58-65.
4. ↑ Opinia na temat strefy ochronnej miodokwiatu krzyżowego - profesorowie Norbert Háśl zel, Hans Joosten, Wiktor Kotowski, Patrick Meire, Karel Prach, Rudy van Diggelen. Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot

[edytuj] Bibliografia