Nikołaj Bucharin

Z Wikipedii

Nikołaj Iwanowicz Bucharin (Николай Иванович Бухарин) (ur. 9 października 1888, zm. 15 marca 1938) – działacz partii bolszewickiej.

Bucharin wstąpił do partii w 1906 roku, w 1911 został relegowany z Uniwersytetu za działalność rewolucyjną i zesłany. Po ucieczce z zesłania na emigracji, został najbliższym współpracownikiem Lenina, współpracował także z Lwem Trockim. W maju 1917 r. wrócił do Rosji. Na polecenie Lenina przygotowywał dekrety o nacjonalizacji przemysłu. W 1917-1918 roku był przywódcą frakcji lewicowych komunistów. Sprzeciwiał się zawarciu pokoju brzeskiego, uważał, że Rosja - nawet kosztem kolejnych tysięcy ofiar - powinna kontynuować wojnę z krajami kapitalistycznymi. Do niego należy sławny cytat: "Przymus proletariacki we wszystkich swoich formach, poczynając od rozstrzeliwania, a kończąc na obowiązku pracy jest metodą tworzenia komunistycznego człowieka". Później jednak wsparł wprowadzenie rynkowej gospodarki NEPu, kierując do chłopów sławne wezwanie "Bogaćcie się!". W latach 1918-1929 był głównym redaktorem "Prawdy".

Po śmierci Lenina członek Biura Politycznego i główny ideolog partii. Był autorem licznych prac filozoficznych i ekonomicznych, wieszczących nieuchronny upadek kapitalizmu, a także tekstu Konstytucji, która weszła w życie w 1936 roku. Popierał Stalina przeciwko Trockiemu, a następnie Zinowjewowi i Kamieniewowi. W 1928 r. wystąpił przeciwko przymusowej kolektywizacji, proponując ewolucyjne, stopniowe uspółdzielczanie. W efekcie jego poglądy, podzielane przez premiera Rykowa i lidera związków zawodowych Tomskiego zostały nazwane "odchyleniem prawicowym". W listopadzie 1929 r. usunięty z Biura Politycznego.

Po rozpoczęciu terroru "wielkiej czystki" we wrześniu 1936 po pokazowym procesie Zinowjewa i Kamieniewa ogłoszono o śledztwie w sprawie jego spiskowej działalności. W lutym 1937 po śmierci Sergo Ordżonikidze po burzliwym plenum KC WKP(b) został aresztowany w czasie obrad.

Był głównym oskarżonym w procesie antyradzieckiego prawicowo-trockistowskiego bloku; w odróżnieniu od innych oskarżonych częściowo polemizował z oskarżycielem. 13 marca 1938 skazany na karę śmierci po czym rozstrzelany. Jego żona, Anna Łarina została aresztowana wkrótce po procesie Bucharina jako żona wroga ludu. Spędziła pół roku w małej celi po kostki w wodzie, a następnie osiemnaście lat w obozie koncentracyjnym GUŁag i na zesłaniu. W ostatnich dniach przed aresztowaniem Bucharina nauczyła się na pamięć jego "Posłania dla przyszłych przywódców partii", w którym zapewniał o swojej niewinności i prosił o rehabilitację i ponowne przyjęcie do partii.

Bucharina zrehabilitowano w ZSRR dopiero w 1988 roku. Wówczas również opublikowano w Moskwie ów "list do partii". Maleńki synek Bucharinów był wychowywany przez siostrę Anny i przez dwadzieścia lat nie wiedział nic o swoich prawdziwych rodzicach. Pierwszą żonę Bucharina Nadieżdę, która kilkakrotnie pisała w jego obronie do Stalina, aresztowano, okrutnie torturowano i w roku 1940 zamordowano wraz z braćmi, szwagrem i innymi krewnymi.

Odpowiedzialność zbiorowa członków rodziny była zresztą standardem postępowania wobec rodzin aresztowanych w czasie wielkiej czystki , zwłaszcza osób wysokiego szczebla (funkcjonariuszy partyjnych, państwowych i wojskowych). Dodać należy, że był to w Rosji standard wprowadzony przez bolszewików w okresie zdobywania władzy 1918 - por. zamordowanie rodziny carskiej w skali masowej wobec przeciwników politycznych i dla sterroryzowania społeczeństwa ( powstanie jarosławskie , powstanie tambowskie, powstanie w Kronsztadzie i w niezliczonych innych przypadkach (terror CzK - GPU jako technika sprawowania władzy).

[edytuj] Bibliografia

• Stephen F. Cohen: Bukharin and the Bolshevik Revolution: A Political Biography, 1888-1938. New York: Knopf and Oxford University Press. 1973 i 1980. ISBN 0-394-46014-6